LIVE OORLOG OEKRAÏNE. “Rusland overweegt tweede aanval op Kiev” - Minstens tien doden bij raketaanval op militaire basis
Rusland overweegt een tweede aanval op de Oekraïense hoofdstad Kiev. Dat stelt de onafhankelijke nieuwssite Meduza op basis van twee bronnen dicht bij het Kremlin én de getuigenis van een lid uit de regering-Poetin. Volg alle ontwikkelingen rond het conflict in Oekraïne in onze liveblog.
• Het Oekraïense leger staat in het oosten van het land onder zware druk. Russische troepen hebben donderdag onder meer hun beschietingen op Severodonetsk in de regio Loehansk verdergezet, zo meldt de Oekraïense generale staf op vrijdag. Het bericht is niet onafhankelijk verifieerbaar.
• De Verenigde Staten bereiden zich naar verluidt voor om geavanceerde langeafstandsraketten naar Oekraïne te sturen. Die ‘multiple launch rocket systems’ (MLRS) zouden het bereik van de Oekraïense strijdkrachten drastisch vergroten.
• Het Russische parlement schafte deze week de leeftijdsgrens voor toetreding tot het leger af. Tot nu konden enkel burgers tussen achttien en veertig jaar dienen. Nu wordt de grens opgetrokken tot 61,5 jaar, de officiële pensioenleeftijd voor mannen.
Lees alles over het conflict in Oekraïne in ons dossier.
Liveblog
Moskou belooft 50 miljoen ton graanuitvoer op basis van oogstvoorspelling
De Russische president Vladimir Poetin is bereid te onderhandelen over het graan dat momenteel vastzit in Oekraïense havens. Dat heeft de Oostenrijkse kanselier Karl Nehammer gezegd nadat de twee leiders vandaag telefonisch hadden gesproken.
Moskou toonde enige flexibiliteit bij het aanpakken van het probleem van de Oekraïense graanexport die door Rusland wordt geblokkeerd. "Poetin heeft aangegeven bereid te zijn export via de zeehavens toe te staan", aldus Nehammer. De betrokken havens zullen waarschijnlijk echter ontdaan moeten worden van mijnen die zijn gelegd voor defensiedoeleinden, zei Nehammer.
Poetin vertelde Nehammer dat er geen reden was om Rusland de schuld te geven van de problemen met de voedselvoorziening. De oorlog tegen Oekraïne heeft geleid tot een aanzienlijke stijging van de voedselprijzen op de wereldmarkten
In Rusland heeft het ministerie van Landbouw de voorlopige voorspelling voor de graanoogst bevestigd en beloofd om minstens 50 miljoen ton graan te exporteren als dit resultaat wordt bereikt.
Momenteel voorspelt het ministerie een oogst van 130 miljoen ton. "Met dit resultaat kunnen we 50 miljoen ton exporteren", zei vice-minister van Landbouw Oxana Lut vrijdag op het Russian Grain Forum, volgens persbureau Interfax.
Orthodoxe Kerk van Oekraïne breekt met Rusland
De tot op heden door Moskou gesteunde Oekraïense Orthodoxe Kerk heeft vandaag aangekondigd te breken met Rusland, na de Russische invasie van Oekraïne. De Moskouse tak van de Oekraïense Orthodoxe Kerk was tot op heden ondergeschikt aan de Russische patriarch Kirill, die duidelijk zijn steun heeft uitgesproken voor het offensief van de Russische president Vladimir Poetin.
"We zijn het niet eens met de Moskouse patriarch Kirill (...) wat betreft de oorlog in Oekraïne", klinkt het in een persbericht, na een concilie gewijd aan de "agressie" tegen Oekraïne. "Het concilie veroordeelt de oorlog, die een schending is van het gebod van God 'Je zal niet doden', en drukt zijn medeleven uit met iedereen die lijdt door de oorlog", staat nog in het persbericht.
Sinds de krijgswet in Oekraïne is uitgeroepen, zijn de relaties met de Moskouse leiding "gecompliceerd of onbestaand", aldus de Kerk.
Het initiatief is het tweede orthodoxe schisma in Oekraïne in enkele jaren. Een deel van de Oekraïense Kerk had al met Moskou gebroken in 2019, door de rol van het Kremlin in het land.
