Lukas Dhont als een rockster onthaald tijdens première ‘Close’: ‘Natuurlijk wil ik die Gouden Palm winnen’

Het is donderdagavond, kwart voor middernacht, en in het reusachtige Grand Théâtre Lumière staan meer dan 2000 mensen al 17 minuten lang rechtop te applaudisseren. Midden in een zee van zwarte smokings en glitterjurken staat een rood stipje genaamd Lukas Dhont vol ongeloof om zich heen te kijken. Wanneer het applaus eindelijk verstilt, brengt hij een microfoon naar zijn mond: “Ik heb mijn hele leven gewacht om deze film te maken.” Zijn stem breekt. “Ik wil deze film opdragen aan alle vrienden die ik in de loop van de jaren heb verloren, omdat ik me van hen distantieerde uit angst voor die connecties.” Het is een emotionele apotheose van Dhonts bewogen tiendaagse op het filmfestival van Cannes – en van zijn dertig jaar op deze planeet.

Ene afspraak na andere

Flashback naar vier dagen voor de grote galapremière. Dhont leunt ontspannen achterover in een zetel op het appartement van zijn publicist Gudrun, die hem al een week lang van de ene afspraak naar de andere loodst. Dhont is sinds het begin van het festival in Cannes, ook al gaat Close pas helemaal op het einde in première. “Ik had zin om er deze keer ook wat van te genieten”, zegt hij. Al is dat relatief: het zwembad van de villa waar Dhont en zijn entourage verblijven, is voorlopig nog ongebruikt gebleven. Hij vult zijn dagen vooral met meetings met buitenlandse distributeurs die Close willen aankopen – en dat zijn er veel. De meeste regisseurs laten zulke deals volledig over aan hun sales agent, maar niet Dhont. “Ik heb expliciet gevraagd om betrokken te worden bij de onderhandelingen, zeker als het gaat over grote territoria als Noord-Amerika, het VK, Japan...”

Dat Dhont ook naast de set graag de regie van zijn film in handen houdt, ligt in zijn karakter, maar heeft ook te maken met het turbulente parcours van zijn debuutfilm Girl, die in 2018 voor deining zorgde in Cannes. “We hebben met Girl echt veel meegemaakt, vooral in Noord-Amerika. We hadden de rechten aan Netflix verkocht, maar op een bepaald moment wilden zij de film hermonteren.” Dat zal geen tweede keer gebeuren: later op de week zal de prestigieuze kwaliteitsdistributeur A24 de Amerikaanse rechten kopen – na een uitgebreid kruisverhoor door Dhont zelf.

“Het is een zeer kwetsbare film,” zegt Dhont, “die onderwerpen aankaart die heel gevoelig kunnen liggen.” Wat die onderwerpen precies zijn, valt moeilijk uit te leggen zonder te veel van de plot prijs te geven. Close portretteert de heerlijk vanzelfsprekende vriendschap tussen Leo en Remi, twee zonnige jongens van 12. In het idyllische eerste deel van de film zien we hen samen dollen, fantaseren, bij elkaar tot rust komen. Maar wanneer ze naar de middelbare school gaan, krijgt hun speciale verbondenheid plots een naam, en wordt alles anders. Hun nabijheid wordt op radicale wijze verbroken.

Dat verhaal kwam niet zomaar tot stand. “Na Girl was ik heel onzeker”, zegt Dhont. “Ik zat sinds mijn 18de met die film in mijn hoofd, het was een project waar ik enorm naartoe had geleefd, en waarin ik heel veel van mezelf gedeeld had. En plots liep dat avontuur op zijn einde. Toen begon ik me af te vragen: kan ik dit wel opnieuw? Heb ik nog iets om over te spreken? En zal dat interessant en relevant genoeg zijn? Ik zat voor een wit blad en twijfelde aan mezelf.”

Terug naar Dikkelvenne

De ideeën begonnen stilaan te vloeien, maar voelden nooit helemaal juist aan. “Op een bepaald moment ben ik naar mijn hometown Dikkelvenne gegaan, en heb ik een lange wandeling gemaakt met mijn mama. Zij heeft toen iets gezegd wat mij bevrijd heeft. Ze zei: ‘Voor mij is het gewoon heel duidelijk dat jij op deze planeet bent om dat soort films te maken’. Mijn mama heeft mij zien opgroeien, ze weet wat voor een turbulente periode dat voor mij was. Voor haar was het vanzelfsprekend dat ik daarover films zou maken. Dat maakte het plots heel helder voor mij. Ik ben toen helemaal opnieuw begonnen, en een halfjaar later stond Close op papier.”

