"Passieproject" van Adil El Arbi en Bilall Fallah vanavond in première in Cannes: dit moet je weten over "Rebel"

We spreken Adil El Arbi via Zoom vanuit Londen, waar hij met kompaan Bilall Fallah aan hun film “Batgirl” werkt. “Door de coronacrisis lopen de montageperiodes van verschillende projecten door elkaar, omdat ze meermaals zijn uitgesteld”, vertelt El Arbi.

“In een ideale wereld willen we ons toeleggen op 1 of 2 films per jaar, nu zijn we met teveel tegelijk bezig. Maar hey, vakantie is voor later”, lacht hij. “Het is een boeiende spreidstand, tussen Hollywoodprojecten met grote budgetten waar we veel kunnen uitproberen, en verhalen dicht bij onszelf met meer artistieke vrijheid. Wat we leren op de ene set, passen we toe op de volgende.”

De agenda van El Arbi en Fallah puilt uit, want ze hebben ook nét de laatste hand gelegd aan enkele afleveringen van “Ms. Marvel”, de reeks die op 8 juni via Disney+ uitkomt. Maar nu ligt de focus even op de première van Caviar-productie “Rebel”: “onze meest belangrijke en persoonlijke film”, zegt El Arbi onomwonden.

Een poëtische film is het geworden, door de samenwerking met de Belgische topchoreograaf Sidi Larbi Cherkaoui en de muziek van Hannes De Maeyer, Oum en Bakr. “Omdat je veel kan vertellen via muziek en dans op een emotionele manier, is het een goed alternatief voor de klassieke filmdialoog. Een boeiend experiment voor onze film, die baadt in de sfeer van duizend-en-een-nacht”, aldus El Arbi, die nog niet veel wil prijsgeven over de “dansscènes”.

“Rebel” zit niet in de officiële competitie en maakt dus – in tegenstelling tot de films van de broers Dardenne, Lukas Dhont en Felix van Groeningen en Charlotte Vandermeersch -  geen kans op de Gouden Palm. Tijdens de “midnight screening” in Cannes wordt de film pas na middernacht vertoond aan de aanwezige pers en filmmakers. 

De première van “Rebel” staat gepland in het Grand Théâtre Lumière: de grootste filmzaal in Cannes, met ruim 2.500 plaatsen. “Het is niet alleen prestigieus: iédereen van belang in de filmsector is daar. En door de première in Cannes moeten we op onze filmaffiche een palmtakje zetten. Iets kleins dat véél betekent”, benadrukt El Arbi. Wie “Rebel” in ons land wil zien, moet nog wachten tot 5 oktober. 

“Rebel” is de vijfde langspeelfilm van Adil El Arbi (33) en Bilall Fallah (36), na “Image”, “Black”, “Patser” en Hollywoodblockbuster “Bad Boys for Life”. Sinds hun filmstudies aan Sint-Lukas in Brussel ruim 10 jaar geleden zijn ze een onafscheidelijk duo.

In “Rebel” trekt Kamal, een Brusselse jongeman, naar Syrië om oorlogsslachtoffers te helpen. Maar hij belandt in een oorlogsmilitie. Ronselaars proberen daarna zijn kleine broer te overtuigen om naar Syrië te reizen, waar hij zogezegd met zijn grote broer herenigd zal worden. Maar hun moeder Leila vecht om het enige wat ze nog heeft te beschermen: haar jongste zoon Nassim.

Een film over Syriëstrijders: het idee spookt al door de hoofden van El Arbi en Bilall sinds hun eerste film “Image”, een thriller over de gespannen relatie tussen de pers en Molenbeek. “Dit is ons ultieme Cannesverhaal”, zegt El Arbi daarover.

“In 2013 en 2014 zijn er veel jongeren naar Syrië vertrokken, ook uit onze eigen omgeving in Brussel. Er ging geen week voorbij of we hoorden dat bvb. de zoon van de buurman plots was vertrokken. Die verre oorlog kwam dichtbij, voor ISIS als groepering écht bekend was bij het brede publiek”, zegt El Arbi. 

“We hoorden in filmpjes uit Syrië jongeren met exact hetzelfde Marokkaanse accent als wij. Als twee Belgische regisseurs met Marokkaanse roots wisten Bilall en ik dat we zoiets in een film moesten gieten. Dat idee heeft ons nooit meer losgelaten.”