Door de invasie van Poetin, en Kirills steun daarvoor, kwam de Kerk die nog aan Moskou was verbonden, in een steeds moeilijkere positie terecht.
Oekraïne is heel belangrijk voor de Russische Orthodoxe Kerk. Enkele van de meest belangrijke kloosters zijn gevestigd in Oekraïne.
"Rusland overweegt tweede aanval op Kiev"
Rusland overweegt een tweede aanval op de Oekraïense hoofdstad Kiev. Dat stelt de onafhankelijke nieuwssite Meduza op basis van twee bronnen dicht bij het Kremlin én de getuigenis van een lid uit de regering-Poetin. Het nieuws werd intussen ook opgepikt door internationale media.
De Russische troepen boeken de laatste tijd enige vooruitgang in de Donbas. Daardoor zou in Moskou het geloof gegroeid zijn dat er tegen het einde van het jaar toch een absoluut succes mogelijk is.
De machthebbers zouden nu rekening houden met verschillende scenario's. De verovering van de volledige Donbas-regio is daarbij het strikte minimum om van een succes te kunnen spreken. De val van Kiev zou de absolute oppergaai betekenen. Een eerdere poging, met een konvooi dat wekenlang amper bewoog, is faliekant afgelopen.
De Russen zijn er zich nu wel van bewust dat er een enorme operatie nodig zal zijn. "De militaire leiders beseffen dat dit gepaard zal gaan met veel bloedvergieten. Als er een aanval komt, zullen er véél meer troepen nodig zijn", besluit Meduza.
Separatisten dreigen ermee buitenlandse gevangenen in Oekraïne ter dood te brengen
De pro-Russische separatisten dreigen ermee drie gevangengenomen buitenlanders ter dood te brengen die aan de zijde van Oekraïne zouden hebben gevochten. "Gerechtelijke onderzoeken" tegen twee Britten en een Marokkaan zouden afgerond zijn.
"Tegen de aangeklaagden kan op grond van het oorlogsrecht de zwaarste straf - de doodstraf - uitgesproken worden", zei een woordvoerder van het parket van de separatisten vrijdag volgens het persbureau Interfax. De zaak werd al aan de rechtbank overgemaakt.
Ook de Russische leiding heeft met harde straffen gedreigd tegen buitenlandse strijders die gevangengenomen worden. Zij worden niet als soldaten beschouwd, zei de woordvoerder van het ministerie van Defensie, Igor Konasjenkov.
In Rusland bestaat de doodstraf niet. Ze geldt wel in de gebieden van de pro-Russische separatisten. Daar zijn ook de processen tegen de Oekraïense strijders uit de staalfabriek in Marioepol gepland. Veel van hen behoren tot het Azov-regiment, dat in Russische media als een nazi-eenheid wordt bestempeld.
"Sjevjerodonetsk bijna omsingeld"
De zwaar belegerde Oost-Oekraïense stad Sjevjerodonetsk is volgens het lokale militaire bestuur bijna volledig omsingeld door Russische strijders. Zowat twee derde van de stad in het gebied Loehansk wordt al belegerd, maar de stad is nog niet volledig omsingeld, aldus Oleksandr Strjoek, hoofd van het lokale militaire bestuur. Volgens hem bieden de verdedigers nog steeds hevige weerstand. De pro-Russische separatisten stellen volgens het Russische staatsnieuwsagentschap Ria Novosti echter dat de stad volledig is ingesloten.
Volgens Strjoek is zowat 90 procent van de gebouwen in de stad beschadigd en moet 60 procent volledig herbouwd worden. Eerder had hij gezegd dat sinds de start van de Russische invasie in de stad ongeveer 1.500 mensen zijn gedood. Het gaat om zowel soldaten als burgers. Daarnaast zijn ook veel mensen gevlucht. Van de normaal 130.000 inwoners, leeft momenteel nog een tiende in de stad.
Meer dan drie maanden na het begin van de Russische invasie is de stad een van de laatste delen in Loehansk die nog onder controle zijn van de Oekraïense soldaten. Rond de stad wordt hevig gevochten. Waarnemers verwachten al enkele dagen dat de Oekraïense eenheden in de stad door het Russische leger en de pro-Russische separatisten zullen worden ingesloten.