De turbulentie waar Dhont naar verwijst, situeert zich in zijn schooltijd. “Ik was een heel vrouwelijk kind, waardoor ik op school niet bij de jongens hoorde, maar ook niet bij de meisjes. Zowel in de lagere als in de middelbare school was ik een zeer eenzaam kind. Ik had heel weinig vrienden, en de jongens die toch dicht bij mij probeerden te komen – en daar is Close een ode aan – heb ik zelf op afstand gehouden. Omdat ik wist dat zo’n intieme vriendschap al snel door een seksuele bril bekeken zou worden. En daar was ik toen niet klaar voor. Ik had de mogelijkheid op vriendschap, maar ik heb ze zelf geblokkeerd.”

Al vanaf het begin van het festival zijn de verwachtingen voor Close hooggespannen, maar sinds de film vertoond is aan enkele potentiële kopers, is de buzz ronduit oorverdovend geworden. Zal Close de Gouden Palm winnen? Het is nu de vraag die de Croisette in de ban houdt. 

Het gerucht heeft ook Dhont zelf bereikt. “Dat maakt me wel onrustig”, geeft hij toe. “Ik ben hiernaartoe gekomen met het idee dat ik als kleine vis tussen giganten als David Cronenberg en Kelly Reichardt in de competitie sta. Maar nu wordt er plots over mijn film gesproken als een ‘grote film’. Het is moeilijk om je daarvoor af te sluiten, en ik wil me het hoofd niet op hol laten brengen. Anderzijds: ik wíl die Gouden Palm wel winnen. Natúúrlijk wil ik dat. Ik ben mega-ambitieus, hoor. Ik wil films maken en die aan zoveel mogelijk mensen laten zien. Dat steek ik niet onder stoelen of banken.”

“Ik voel nu al dat ik hyperzenuwachtig zal zijn op het moment van de première, al zal ik dat zo goed mogelijk verbergen”, lacht hij. “Maar je zult zien dat ik veel mensen zal vastpakken, om steun te zoeken bij hen.”

Dinsdag: zenuwachtigheid neemt toe

Nog twee dagen tot de première van Close. “De zenuwachtigheid begint nu te voelen als weeën die elkaar almaar sneller en intenser opvolgen”, lacht scenarist Angelo Tijssens. Voor twee andere Belgen is het lange wachten vandaag voorbij: de broers Dardenne stellen hun film Tori et Lokita in de competitie voor. Op de receptie na de première, in een bar op het strand, zijn ook Lukas Dhont en zijn broer en producent Michiel uitgenodigd. De vier poseren samen voor een foto: een snapshot van twee generaties Belgische filmbroers.

Close is de eerste film die Michiel voor Lukas produceert. “We hebben elkaar moeten leren kennen in die professionele context”, zegt Lukas. “We kenden elkaar als broers, en plots waren we ook regisseur en producent. We moesten met elkaar samenwerken, maar af en toe ook onze eigen winkel verdedigen.” Michiel knikt: “En precies omdat we broers zijn, wordt elke discussie sowieso emotioneler. Maar het is ook een groot voordeel: we zullen altijd blijven vechten voor elkaar, altijd tot het uiterste gaan.”

Tijdens de receptie valt op hoe Lukas geen moment alleen is, door iedereen aangesproken en omarmd wordt – en dat ook met veel genoegen lijkt te ondergaan. De kleine, eenzame Lukas die niemand dichtbij liet komen, lijkt veraf. “Ik vind het heel fijn om te ervaren dat mensen op een festival naar mij graviteren omdat ze fan zijn van mijn werk. Ik omarm dat mensen mij omarmen. Maar dit soort contacten is natuurlijk niet hetzelfde als diepe vriendschappen, waarin je dingen met elkaar deelt, samen groeit, fouten maakt... Om dat toe te laten, heb ik een serieus leerproces moeten doorlopen. 

“Vandaag probeer ik actief om mensen meer toe te laten. Ik weet dat ik me bewust moet blijven van die dynamiek in mij. Tegelijk aanvaard ik hoe de dingen vroeger waren voor mij. Toen ik in het zesde leerjaar zat, was er een incident op bosklassen, een pesterij. Ik herinner me dat een van mijn favoriete leerkrachten naar mij toe kwam, en enkel maar zei: ‘Op een dag zul je daar iets mee kunnen doen.’ En dat is nu ook zo. Ik spreek erover met de films die ik maak.”

Première met rood fluwelen pak

Donderdag is D-day. Vanavond wordt Close voor het eerst aan de wereld voorgesteld. ’s Morgens mag de pers de film al bekijken. Ik word omvergeblazen door de puurheid van de jonge acteurs Eden Dambrine en Gustav De Waele, en huil me een ongeluk terwijl hun idylle op het scherm in elkaar stuikt. Dit is een film van een zelden geziene fijngevoeligheid, gefilmd door iemand die het medium tot in de puntjes beheerst. Ieder beeld is meer dan dat beeld alleen, betekenislaagjes stapelen elkaar op. Lukas Dhont is een filmmaker met een speciale gave. De geruchten over een Gouden Palm voor Close zouden wel eens meer dan geruchten kunnen blijken.

