"Gebrek aan leiderschap": rapport over lockdownfeestjes in ambtswoning van Britse premier Johnson gepubliceerd

Het Britse publiek heeft recht op de hoogste standaarden van gedrag aan de top en een aantal gebeurtenissen in 10 Downing Street (de ambtswoning van premier Boris Johnson) horen duidelijk niet in deze categorie. Dat lijkt de teneur van het rapport dat speciaal onderzoekster naar de lockdownfeestjes in Downing Street, de hoge ambtenaar Sue Gray, vanmiddag heeft overhandigd aan premier Johnson. Dat rapport is na de middag gepubliceerd. 

In het rapport hekelt Gray een aantal van de 16 onderzochte bijeenkomsten in de ambtswoning die niet hadden mogen plaatsvinden tijdens een lockdown in de coronacrisis in het VK. Ze wijt dat aan een "gebrek aan leiderschap en beoordelingsvermogen", zowel bij hoge politici als bij leden van de administratie. Toch verzacht Gray die uitspraak meteen als ze schrijft dat "dat niet tekenend is voor de heersende cultuur noch in de regering noch in de administratie". 

Gray beveelt aan dat de top "de verantwoordelijkheid voor de gebeurtenissen neemt", maar gaat daar niet in detail op in. Ze schermt ook veel mensen af: zo worden alleen de namen van de hoogste verantwoordelijken genoemd en worden foto's van de bijeenkomsten enkel openbaar gemaakt "indien dat nodig is om de aard van de bijeenkomsten duidelijk te maken". 

De positie van premier Boris Johnson lijkt door het rapport niet echt in gevaar te komen. De aanwezigheid van de premier op een feestje op 18 juni zou ongeveer een half uurtje hebben geduurd. Hij zou ook niet op voorhand op de hoogte zijn geweest van een ander feestje kort daarop. Wel is een van die feestjes uit de hand gelopen door "overdreven alcoholgebruik" dat volgens Sue Gray niet op zijn plaats is in om het even welke professionele omgeving. Ook zou het veiligheids- en dienstpersoneel van de ambtswoning erg grof bejegend zijn door de deelnemende feestvierders. 

Premier Johnson, zijn vrouw Carrie Symonds, minister van Financiën Rishi Sunak en tientallen medewerkers hebben van de Londense politie een boete gekregen wegens overtreding van de coronamaatregelen. Het onderzoek van de politie staat echter los van dat van Sue Gray.

De Britse premier Boris Johnson heeft kort na de publicatie van het rapport in het parlement gereageerd en later hield hij een persconferentie met dezelfde boodschap. De meeste omstreden bijeenkomsten waren "afscheidsfeestjes van werknemers" en Johnson omschreef zijn aanwezigheid als een vorm van appreciatie voor het harde werk van zijn medewerkers en als een manier om het moreel hoog te houden. Hij rekent op begrip voor de vertrekkende stafleden "die hard gewerkt hebben in moeilijke omstandigheden en die we niet zo maar konden laten vertrekken". 

Sommige feestjes duurden "na mijn aanwezigheid" echter veel langer dan nodig en de coronaregels werden er overtreden, maar dat "gebeurde buiten mijn medeweten en in veel gevallen was ik gewoon niet in het gebouw", zei Johnson. "Ik was dan ook even verontwaardigd als iedereen toen ik dat vernam", ging hij verder. Een aantal feiten zou hij pas vanmiddag vernomen hebben door het lezen van het rapport-Gray. Johnson zegt dat hij "de verantwoordelijkheid neemt voor de feiten", maar dat hij geen ontslag zal nemen. 

Premier Johnson maakte zich ook sterk dat het rapport van Sue Gray aantoont dat er verbeteringen zijn gemaakt aan de werking van zijn kabinet en dat het leiderschap zo goed als volledig vervangen is. "Wij hebben een les geleerd en nu is het tijd om verder te gaan en andere uitdagingen aan te pakken zoals de Russische agressie in Oekraïne, de inflatie en de naschokken van de coronacrisis", aldus premier Johnson. 

De oppositie in het parlement blijft intussen het ontslag van Johnson eisen, maar voorlopig lijkt de Conservatieve meerderheid in het Lagerhuis achter de premier staan.