"Goedkoop gas komt nooit meer terug": zo zullen we in de toekomst onze huizen verwarmen volgens de energie-expert

Pieter Vingerhoets is als energie-expert verbonden aan het onderzoekscentrum VITO/EnergyVille. Hij is gespecialiseerd in de shift naar een klimaatneutrale maatschappij, inclusief alle technologieën die ons helpen om daar te geraken. “Eén ding staat vast: gas en stookolie horen daar niet bij. Naast eenmalige gebeurtenissen, zoals de economische heropleving na corona, zijn er structurele redenen voor de hogere gas- en olieprijzen”, aldus de expert.

"De dalende wereldwijde investeringen in fossiele infrastructuur werken prijsschokken in de hand. Bovendien betalen we nog geen CO2-taks en andere heffingen op fossiele brandstoffen, zoals dat voor elektriciteit wel het geval is. Daardoor was gas in verhouding tot elektriciteit de afgelopen tien jaar nergens in Europa zo goedkoop als bij ons. Maar dat is op lange termijn geen houdbare situatie. En dan is er de oorlog in Oekraïne. Rusland draait de gaskraan dicht, wat nóg meer schaarste veroorzaakt. Ik kan de toekomst niet voorspellen, maar vast staat: goedkoop gas komt nooit meer terug.”

Futureproof verbouwen? Bekijk hier hoe we in 2050 zullen wonen

En dat is een uitdaging voor de verwarming van onze woning. Want in de praktijk is er van de shift naar hernieuwbare energie nog niet veel gerealiseerd. “Meer dan twee derde van de gezinnen verwarmt nog op gas en 16% op stookolie. Meer dan 80% is dus nog rechtstreeks afhankelijk van fossiele energiebronnen”, weet Pieter Vingerhoets.

Zelfs bij nieuwbouw, traditioneel dé pionier wat betreft nieuwe technieken, blijft het aandeel hernieuwbaar beperkt. “In 2018 koos slechts een kwart van de nieuwbouwers voor een warmtepomp bij de bouwaanvraag. Dat wil zeggen dat van de huizen die in 2021 gebouwd zijn, het merendeel nog is uitgerust met een gasketel. Terwijl een warmtepomp de duurzaamste optie is.”

Welke warmtepomp is geschikt voor jouw woning? Zo maak je de juiste keuze

Vingerhoets is duidelijk. “We moeten minstens bij nieuwbouw voluit voor warmtepompen kiezen. Daarvoor zijn prikkels nodig vanuit de overheid, want niet iedereen kan zich die investering veroorloven. Maar hoe langer we wachten, hoe minder tijd ons rest en hoe pijnlijker de omschakeling zal zijn.”

De Vlaamse overheid heeft bepaald dat nieuwe verkavelingen, groepswoningbouwprojecten en appartementsgebouwen niet meer op het gasnet aangesloten mogen worden. Een positieve zaak, volgens Pieter Vingerhoets. Maar hij hekelt de verplichte renovatie naar EPC-waarde D bij aankoop van een woning. “Dat is een tussenstap die ondermaatse renovaties in de hand werkt. Oplapwerk als tussenstap. Maar dat werkt contraproductief, er is nood aan totaalrenovaties.”

Vanaf 2023 verplicht opwaarderen naar EPC-waarde D: lees hier hoeveel dat kost

De warmtepomp is volgens Pieter Vingerhoets dan wel dé verwarmingstechniek van de toekomst, toch spelen volgens hem ook andere technieken een rol, zoals warmtenetten. “Op voorwaarde dat er genoeg huizen in de buurt zijn, en dat er een producent van restwarmte is met een goede businesscase. Denk aan datacenters, koelhuizen of waterzuiveringsstations. Die produceren restwarmte die ingezet kan worden voor verwarming.”

Ook zonneboilers en PV-panelen blijven volgens Vingerhoets interessant. “Zeker zonnepanelen voor elektriciteit zijn een absolute no-brainer. Ze stonden een tijdje in negatief daglicht, maar je verdient ze nog steeds binnen drie à vier jaar terug. Willen we de doelstellingen rond hernieuwbare energie halen, dan hebben we trouwens drie tot vier keer meer PV-installaties nodig dan vandaag.”

Zet jij de stap? Lees hier meer over warmtenetten en zonnepanelen

Van zogenaamde ‘groene gassen’, zoals biogas of waterstof op basis van hernieuwbare energie, verwacht Pieter Vingerhoets geen heil. “Je hebt elektriciteit nodig om waterstof te produceren. Die elektriciteit gebruik je beter meteen voor je warmtepomp. Bovendien is waterstof zeer kostbaar en cruciaal om op langere termijn de industrie te verduurzamen, onder meer voor de productie van ammoniak en staal. Het is zonde om daar huizen mee te verwarmen. En wat biogas betreft: dat is potentieel zeer duurzaam, maar veel te beperkt qua beschikbaar volume.” Zijn groene gassen echt groen? Lees hier meer

Ook hout stoken is volgens Vingerhoets geen goede oplossing. “Kwaliteitsvol hout is enorm waardevol voor de industrie. Door dat te gebruiken in industriële processen en de CO2-uitstoot af te vangen, is het zelfs mogelijk om een negatieve uitstoot te realiseren. Maar het zou zonde zijn als we in 2050 nog blokken hout stoken om ons huis te verwarmen. Zeker op een dag met veel wind of zon.” Vingerhoets ziet wel uitzonderingen. “Bijvoorbeeld historische gebouwen die je moeilijk kan renoveren. Daar kan houtverwarming interessant zijn.”

Verwarmen met biomassa: Maak hier kennis met de mogelijkheden bij deze hernieuwbare energiebron

Lees ook op Livios.be:

Uitgezocht: is het nog interessant om te investeren in zonnepanelen?

Energiecrisis duurt voort: deze maatregelen treft de regering

Nick en Catheline verwarmen hun nieuwbouw bewust met hout

Bron: Livios