Engie vraagt in brief dat regering meebetaalt voor verlenging kerncentrales en berging nucleair afval

Twee bladzijden bedraagt het epistel dat eergisteren in de bus viel van premier Alexander De Croo (Open VLD). Engie-CEO Catherine MacGregor lijst er enkele duidelijke krijtlijnen op voor de onderhandelingen die het energiebedrijf voert met de federale regering. Die besliste in maart om de twee jongste kerncentrales tot 2035 open te houden.

Engie vindt dat het afbreken van de vijf oudste kernreactoren en de extra investeringen in Doel 4 en Tihange 3 te grote financiële risico's met zich meebrengen. Het is immers lang niet zeker dat de stroomprijzen zo hoog zullen blijven als vandaag. De inkomsten van de verlengde centrales zijn dus onzeker.

Daarom wil Engie het risico delen. Verschillende onafhankelijke bronnen bevestigen dat Engie in de brief vraagt dat de federale regering meebetaalt in de kosten voor de levensduurverlenging én tegelijk ook mede-uitbater wordt van de twee overgebleven kernreactoren. Dat zou betekenen dat onze overheid mee kan genieten van de eventuele winsten die de twee reactoren nog maken, maar natuurlijk ook zal delen in mogelijke verliezen.

Midden mei vroeg Engie al "een evenwichtige verdeling van de risico's, met een vastomlijnd, stabiel en levensvatbaar reglementair kader", maar in de brief aan De Croo wordt die vraag dus concreet. 

Twee kernreactoren tien jaar langer doen draaien betekent ook dat die tien jaar langer nucleair afval zullen produceren.  De overheid zal als mede-eigenaar van de kerncentrales ook een deel van de berging van dat extra nucleaire afval moeten betalen, stelt MacGregor in de brief.

Over dat nucleaire afval heeft de overheid nog altijd de knoop niet doorgehakt. Er is weliswaar een uitgebreid testlabo met de naam "Hades" in de ondergrondse Molse kleilagen, maar hoe diep en waar precies het hoogradioactieve afval zal worden geborgen, is nog niet beslist. Zelfs een buitenlandse bergingssite is nog mogelijk, eventueel in samenwerking met meerdere landen. Minister Tinne Van der Straeten berekende wel al dat de berging ruim 40 miljard euro zou kosten.

Met de brief is duidelijk dat het water tussen de federale regering en het standpunt van Engie diep is. In de Kamer ligt sinds eind april een wetsontwerp voor waarmee de regering wil vastleggen dat Engie instaat "voor de financiering van alle kosten van de ontmanteling van de kerncentrales en van het beheer van de verbruikte splijtstoffen." 

Voor Groen en Ecolo is het dan ook onvoorstelbaar dat de Belgische regering aandeelhouder zou worden in de door hen zo verfoeide kerncentrales. Ook meebetalen voor de berging van het afval zal op een fors njet van de groenen stuiten. De gesprekken opblazen, doet Engie wel (nog) niet: het blijft bereid tot praten. Ook de regering wil de gesprekken niet opgeven: ze kiest duidelijk voor een verlenging van de twee kerncentrales, maar mede-exploitant worden of mee opdraaien voor de berging van het nucleair afval, is een brug te ver. De brief van MacGregor stelt de regering dus voor een enorme uitdaging.

Gevraagd om een reactie, reageert premier De Croo dat hij "geen commentaar geeft op de lopende onderhandelingen tussen federale regering en Engie". "Onze focus is verlenging kerncentrales Doel 4 en Tihange 3 met tien jaar. Tegelijk voert regering ook de investeringen op in hernieuwbare energie en in onderzoek naar nieuwe modulaire kernreactoren zodat ons land veel onafhankelijker wordt op het vlak van energie", klinkt het.