China weigert Russische Boeing- en Airbus-vliegtuigen
China sluit zijn luchtruim voor Russische Boeing- en Airbus-vliegtuigen waarvan de wettelijke status onduidelijk is sinds de sancties die aan Rusland werden opgelegd na de inval in Oekraïne. Dat zegt het Russische nieuwsagentschap RBK.
Nadat Rusland Oekraïne was binnengevallen, regende het westerse sancties tegen Moskou. Zo beslisten de Europese Unie en de Verenigde Staten om niet langer vliegtuigen en onderdelen te leveren aan Rusland. Ook onderhoud en verzekering werden opgeschort.
Veel van de toestellen waarmee Russische luchtvaartmaatschappijen vliegen, zijn eigendom van westerse leasingmaatschappijen. Ook die zetten hun samenwerking met Rusland stop. Dat land weigerde om de vliegtuigen terug te geven en schreef de vliegtuigen opnieuw in het register in.
China zou nu in mei om een update gevraagd hebben van de toestellen die naar China vliegen, zodat er bewijs is dat ze niet langer in het buitenland geregistreerd zijn. Als dat bewijs er niet is, mogen de toestellen in kwestie niet meer naar of over China vliegen, aldus RBK.
Bijna 3 miljoen Oekraïense vluchtelingen opgevangen in niet-buurlanden
Bijna drie miljoen Oekraïense vluchtelingen hebben de buurlanden van Oekraïne verlaten om naar andere Europese landen te trekken. Dat heeft de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR meegedeeld.
In totaal zijn 6.659.220 Oekraïners hun land ontvlucht sinds de Russische inval op 24 februari, blijkt uit de cijfers van de UNHCR. Meer dan 3,5 miljoen van hen zijn naar buurland Polen in het westen getrokken. "Volgens de laatste gegevens die we hebben, zijn 2,9 miljoen vluchtelingen van daaruit verder getrokken naar Europa", zei UNHCR-woordvoerster Shabia Mantoo op een briefing in Genève. De grootste aantallen Oekraïense vluchtelingen in niet-buurlanden zijn terug te vinden in Duitsland, Tsjechië en Italië, aldus de organisatie.
Polen blijft nog steeds het belangrijkste land van aankomst. Begin maart arriveerden ongeveer 100.000 vluchtelingen per dag aan de Poolse grens. Dat aantal is in de loop van de maand mei gedaald tot ongeveer 20.000 vluchtelingen per dag. Meer dan 1,1 miljoen mensen hebben zich bij de Poolse autoriteiten geregistreerd en een staatsidentificatienummer gekregen dat hen toegang verleent tot overheidsdiensten, zegt de UNHCR. Vierennegentig procent van de geregistreerde personen zijn vrouwen en kinderen.
"We hebben ook pendelbewegingen gezien, waarbij mensen om verschillende redenen heen er weer reizen tussen Oekraïne en Polen. Onder meer om familie te bezoeken, eigendommen te controleren of terug te keren naar het werk", merkt Olga Sarrado van de UNHCR in Polen op.
Voor de Russische inval telde Oekraïne 37 miljoen inwoners in gebieden die onder controle stonden van de regering. Dat cijfer is exclusief de Krim in het zuiden, die in 2014 door Rusland geannexeerd werd, en de oostelijke regio's die door pro-Russische separatisten worden gecontroleerd.
VN: Meer dan 4.000 burgerdoden in Oekraïne
Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne zijn meer dan 4.000 burgers omgekomen. Volgens het mensenrechtenkantoor van de Verenigde Naties is van 4.031 mensen de dood vastgesteld. Begin mei meldden de VN nog dat meer dan 3.000 burgerdoden waren geteld.
Het merendeel van de burgerslachtoffers viel in de provincies Donetsk en Loehansk, in de Donbass, waar de Russische troepen sinds enkele weken hun aanvallen hebben opgedreven. Daar vielen volgens de VN tot nu 2.274 burgerdoden en raakten 2.673 mensen gewond.
