Orban eist garanties voor hij met gedeeltelijk olie-embargo instemt

Door de olie die over land wordt aangevoerd tijdelijk vrij te stellen van het invoerverbod lijkt na weken van onderhandelen eindelijk een manier gevonden te zijn om het Hongaarse veto tegen de oliesancties te omzeilen. Samen met Slovakije en Tsjechië zegt het land over te weinig alternatieven te beschikken om een volledig olie-embargo op korte termijn op te vangen.

Maar het voorstel zoals het bij de start van de Europese top voorligt, schiet voor Orban nog altijd tekort. Hij wil waterdichte garanties voor de Hongaarse bevoorradingszekerheid, zo zei hij. “De Droezjba-pijpleiding loopt over Oekraïens grondgebied. We moeten de garantie hebben dat wanneer zich met de pijpleiding een incident voordoet, we het recht zullen hebben om via andere bronnen Russische olie te verkrijgen.” Krijgt hij die garantie, dan is hij bereid met het embargo in te stemmen, gaf Orban aan.

Voorzitter Charles Michel gaat op de top voluit voor een politiek akkoord over een gedeeltelijk olie-embargo. “De komende uren moeten voor het momentum zorgen om te beslissen, om een stap vooruit te zetten. Er zijn gevoeligheden en bezorgdheden, er is vandaag al vooruitgang mogelijk geweest.”

Commissievoorzitter Ursula von der Leyen toonde zich bij haar aankomst dan weer niet erg optimistisch. “Het dossier is zeker gerijpt, maar mijn verwachtingen over een oplossing in de komende 48 uur zijn laag. Maar daarna zal er zeker een mogelijkheid zijn.”

Het was de Commissie die het zesde sanctiepakket waar het embargo deel van uitmaakt begin mei op tafel legde. Nu is er eindelijk uitzicht op de noodzakelijke consensus over het pakket onder de lidstaten, al stellen behalve Hongarije ook nog andere landen hun voorwaarden. “We hebben maar één sleutel tot succes, en dat is solidariteit met Oekraïne en eensgezindheid in Europa”, zei von der Leyen.

Hongarije lijkt in ieder geval geïsoleerd te staan en verschillende leiders riepen Orban dan ook eindelijk met het embargo in te stemmen. Zo zei zelfs de Slovaakse premier Eduard Heger hem tijdens een bilateraal onderhoud dat Europese eenheid cruciaal is. “De inkomsten uit de verkoop van olie financieren de Russische agressie in Oekraïne. We zijn landen zonder zeegrens, maar met de hulp van REPowerEU kunnen we van deze afhankelijkheid af geraken.” Orban haalde vorige week nog fel uit naar het REPowerEU-plan van de Commissie, waarmee ze Europa versneld wil afhelpen van de import van fossiele brandstoffen vanuit Rusland.

België stelt ook zijn voorwaarden voor het met het olie-embargo kan instemmen. Zo wil premier Alexander De Croo, net als zijn collega’s Mark Rutte van Nederland en Mario Draghi van Italië, er zeker van zijn dat landen die wel nog (goedkopere) Russische olie ontvangen via pijpleidingen geen concurrentieel nadeel veroorzaken. Alvast in de ontwerpconclusies, die Belga kon inkijken, staat dat “eerlijke concurrentie en een level playing field in de Europese eengemaakte markt” gegarandeerd moeten blijven. Volgens een Europese bron zou er voor de betrokken landen na verloop van tijd een verbod kunnen komen op de heruitvoer van Russische olie.

In EU-kringen wordt er ook nog op gewezen dat een olie-embargo dat enkel op de invoer van over zee van toepassing is, de Russische import met twee derde zal verminderen. Als bovendien rekening wordt gehouden met de eerdere belofte van Polen en Duitsland om tegen eind dit jaar alle Russische olie tegen te houden, kan door het Europese embargo al 89 procent van de totale import gestopt worden.