Na de middag staan Dhont en zijn ploeg urenlang de pers te woord. Dhont doet het met vuur, maar dreigt zich daar ook soms aan te verbranden. Op het moment dat hij eigenlijk zijn outfit voor de première moet gaan aantrekken, zondert hij zich even af om op bed te gaan liggen. “Ik ben iemand die weinig limieten heeft”, legt hij uit wanneer hij uit zijn kamer herrijst, “dus ik moet proberen die wat beter te beheersen, zonder arrogant te worden. Ik ben dankbaar dat mensen met mij willen praten over mijn film, maar het kan ervoor zorgen dat ik oververhit raak.”

Nog twee uur tot de première. De ploeg van Close en Dhonts familie verzamelen op het terras van hun hotel met een glas champagne. Wanneer de regisseur arriveert, klinkt het in koor: “Waaauw!” Dhont draagt een rood fluwelen pak dat meteen de aandacht trekt. “Ik word tijdens dit festival gekleed door Gucci,” legt hij uit, “en dit pak is ooit ontworpen door Tom Ford voor Gwyneth Paltrow. Ik vond rood een mooie keuze omdat het in de film een belangrijke en betekenisvolle kleur is: de kamer van Remi is bijvoorbeeld helemaal rood. En het is ook gewoon cool om de rode loper aan te hebben. (lacht)”

In Cannes geldt er voor mannen een strikte dresscode: ze moeten op de rode loper een zwarte smoking met strik dragen. Enkel regisseurs en acteurs die een film komen voorstellen, mogen ervan afwijken. Dat Dhont dat echt doet, en bovendien een pak draagt dat ontworpen werd voor een vrouw, is geen toeval: het sluit helemaal aan bij de film, die twee jongens toont die niet aan de algemeen aanvaarde norm van mannelijkheid voldoen, en daarvan de gevolgen dragen. “Ik ben met Gucci in zee gegaan omdat zij de grenzen tussen wat man en vrouw dragen, meer vloeibaar proberen te maken.”

Niet alleen in zijn films, ook daarnaast is dus over elke keuze tien keer nagedacht. “Ik laat inderdaad niet graag dingen aan het toeval over”, lacht Dhont. “Ik ben vrij perfectionistisch, en ik vind dat je een verhaal vertelt op verschillende manieren: met de film zelf, maar ook in hoe je over de film praat, en hoe je de film omkadert. Dat probeer ik allemaal te controleren.”

Voor het hotel arriveert een colonne auto’s die de hele ploeg van het hotel naar het festivalpaleis zullen vervoeren. Dhont wordt met de minuut gespannener. “De zenuwen gieren door mijn lijf”, zegt hij. “Het is heel bijzonder om een film die vanuit het diepste van jezelf komt, nu te gaan delen met een zaal van meer dan tweeduizend mensen. Ik voel me zoals Simba die in The Lion King boven op een rots in de lucht wordt gestoken voor alle dieren: heel zichtbaar en hyperfragiel tegelijk.”

Dhont doet precies wat hij zelf voorspeld had om zijn zenuwen de baas te kunnen: hij ademt diep in, grijpt de handen van zijn jonge acteurs vast, vindt er steun en stoomt plots met vastberaden tred naar de auto. De policier motocycliste zet zijn zwaailichten aan en escorteert de colonne richting de rode loper.

Als een rockster

In de bomvolle bioscoopzaal wordt Dhont als een rockster onthaald. Overmand door emotie begraaft hij zijn gezicht in zijn samengevouwen handen, de acteurs leggen hun hoofden zacht op zijn schouder. Een uur en vijfenveertig minuten lang trilt de lucht in de gigantische zaal van ontroering. Wanneer het laatste beeld van het scherm verdwijnt, barst meteen een stormachtig applaus los. Een collectieve emotionele ontlading bij ploeg en publiek.

Enkele uren nadat Lukas Dhont zijn grote moment heeft afgesloten met een speech recht uit het hart, echoot het applaus van het publiek na in het ritmische handgeklap van een enthousiaste bende jonge dertigers, op de aanstekelijke beat van Lumidees ‘Never Leave You (Uh Oh)’. In een statige villa danst Dhont alle opgebouwde spanning uit zijn lijf op de afterparty van zijn film. Hij wordt omringd door zijn beste vrienden, die mee naar Cannes afgereisd zijn. De mensen die hij het dichtst bij zich heeft toegelaten. Het rode licht op de dansvloer herinnert aan de kamer van Remi – niets is aan het toeval overgelaten.

‘Close’ komt dit najaar in de bioscoop. De prijsuitreiking in Cannes heeft zaterdagavond plaats.

Bekijk hier meer beelden van de ‘Close’-ploeg in Cannes: