België stuurt geen houwitsers naar Oekraïne: ooit verpatst aan dumpingprijs, nu te duur om terug te kopen

Volgens welingelichte bronnen zijn de onderhandelingen tussen het kabinet van Defensie en het Oost-Vlaamse technologiebedrijf OIP stukgelopen op de prijs van de M109’s. “Onderhandelen is heel moeilijk als de tegenpartij meer dan een tienvoud vraagt van wat men er zelf voor betaald heeft”, duidt een bron.

OIP, een bedrijf waarvan een dochter zich toelegt op militaire voertuigen, zou ook niet bereid geweest zijn om de staat van de M109’s te laten controleren door specialisten van het Belgische leger. Onlangs is aan het kabinet van Defensie verteld dat de pantserhouwitsers intussen zijn verkocht aan een andere partij. Aan wie, dat is onduidelijk. OIP wil geen commentaar kwijt over het dossier.

“Die levering komt er dus niet, maar dat was dus niet om principiële redenen”, aldus minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) vrijdag aan De Standaard.

Carl Gustav

Het verhaal van de afgedankte M109’s is een treffend voorbeeld van de jarenlange financiële desinteresse voor het Belgische leger, en de soms absurde gevolgen hiervan op het terrein. Toen het leger in 2008 afscheid nam van zijn 64 M109’s waren die namelijk in prima staat. Ze hadden net een update gekregen. De werkingskosten ervan lagen echter te hoog voor het almaar krimpende budget.

In 2015 werden 38 M109’s aan Indonesië verkocht. Een ander deel verhuisde naar OIP, voor naar verluidt 15.000 euro per stuk. Volgens een militaire bron een dumpingprijs voor modern wapentuig. Bij OIP stonden ze in een hangar, tot de overheid in april kwam aankloppen om de afgedankte pantserhouwitsers zelf terug te kopen en ze onmiddellijk door te sturen naar het front in het oosten van Oekraïne.

Wat betreft de militaire steun aan Oekraïne: zonder de levering van de M109’s lijkt die stilaan op te drogen. Sinds eind april is nog voor 2,65 miljoen euro aan materieel geleverd, leren cijfers die vorige woensdag achter gesloten deuren zijn voorgesteld in de Kamer. Het gaat om 952 kogelwerende vesten, 2.000 bijhorende beschermingsplaten en 1.100 raketten voor de ‘Carl Gustav’, een raketwerper van Zweedse makelij. Zweden heeft 5.000 Carl Gustavs geleverd aan Oekraïne.

Meteen na de Russische invasie van Oekraïne schonk België al militaire steun aan Oekraïne. Het ging onder meer om 5.000 FNC-machinegeweren, 200 LAW-antitankwapens en 3.800 ton brandstof voor een totaalbedrag van 77 miljoen euro. Net zoals in andere westerse landen maakte de gruweldaden van het Russisch leger, vooral dan in Boetsja, een voorstad van Kiev, dat de regering eind april extra steun goedkeurde. Details werden toen niet vrijgegeven.

MLRS

Oekraïne vraagt al maanden met aandrang om meer oorlogsmaterieel zoals tanks, zware artillerie en gevechtsvliegtuigen om de Russische aanval in de oostelijke Donbas-regio te weerstaan. Daar boekt het Russische leger vandaag bescheiden successen, vooral dankzij een overmacht aan militairen en zware artillerie. De Verenigde Staten alleen hebben intussen 105 houwitsers geleverd aan Oekraïne.

Momenteel staat de MLRS (Multiple Launch Rocket System) bovenaan de Oekraïense verlanglijst. Dat is een geavanceerd wapen waarmee in een minuut tijd twaalf raketten afgeschoten kunnen worden. Oekraïne zou met de raketten de Russische posities over een lange afstand kunnen bestoken, tot 300 kilometer. Houwitsers reiken 30 kilometer. Amerikaans president Joe Biden weigert voorlopig de levering. Hij vreest dat Oekraïne dan Russisch grondgebied zal beschieten.

Een mogelijk compromis is dat de Verenigde Staten MLRS-wapens leveren met raketten die maar 70 kilometer reiken. Dat is het maximale bereik van de Russische artillerie en de afstand van het front tot de Russische grens.