De Morozovcollectie, een selectie van tweehonderd topwerken die tot 3 april te zien was in de Fondation Louis Vuitton in Parijs, is veilig teruggekeerd naar Rusland, op drie werken na. Dat meldt The Art Newspaper.

De expo toonde een selectie uit de verzameling van Mikhail (1870-1903) en Ivan (1871-1921) Morozov, textielmagnaten uit Moskou met een uitstekende artistieke smaak. De expo, waar de ene Gauguin naast de andere Van Gogh, Renoir, Matisse en Picasso was te zien, trok 1,2 miljoen bezoekers.

   • De Morozovcollectie: een expo waar je paf van staat

De terugkeer van de werken na de expo bezorgde LVMH, het luxeconcern van Bernard Arnault dat achter de Fondation Louis Vuitton zit, hoofdbrekens. Door de oorlog in Oekraïne waren de kaarten plots anders geschud. De werken werden voor het merendeel uitgeleend door bekende Russische musea als de Hermitage in Sint-Petersburg en het Poesjkinmuseum in Moskou, sommige kwamen uit privécollecties. In Frankrijk gingen stemmen op om de collectie in beslag te nemen, maar dat werd als onwettelijk van de hand gewezen.

Hoe dan ook beloofde de veilige terugkeer van de werken een logistieke nachtmerrie te worden. Omdat de vluchten tussen Rusland en Europa zijn opgeschort, moest het transport over de weg gebeuren. Voor die reis waren vijf konvooien van zes vrachtwagens nodig, vernam The Art Newspaper van een bron dicht bij de Fondation Louis Vuitton. Volgens die bron reden de konvooien door België en Duitsland voor de trucks werden verscheept naar Helsinki om vandaar naar Rusland te reizen. Elk doorgangsland was verantwoordelijk voor de veiligheid van de konvooien op zijn grondgebied.

   • Morozovcollectie zit vast in Frankrijk

Er waren nog meer diplomatieke hangijzers. Frankrijk wilde tot elke prijs voorkomen dat de werken beschouwd werden als luxegoederen, waardoor ze onder de Europese sancties tegen Rusland zouden vallen en in beslag konden worden genomen in de landen waar ze doorheen reisden. In samenwerking met de Fondation Louis Vuitton onderhandelde het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken met de transitlanden en de Europese Commissie.

Drie werken zijn in Parijs achtergebleven. De Fondation Louis Vuitton houdt een portret in bewaring van Margarita Morozova door Valentin Serov, dat werd uitgeleend door het Dnipropetrovsk-museum in Oekraïne, tot het veilig kan worden terugbezorgd. Frankrijk nam ook een zelfportret van Pjotr Kontsjalovski in beslag, dat toebehoort aan de Russische oligarch Petr Aven, die op de sanctielijst van de EU staat. Dat geldt ook voor een portret van Timofei Morozov door Valentin Serov, eigendom van oligarch Moshe Kantor.