Het werkelijke aantal ligt waarschijnlijk veel hoger, aangezien veel plekken niet toegankelijk zijn en het soms lang duurt om een sterfgeval officieel bevestigd te krijgen. De meeste slachtoffers kwamen om door lucht- en raketaanvallen, waarbij de VN niet aangeven wie daarvoor verantwoordelijk is.
Volgens Oekraïne zijn er echter veel meer burgerslachtoffers gevallen. Alleen al in de door de Russen verwoeste havenstad Marioepol zijn volgens de lokale autoriteiten tienduizenden burgers omgekomen.
Doden bij Russische raketaanval op militaire basis in Dnipro
Bij Russische raketaanvallen op een militaire basis in de Centraal-Oekraïense stad Dnipro zijn ongeveer tien doden gevallen en zo'n dertig mensen gewond geraakt. Dat zegt een lokale defensiefunctionaris.
Het zou gaan om een trainingscentrum van de Oekraïense Nationale Garde die geraakt werd. Dnipro is de derde stad van het land en ligt aan de Dnjepr, de belangrijkste rivier van Oekraïne die midden door het land naar de Zwarte Zee stroomt.
Gouverneur Valentin Reznittsjenko zei eerder vandaag dat de stad "serieuze schade" heeft opgelopen door de raketinslagen en dat er onder het puin van beschadigde gebouwen gezocht wordt naar overlevenden.
Dnipro werd al snel na de Russische inval een toevluchtsoord voor Oekraïners die het geweld in het oosten ontvluchten. Daar boekten de Russen de afgelopen tijd terreinwinst in hun offensief om de Donbass-regio te veroveren.
VS bereiden zich voor om geavanceerde langeafstandsraketten naar Oekraïne te sturen
De Verenigde Staten bereiden zich naar verluidt voor om geavanceerde langeafstandsraketten naar Oekraïne te sturen.
Oekraïens president Volodymyr Zelensky vroeg eerder al om dergelijke systemen, die een spervuur van raketten van honderden kilometers kunnen afvuren. Zo'n 'multiple launch rocket systems' (MLRS) zouden het bereik van de Oekraïense strijdkrachten drastisch vergroten.
In sommige kringen bestaat echter de vrees dat de raketten kunnen worden gebruikt om doelen in Rusland aan te vallen, waardoor escalatie dreigt.
Er wordt aangenomen dat de regering Biden de wapens wil sturen als onderdeel van een pakket dat volgende week al zou kunnen worden aangekondigd, meldt CNN.
Separatisten zeggen stadje Lyman te hebben veroverd
De pro-Russische separatisten van Donetsk hebben gezegd dat ze het stadje Lyman in het oosten van Oekraïne hebben veroverd, een kruispunt dat de weg opent naar de grote steden Slovjansk en Kramatorsk.
Op zijn Telegram-account zegt de staf van de territoriale defensie van de 'volksrepubliek' Donetsk dat hij "de volledige controle van Krasnyi Lyman" (de vroegere naam van Lyman) genomen heeft met militaire eenheden van de separatistische regio Loehansk en de steun van de Russische strijdkrachten.
Het Russische leger gaf nog geen commentaar en het bericht kon nog niet onafhankelijk geverifieerd worden.
Lyman is een belangrijk spoorwegknooppunt ten noordoosten van de symbolische stad Slovjansk, die in 2014 door Kiev heroverd werd op de pro-Russische separatisten, en van Kramatorsk, de hoofdstad van het deel van Donetsk dat door Oekraïne wordt gecontroleerd.
De inname van Lyman zou de weg vrijmaken naar Slovjansk en Kramatorsk, en vooruitgang betekenen in de poging om Severodonetsk en Lysytsjansk, twee andere belangrijke Oekraïense steden meer naar het oosten, te omsingelen.
Brits defensieministerie: "Rusland grijpt terug naar verouderd militair materieel"
Het Russische leger doet bij de invasie van Oekraïne een beroep op verouderd militair materieel. Dat heeft het Britse ministerie van Defensie meegedeeld. Volgens de Britten maakten de Russen de afgelopen dagen gebruik van T-62 tanks die al vijftig jaar oud zijn.
