Er wordt al jaren nagedacht over het toegankelijker maken van het Gravensteen, voor mensen die in een rolstoel zitten of niet goed ter been zijn. Er waren plannen om dat op te lossen met een paviljoen en een ingang in een parkje aan de achterkant van het kasteel, maar dat stootte op protest.

Een jaar lang werden alle andere opties bekeken, maar geen enkel voorstel voldoet aan de nodige vereisten, zegt Souguir. “We hebben alle mogelijke alternatieven bekeken, maar het uitgangspunt was altijd dat het Gravensteen integraal toegankelijk moet worden.”

Het schepencollege heeft donderdag beslist de oorspronkelijke plannen verder te laten gaan en een onderzoek naar alternatieven stop te zetten. Een bouwaanvraag zal nu voorbereid worden voor het najaar.

Eén laatste alternatief, met een ingang naast de poort van het Gravensteen en een lift van in de kelder, stootte finaal op bezwaren van het Vlaamse agentschap Onroerend Erfgoed. “Dat traject zetten we stop”, zegt Souguir. Een ander voorstel, met een ingang aan de waterkant van het Gravensteen, is niet bespreekbaar omdat het iconische beeld van de waterburcht zou aangetast worden.

“Niets doen is voor ons geen optie”, aldus Souguir. “We ontzeggen vandaag duizenden mensen de toegang tot het Gravensteen, zo’n symbolisch monument. Als we iedereen willen laten participeren aan cultuur, dan moeten we deze keuzes maken. In het belfort zit ook een lift, de Sint-Baafskathedraal is ook toegankelijk gemaakt...”

Terug naar de oorspronkelijke plannen dus: een paviljoen aan de achterkant van het Gravensteen. Het paviljoen moet functioneren als rolstoeltoegankelijke ingang en als uitgang voor de stroom bezoekers. Er zal ook een ruimte voor personeel, een elektriciteitscabine en een gift shop in zitten.

Om het paviljoen te verbinden met het Gravensteen wordt de walmuur doorbroken. Zo geraken bezoekers binnen. Een passerelle verbindt het paviljoen met het kasteel. In de oorspronkelijke plannen werd het gebouwtje tegen de walmuur gezet, maar in de huidige plannen is er wat afstand ingebouwd.

Bij de plannen hoort ook een lift tegen de donjon, het hart van het Gravensteen. Zo zullen mensen met een rolstoel tot op het dak van het Gravensteen kunnen. Ook die lift wordt niet tegen de muur gebouwd, maar op een kleine afstand. Zo blijft de ingreep omkeerbaar, zegt Souguir. Er is bekeken om de lift in glas uit te voeren, maar dat werd afgevoerd om weerkaatsingen te vermijden.

De ticketbalie wordt verschoven en toegankelijker gemaakt en de rondgang aan de walmuren wordt rond gemaakt met een bypass. Voor bezoekers betekent dit dat ze één route volgen, van de poort tot aan het paviljoentje, waar de uitgang zal zijn voor iedereen.

De huidige gift shop in de Ridderzaal verdwijnt, waardoor de historische zaal volledig vrij zal komen. En de generatoren die nu aan de inkom staan verhuizen naar het paviljoen.

“De impact van het paviljoen wordt zo minimaal mogelijk gehouden. Het gaat om een paviljoen van 123 vierkante meter. In de oorspronkelijke plannen was dat 240 vierkante meter. De minimale versie zal net geen 11 procent van het parkje in beslag nemen”, zegt Souguir.

Is de slag om het Gravensteen daarmee gestreden? Gent heeft alvast de steun en de miljoenensubsidies nodig van de Vlaamse overheid. Met de verbouwing is zo’n 10 miljoen euro gemoeid, waarvan ongeveer 60 procent van Vlaanderen komt.

De kwestie kwam donderdagochtend ook ter sprake in het Vlaams Parlement, waar minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele (N-VA) zei niet op de hoogte te zijn van de laatste plannen.

“Maar niets doen aan het Gravensteen zou zeer jammer zijn”, verklaarde Diependaele na een vraag van Vlaams Belang. “We moeten meer uitpakken met ons erfgoed, naar Vlaanderen en naar de wereld toe. Daarvoor moeten de toegankelijkheid en de uitstraling vergroten en is een zeker vorm van herinrichting nodig.”

Nadien reageerde minister Diependaele dat hij “alleen maar kan vaststellen dat de oorspronkelijke plannen opnieuw op tafel liggen”. “De stad is bouwheer in dit dossier. Het komt dus aan de stad toe om finaal de knoop door te hakken en de plannen in te dienen. De voorbije maanden heb ik overleg georganiseerd om de neuzen van de actiecomités en de stad in dezelfde richting te krijgen.”

Wanneer het Gravensteen verbouwd zal worden, is nog koffiedik kijken. Een datum durft Souguir nog niet plakken op de verbouwing. De verwachting is dat er nog bezwaren ingediend zullen worden door actiegroepen en bewoners.

“Het gaat ons niet om meer toeristen te lokken”, benadrukte Souguir donderdag nog. “Het Gravensteen is geplafonneerd op 500.000 bezoekers per jaar. We zouden hoger mogen gaan, maar dat doen we niet.”

Er zijn 71.000 euro aan extra architectenkosten gemaakt om alternatieven te onderzoeken. “We hebben oren gehad voor de bezorgdheden van de Gentenaars en we trekken daar lessen uit”, zegt Souguir. “De opdracht werd unaniem goedgekeurd in 2018, in het vorige stadsbestuur. Er was toen geen participatief traject voorzien. Daar heeft men toen niet bij stilgestaan.”

“In toekomstige overheidsopdrachten willen we verschillende voorstellen publiek kunnen maken. In onze bestekken voor stadsontwikkeling vragen we nu, vooraleer we tot de jurering komt, dat we voorstellen kenbaar kunnen maken om feedback te krijgen.”