Net zo ‘hot’ als hun sauna’s: Fins design is booming business. “Ruwe looks en rudimentaire vormen”

Wie ooit al naar Helsinki geweest is, weet het: de Finnen houden van design. Hun hoofdstad is bezaaid met de ene mooie woonboetiek na de andere, het kleinste restaurant en café zien eruit als in de boekjes. In een land waar de winters hard en lang zijn, is het huis altijd het toevluchtsoord geweest. De Finnen hebben er zelfs een woord voor: kotoilu. De gezelligheid van het huis – een concept dat heel nauw aanleunt bij het bekendere Deense ‘hygge’.

Ook hun zomerhuizen aan de duizenden meren richten ze in met lokaal textiel, glaswerk en houten meubelen. Zelfs hun schuilkelders maken ze knus, zoals de ondergrondse stad in Helsinki, inclusief zwembad. 

Met hun rijke natuur is Finland altijd een land geweest van glasblazers, textielspinners en houtbewerkers. Denk maar aan het glaswerk van Iittala (opgericht in 1881). Maar hun liefde voor design kwam er pas met het modernisme uit de jaren 30 van sterarchitecten Alvar Aalto en zijn vrouw Aino. Het jonge koppel stond met hun vooruitstrevende visie symbool voor de piepjonge natie. Finland is namelijk nog maar onafhankelijk sinds 1917, nadat het eerst vijfhonderd jaar een provincie van Zweden is geweest en dan een eeuw onder Russische heerschappij stond. In 1935 richtten de Aalto’s hun eigen merk Artek op – een samentrekking van ‘art’ en ‘technology’ – samen met twee anderen. In die tijd maakte tubeless staal opgang in meubelen, maar dat vonden de Aalto’s te kil voor het menselijk lichaam. Hout was veel warmer en bovendien rijkelijk voorhanden in Finland. Twee derde van het land is bos. De designs van Artek werden beroemd door hun gebogen L-poten van berkenhout die dienen als basis voor tafels, stoelen, banken en (bar)krukken (zie ook kader).

Op de schouders van Artek zijn er tal van Finse designers opgestaan die de meester eren of zich er net tegen afzetten. Zo is er het piepjonge merk Vaarnii dat met hun robuuste meubelen teruggaat naar de premodernistische tijd. Zelf noemen ze het brutalistisch Fins design, met ruwe looks en rudimentaire vormen. Het zijn eerlijke stukken, zonder veel poespas. Alsof ze recht uit een blokhut rond een Fins meer komen. De meeste Finse merken gebruiken zoals Artek berkenhout, maar de oprichters van Vaarnii willen net het ondergewaardeerde en verguisde dennenhout als basismateriaal een revival bezorgen.

Net die eigen smoel maakt Fins design zo onweerstaanbaar. In tegenstelling tot hun Deense en Zweedse tegenhangers, zijn Finse ontwerpen vaak nog simpeler en robuuster. Niet heel decoratief, maar erg sterk in de vorm. Ook duurzaamheid staat op het eerste plan. Finnen hebben een ijzersterke band met de natuur, vaak uit noodzaak. Ze voelen een diep respect en een groot verantwoordelijkheidsgevoel voor hun omgeving. Ja, ze vellen voor hun houten meubelen bomen van tachtig en honderd jaar oud, maar in ruil krijg je stukken die minstens zo lang meegaan. Het zijn pure investment pieces die enkel mooier worden met de jaren en die je van generatie op generatie kan doorgeven. 

Talrijke studies hebben trouwens ook aangetoond dat hout in huis bijdraagt tot meer geluk. Misschien is het daarom dat Finland al voor de vijfde keer op rij is uitgeroepen tot het gelukkigste land ter wereld. De missie van de Finse designers? Die nordic happiness verspreiden met hun creaties. Het lijkt hen nog te lukken ook. 

Een van de allergrootste designiconen ter wereld is de Stool 60 van Artek, het beroemdste meubelmerk van Finland. Wij vroegen aan CEO Marianne Goebl wat het stuk zo speciaal maakt. “Het oorspronkelijke design met drie poten dateert van 1933, dat met vier poten (de Stool E60) kwam een jaar later. Het succes was instant. De reden? De Stool 60 is de ultieme huishoudelijke helper. Hij kan dienen als nachtkastje, je kan ze stapelen in een hoekje als je er meerdere hebt, je kan er een plant op zetten, of hem gebruiken als opstapje in de keuken. Lady Gaga gebruikt hem zelfs om haar laptop op te zetten, als homeoffice. Steve Jobs was ook gek op de Stool. Hij staat voor eenvoud en intelligentie. Ook het berkenhout is heel belangrijk. Ons brein voelt zich veilig bij hout, het is ons oerinstinct.”

1. Tafel en stoel van Vaarnii, 1.100 euro en 400 euro via finnishdesignshop.com

2. Houthakkersblok van Nikari, 650 euro via finnishdesignshop.com

3. Keramiek van Arni Aromaa vanaf 69 euro via finnishdesignshop.com

4. Aalto-vaas van Iittala 159,90 euro via iittala.com

5. Kussen van Marimekko 45 euro via marimekko.com

6.  De Stool 60 is lang gekopieerd door IKEA, maar niets overtreft het origineel. Stool 60 van Artek met de beroemde L-poten, 247 euro via artek.fi

Wie een interieur uit de boekjes wil, moet de ‘coastal living’-stijl kennen. Pascale past hem toe in haar cottage: “Het gevoel van op reis te zijn”

Nood aan me-time? Zo creëer je thuis een ‘emotionele escaperoom’. “Wit is géén rustgevende kleur”

Knallen met één kleur, ecologische IKEA of slim besparen: de 7 woontrends van het voorjaar