Adil en Bilall hebben ook het scenario geschreven samen met Kevin Meul en Jan Van Dyck. “We hebben bewust de verhalen van verschillende gezinnen samengebracht, om een zo volledig mogelijk beeld te schetsen van de situatie van Syriëstrijders en hun familie,” zegt El Arbi. “Zonder te claimen dat dit hét verhaal is. Dit is onze versie, ons tijdsdocument over een moeilijk onderwerp.”

El Arbi hoopt dat “Rebel” een debat op gang brengt. “Wij vinden het een belangrijk verhaal, waar we hard aan gewerkt hebben. Dus we kunnen alleen hopen dat de film zijn publiek vindt en in de smaak valt. We hebben ons laten inspireren door regisseurs als Martin Scorsese, Spike Lee en Oliver Stone. Zij durven een standpunt in te nemen, met harde, maar eerlijke verhalen. Eigenlijk is “Rebel” onze “Platoon” (film uit 1986 van Oliver Stone over de Vietnamoorlog, red.)

"Rebel" gaat over een moeder en haar twee zonen:

• Moeder Leila: Lubna Azabal (48), Belgische actrice, gekend in de Franstalige filmwereld. Op Eén recent te zien in de Franstalige reeks “Cheyenne et Lola” van Eshref Reybrouck, met Veerle Baetens.
• Oudste broer Kamal: een oude bekende voor Adil en Bilall, want het is de tweede hoofdrol in hun films voor Aboubakr Bensaihi (25), na “Black”.
• Jongste broer Nassim: de eerste grote filmrol voor Amir El Arbi (11), het broertje van Adil.

“Een goede kindacteur vinden voor een zware rol is een enorme uitdaging. Maar Amir houdt van stand-upcomedy en toneelrolletjes, en is artistiek aangelegd. Daarom hebben Bilall en ik hem een screentest laten doen, om te kijken wat hij kan voor een camera”, vertelt El Arbi, zichtbaar fier dat er voor het eerst twee El Arbi’s op een filmset staan.

“Amir heeft Bilall en de rest van de crew meteen overtuigd. Na een jaar werken met een acteercoach was hij klaar voor de opnames. Amir is nog maar 11 jaar, maar hij is slim en getalenteerd. Hij begrijpt snel wat er van hem werd verwacht: zo’n plezier om te zien, als broer en als regisseur.”

Droomt Amir ervan om in de voetsporen te treden van zijn broer? “Hij moet zijn middelbare school nog afmaken, dus we zien wel. Hij houdt enorm van films en televisie. En het is symbolisch dat ik hem als 11-jarige kan meenemen naar Cannes: de leeftijd waarop ik er zelf van droomde om daar ooit te staan”, glundert El Arbi.

“Rebel” is deels gedraaid in Molenbeek , bekend terrein voor El Arbi en Fallah na “Image”, “Black” en de Play4-serie “Grond”. “Een prachtige plek, met enorm diverse mensen en verhalen, waar ook familie van ons woont”, aldus El Arbi. Volledig onbekend was Jordanië, het decor voor de buitenlandse opnames. Een land dat een diepe indruk heeft nagelaten.

“Zeker omdat we konden werken met de crew die net “Dune” had ingeblikt met regisseur Denis Villeneuve. Ongelofelijk eigenlijk, want hij is één van onze helden. Jordanië is ook een symbolische plek, omdat er veel mensen leven die gevlucht zijn voor de oorlog in Irak of Syrië. Van dichtbij geconfronteerd worden met die schrijnende oorlogsverhalen: dat doet iets met een mens. En dat maakt “Rebel” extra authentiek”, vindt El Arbi.

Dat Adil & Bilall nu deel uitmaken van de “Belgische golf” die Cannes dit jaar overspoelt, vinden ze “zot”. “De broers Dardenne zijn er opnieuw bij: geen verrassing, maar het blijft straf. We waren superblij voor Lukas zijn selectie. En dan Charlotte en Felix: prachtig toch? We durfden er zelf niet meer op hopen, nadat “Rebel” er na de eerste selectieronde niet bij was geraakt”, klinkt het. “Dus ja: bij onze selectie waren we totaal overdonderd en emotioneel. Dit is waar de kleine Adil altijd van heeft gedroomd. Insjallah.”