EU-lidstaten akkoord over nieuwe sancties, patriarch Kirill dan toch niet op sanctielijst

Lees alles over de oorlog in Oekraïne in dit dossier. 

De ambassadeurs bogen zich donderdag op een inderhaast bijeengeroepen vergadering in Luxemburg opnieuw over het zogenaamde zesde sanctiepakket. Met onder meer een embargo op Russische olie die via tankers naar Europa wordt gebracht leken de Europese regeringsleiders maandagavond op een top in Brussel een doorbraak bereikt te hebben, maar woensdag ging Hongarije plots opnieuw dwarsliggen. Boedapest eiste dat patriarch Kirill niet op de sanctielijst zou belanden.  

Kirill geldt als een nauwe medestander van Poetin. De 75-jarige geestelijke leider van de Russisch-orthodoxe kerk schaart zich in zijn preken steeds opnieuw achter de koers van het Kremlin. De Hongaarse premier Viktor Orbán wou patriarch Kirill echter niet op de lijst en verwees daarvoor naar “de godsdienstvrijheid van Hongaarse religieuze gemeenschappen”. Die is “heilig en onvervreemdbaar”, aldus Orbán. 

Volgens diplomatieke bronnen zouden de ambassadeurs ermee ingestemd hebben dat Kirill niet op de lijst zou belanden. “We zagen heel goede redenen om deze persoon op de lijst te zetten, maar één lidstaat had een ander standpunt. Dat kan gebeuren”, zo klonk het, maar “we hebben een akkoord bereikt en dat is veruit het belangrijkste.” Er is nu een stilteprocedure tot 09.00 uur vrijdagochtend gelanceerd. Indien geen enkele lidstaat nog bezwaar aantekent, wordt de deal op dat moment automatisch bezegeld. De sancties worden dan gepubliceerd in het Publicatieblad van de EU en treden onmiddellijk in werking.  

Het zesde sanctiepakket wordt door diplomaten bestempeld als de meest verregaande reeks sancties tot nu toe. De belangrijkste maatregel is de invoering van een embargo op Russische olie die via tankers Europa wordt binnengebracht. Oorspronkelijk lag een volledig embargo op de import van Russische olie op tafel, maar onder druk van Hongarije, Slovakije en Tsjechië werd beslist om de import via pijpleidingen nog niet te verbieden. Duitsland en Polen hebben zich wel geëngageerd om die import ook te bannen. Zo zou tegen het einde van dit jaar 92 procent van de huidige import van de Europese markt geweerd worden. “Dat zal de mogelijkheid voor Rusland om de oorlog te financieren, beperken”, stelde Commissievoorzitter Ursula von der Leyen. 

Het zesde sanctiepakket bevat bovendien een rist andere maatregelen. Zo worden Sberbank, de grootste bank van Rusland, en nog twee andere Russische financiële instellingen van het internationale betalingssysteem Swift losgekoppeld. Drie extra Russische staatszenders zullen in Europa bovendien niet meer te zien of te lezen zijn, en enkele hooggeplaatste militairen die betrokken zijn bij de moordpartij in Boetsja en het beleg van Marioepol worden toegevoegd aan de sanctielijst.