"De T-62 tanks zullen vrijwel zeker bijzonder kwetsbaar zijn voor antitankwapens. Hun aanwezigheid op het terrein wijst op het gebrek aan modern, operationeel materieel in Rusland", klinkt het.
Nog volgens Londen heeft Rusland progressie geboekt in de Donbass. "Rusland oefent druk uit op Sjevjerodonetsk, maar Oekraïne behoudt de controle over verschillende gebieden waardoor het Rusland de volledige controle over de Donbass ontzegt", klinkt het.
"1.500 doden in Oost-Oekraïense stad Sjevjerodonetsk sinds begin oorlog"
Sinds het begin van de Russische invasie zijn in de Oost-Oekraïense stad Sjevjerodonetsk ongeveer 1.500 doden gevallen. Dat heeft het lokale militaire bestuur meegedeeld. Het gaat zowel om soldaten als burgers.
De stad in de Oekraïense regio Loehansk, die voor de oorlog nog 130.000 inwoners telde, wordt zwaar bestookt door Rusland.
Donderdag kwamen volgens gouverneur Sergej Hajdaj vier burgers om het leven in Sjevjerodonetsk. In Komisjoevatsja, op zo'n vijftig kilometer van Sjevjerodonetsk, sneuvelde een man door een obus.
De stad is een van de laatste delen van de regio die nog onder Oekraïense controle staat.
Oekraïens leger staat onder zware druk in het oosten van het land
Het Oekraïense leger staat in het oosten van het land onder zware druk. Russische troepen hebben donderdag onder meer hun beschietingen op Severodonetsk in de regio Loehansk verdergezet, meldt de Oekraïense generale staf. Het bericht is niet onafhankelijk verifieerbaar. In de stad Charkiv, eveneens in het oosten, hebben negen mensen het leven gelaten bij een Russisch bombardement.
De Russische troepen hergroeperen zich in de grensgebieden Belgorod en Voronezj, blijkt uit Oekraïense militaire rapporten. Dat betekent dat aanvallen op de regio's Charkiv en Loehansk te vrezen zijn.
Donderdag kwamen in de stad Charkiv nog negen mensen om het leven bij een Russisch bombardement, schreef de gouverneur Oleg Sinegoebov op Telegram. "Vijandelijke troepen bombarderen onze stad opnieuw", verklaarde ook de burgemeester van Charkiv, Ihor Terechov, op Telegram. "Ik vraag jullie om in veilige ruimtes, kelders, schuilkelders en metrostations te blijven."
President Zelensky beschuldigt Rusland van "genocide" in Donbas
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft donderdag Rusland ervan beschuldigd een "genocide" uit te voeren in Donbas, in het oosten van het land. Rusland doet aan "deportatie" en "massamoord op burgers", zei Zelensky in zijn dagelijkse toespraak op televisie.
"Dat alles wijst op een duidelijke politiek van genocide uitgevoerd door Rusland", besloot de president. "Het huidige offensief van de bezetters in de Donbas zou de regio onbewoonbaar kunnen maken". Hij beschuldigde de Russische troepen ervan de steden in de Donbas in de as te willen leggen.
Ook haalde de president uit naar de internationale gemeenschap. Die reageert volgens hem te traag op de Russische agressie tegen zijn land. Als voorbeeld noemde hij de tot dusver vergeefse pogingen van de Europese Unie om een zesde sanctiepakket tegen Rusland in te stellen.
"Natuurlijk, ik ben onze vrienden die nieuwe sancties willen dankbaar. Maar sinds wanneer hebben zij die het zesde pakket tegenhouden zoveel macht? Waarom hebben ze nog steeds zoveel te zeggen, ook in binnen-Europese aangelegenheden?"
De Europese Commissie wil in het zesde sanctiepakket een verbod op de import van Russische olie opnemen. Met name Hongarije, maar ook Slowakije, Tsjechië en Bulgarije verzetten zich daartegen. Het gevolg is volgens Zelensky dat Rusland dagelijks nog bijna een miljard euro verdient aan energieleveranties.
Volgens de president heeft de internationale gemeenschap sinds het begin van de oorlog - drie maanden geleden - talrijke kansen gehad om Rusland aansprakelijk te stellen.
