Open Vld dient wetsvoorstel in voor een federale kieskring, ook Groen voorstander

Op dit moment worden de 150 volksvertegenwoordigers in de Kamer verkozen in elf kieskringen: de 10 provincies, plus de kieskring Brussel-Hoofdstad dat samenvalt met het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Staat een politicus op een lijst in kiesarrondissement Vlaams-Brabant, dan kan iemand die in West-Vlaanderen of Henegouwen woont onmogelijk op die politicus stemmen.

Met een wetsvoorstel openen Lachaert en Dewael van Open Vld het debat over dat kiessysteem. Ze stellen voor dat twintig van 150 zetels verkozen worden door middel van een federale kieskring.

“Dat betekent dat je twee stembiljetten krijgt voor de verkiezingen van het federale parlement. Je hebt dan 20 kandidaten die verkozen kunnen worden door heel het land en 130 die worden verkozen op een andere manier. Die 20 kandidaten moeten dus ook campagne voeren in heel België, niet enkel in hun kieskring”, vertelt Lachaert bij HLN LIVE.

Op de stembiljetten voor de federale kieskringen zouden volgens het idee van Open Vld dan vooral de belangrijkste politici staan. Op die manier kan je voor (of tegen) de afttredende eerste minister stemmen, wat op dit moment niet elke burger kan. “Vandaag leidt Alexander De Croo het land, maar niemand in Wallonië, Limburg en zelfs West-Vlaanderen kan op hem stemmen”, legt Lachaert uit.

Maar er zit ook iets in voor politici die geen premier zijn, volgens Lachaert: “Stel dat Bart De Wever een alternatief wil maken voor het land, kan niemand buiten Antwerpen op hem stemmen. Dat is een fundamenteel gebrek in onze democratie. Je kan niet stemmen op de mensen die later eventueel de regering gaan leiden.”

Beide Open Vld’ers komen met het wetsvoorstel omdat ze meer debat willen over de toekomst van héél het land vóór de verkiezingen. “Op dit moment word je verplicht om enkel een plan te schrijven voor Vlaanderen of Wallonnië, zonder met elkaar te spreken”, zegt Lachaert bij HLN LIVE.

“Het huidige systeem beloont politici die zo hard mogelijk van leer trekken tegen de andere gemeenschap. Dat veroorzaakt een negatieve spiraal die tot een blokkering leidt”, laat Kamerlid Dewael optekenen bij ‘De Standaard’.

De COVID-pandemie bracht inzicht voor Lachaert. “De federale kieskring is een antwoord om voor een stuk terug samenhang te krijgen. Dat wil niet zeggen dat wij als Open Vld alles terug naar het federale niveau willen, allesbehalve. Er kunnen zelfs nog meer bevoegdheden naar Vlaanderen gaan.”

Groen en Ecolo zijn expliciet positief over het voorstel. “Als groenen zijn we al lang voorstander van een federale kieskring. Dit land snakt naar meer samenwerking en dialoog. Daar kan een federale kieskring mee voor zorgen. Net daarom willen we ook meertalige lijsten mogelijk maken in zo’n federale kieskring, anders dan het Open Vld-voorstel”, zegt Groen-Kamerlid Calvo.

Ook MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez kan zich vinden in het voorstel, laat hij blijken op Twitter. Niet verwonderlijk, aangezien de Waalse politicus een voorstander is van een unitair België, zonder deelstaten, dus.

Volgens Lachaert zijn er aan Vlaamse kant nog geen “echte, harde veto’s”. “Zelfs N-VA lijkt erover te willen praten, afhankelijk van de modaliteiten. Ik denk dat we het debat moeten starten”, zegt hij bij HLN LIVE.

N-VA-kamerfractieleider Peter De Roover reageert sceptisch: “Open Vld is duidelijk op zoek naar dé toverformule om het België-gevoel bij de mensen aan te wakkeren. Maar de huidige kieswetgeving verhindert Open Vld niet om in Franstalig België op te komen. Dat kan perfect zonder de wet te wijzigen.”

Voorzitter Maxime Prévot van Les Engagés schuift een alternatief voor de federale kieskring naar voren. Hij pleit “in de geest van een federale kieskring voor een bijkomende stem die de burgers kunnen uitbrengen op partijen van een andere taalgemeenschap. Het beleid zou daardoor rekening moeten houden met de bezorgdheden van alle Belgische burgers”, luidt het op Twitter. 

Ook Barbara Pas, die de Vlaams Belang-fractie leidt, toont zich een koele minnares. Ze deelde onderstaande tweet van Europees Parlementslid en partijgenoot Gerolf Annemans.