Wapenlevering aan Oekraïne zaait verdeeldheid binnen de Italiaanse ‘eenheidsregering’

Matteo Salvini reist af naar Moskou, dat kondigde de Lega-leider vrijdag zelf aan. Wat hij daar dan precies wilde gaan doen, wist eigenlijk niemand. Zoals het vaker afloopt met de wilde plannen van de rechts-nationalistische Lega-politicus, die de afgelopen jaren warme banden onderhield met Poetins partij, kwam er van de trip uiteindelijk niets terecht.

Wel haalde Salvini zich met zijn aankondiging de woede van minister van Buitenlandse Zaken Luigi Di Maio op de hals. “De oorlog in Oekraïne is geen onderwerp voor een zomertour”, beet hij Salvini toe.

Toch is de Lega niet de enige partij die de oorlog aangrijpt als startschot van de campagne, nu de parlementsverkiezingen van volgend voorjaar aan de horizon verschijnen. Ook Di Maio’s eigen Vijfsterrenbeweging zet zich af tegen de regering, onder aanvoering van ex-premier Giuseppe Conte.

Conte startte begin mei een mediaoffensief waarin hij uitlegde dat hij wapenleveringen nu niet meer de juiste weg vindt en dat het tijd is voor vredesonderhandelingen. Niet veel later voegde ook Salvini zich bij dat kamp.

Zoals het er nu uitziet, is er in Rome dan ook geen meerderheid als het parlement eind juni stemt over nieuwe wapenleveringen. Dat zou een domper betekenen voor premier Mario Draghi, die zich juist met een uitgesproken pro-NAVO-koers profileert. In mei prees president Joe Biden tijdens Draghi’s bezoek aan Washington nog de “intentie van de Italiaanse regering om zware wapens te leveren aan Oekraïne”.

Opiniepeilingen

De nieuwe positie van de Lega en Vijfsterrenbeweging, die aan het begin van de oorlog wel instemden met wapenleveringen, hangt mogelijk niet alleen samen met zelfverklaarde pacifistische overtuigingen, maar ook met electorale overwegingen.

Zo blijkt uit een peiling van de Europese Commissie in april dat men in Italië bovengemiddeld negatief kijkt naar wapenleveringen. Ruim een derde van de Italianen keurt ze af, beduidend meer dan het EU-gemiddelde van 26 procent.

Opmerkelijk genoeg vaart Italië’s enige oppositiepartij, het extreemrechtse Fratelli d’Italia van Giorgia Meloni, juist een uitgesproken pro-Oekraïense koers. Zo veroordeelde Meloni de reisplannen van haar (meestal) bondgenoot Salvini.

Door zich aan de kant van de NAVO te scharen onderscheidt Meloni zich niet alleen van Salvini, maar ook van veel uiterst rechtse tegenhangers in andere Europese landen. Die koers doet haar electoraal voorlopig geen kwaad. De partij scoort al tijden hoog in de peilingen, maar is nu zelfs virtueel de grootste.

Het gevecht om de politieke schijnwerpers centreert zich in Italië steeds meer rondom de oorlog in Oekraïne, maar op de achtergrond ruziet de regering-Draghi ook om de hervormingen die het land van de EU moet doorvoeren om de miljarden uit het coronaherstelfonds te ontvangen.