"Situatie erger dan men zegt"
Oekraïne staat er militair gezien in het oosten slecht voor. "Nog erger dan men zegt. We hebben echt zware wapens nodig om het tegen de Russen op te nemen", aldus de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Kuleba.
Op Twitter ging Kuleba live in gesprek met volgers. Hij heeft ook gezegd dat er niet echt vredesgesprekken aan de gang zijn met Rusland.
Gisteren iets gemist? Herlees hier onze liveblog van donderdag 26 mei.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
HLN Shop
“Gebruik er verschillende door elkaar”: podoloog geeft raad bij het kiezen van jouw perfecte wandelschoenen
-
Jobat
Hoeveel werknemers krijgen maaltijdcheques? En wie mag op een dertiende maand of smartphone van het werk rekenen?
De werkende Belg kan op steeds meer extraatjes rekenen: de voorbije vijf jaar is het gemiddeld aantal extralegale voordelen met 10 procent toegenomen. Om welke voordelen gaat het precies (en welke zijn aan een terugval bezig)? Welke rol spelen je functie, statuut, opleiding en de sector waarin je werkt? En wat met de verschillen tussen man en vrouw? Jobat.be zocht het uit. -
Spaargids.be
Hoeveel geld mag er op jouw spaarrekening staan vooraleer de fiscus passeert?
Op een eerste schijf van 1.020 euro spaarrente per belastingplichtige betaal je geen roerende voorheffing. Wat betekent dat concreet? Hoe zit het dan met een gezamenlijke rekening? En wat doe je best met de rest van je centen? Spaargids.be biedt antwoorden. -
-
1
Dochter (16) van Amerikaanse techmiljardairs vermist
-
Dan toch geen lage-emissiezone in Wallonië
Wallonië trekt de plannen in om vanaf 2025 van het hele gewest een lage-emissiezone (LEZ) te maken. Het Waals Parlement stemde er vrijdag unaniem mee in om het decreet terug te schroeven. -
6
Toeriste (32) uit ons land dood teruggevonden na zwempartij in Canada: “Vrienden hoorden haar om hulp schreeuwen”
In Canada is het lichaam gevonden van een 32-jarige toeriste uit ons land. Dat melden de Waalse media ‘Sudinfo’ en ‘RTL Info’. De vrouw raakte op 17 maart vermist tijdens het zwemmen in een rivier omgeven door fjorden, bergen en bossen. “Vrienden hoorden haar om hulp schreeuwen en zagen hoe ze werd meegesleurd door het water.” -
TERUGLEZEN MIDDEN-OOSTEN. Israël geeft gijzelaarsdeal laatste kans: “Anders invasie Rafah”
-
Ouders van 23-jarige gijzelaar die in video van Hamas verscheen willen zoon zo snel mogelijk thuis: “Hij ziet er niet goed uit”
-
Toezichthouder VS onderzoekt grote terugroepactie Tesla
De Amerikaanse verkeerstoezichthouder National Highway Traffic Safety Administration (NHTSA) gaat onderzoek doen naar een grote terugroepactie van Tesla in december van meer dan 2 miljoen auto’s uit zorgen over de veiligheid van het rijhulpsysteem Autopilot. De NHTSA kijkt nu of de software-updates voor Autopilot voldoende zijn om die zorgen weg te nemen. -
HLN Mediawatchers
▶ Geert Meyfroidt over ‘Special Forces’: “Ik had veel meer zenuwen voor ‘De Slimste Mens’”
Op uitmuntendheid staat geen leeftijd. De inmiddels 52-jarige Geert Meyfroidt, die in 2021 nog ‘De Slimste Mens ter Wereld’ werd, heeft na de eerste aflevering van de ‘VTM’-reeks ‘Special Forces’ zijn naamkaartje afgegeven aan de ‘chefs’. De levensgezel van VRT-nieuwsanker Fatma Taspinar en mentale rots in de branding zal niet rap fysiek kraken. Dat vertelt hij in de nieuwe aflevering van de HLN Mediawatchers die je hierboven kan beluisteren. -
Biden wel degelijk van plan om in debat te gaan met Trump: “Zal blij zijn om het te doen”