Koning Filip zou al in de zomer van 2020 naar Kinshasa reizen voor de feestelijkheden voor de zestigste verjaardag van de Congolese onafhankelijkheid, maar de coronapandemie gooide toen roet in het eten. Een jaar later waren er plannen voor een tweede poging, maar ook toen kon het staatsbezoek door de coronapandemie niet doorgaan. De reis werd in maart een derde keer uitgesteld omwille van de Russische inval in Oekraïne.

• ‘Vervolg op historische brief met spijtbetuiging staat vast’

Albert II was de laatste die Congo bezocht, in 2010. Ook toen was het al 25 jaar geleden dat een Belgische koning er op staatsbezoek ging. Albert woonde er de viering van vijftig jaar Congolese onafhankelijkheid bij, maar sprak niet in het openbaar. De verhoudingen tussen beide landen lagen op dat moment, onder president Joseph Kabila, erg gevoelig. Ook de delegatie werd toen klein gehouden, met premier Yves Leterme als enige politicus in het gevolg.

De relaties tussen België en Congo zijn sinds 2019 weer aan de beterhand, na de verkiezing van Félix Tshisekedi tot president. Sindsdien trokken al verschillende federale ministers naar het land. Deze week worden Filip en Mathilde vergezeld van eerste minister Alexander De Croo (Open VLD), minister van Ontwikkelingssamenwerking Meryame Kitir (Vooruit) en staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid Thomas Dermine (PS).

Programma

Gespreid over drie dagen zal het koningspaar in Kinshasa verschillende ontmoetingen hebben met president Tshisekedi. Woensdag al houden zowel de koning als de president een speech in het Congolese parlementsgebouw. Wat de koning daar zal vertellen, wordt geheim gehouden, maar de vorst zou wel willen bijdragen aan de nieuwe wind die door de bilaterale relaties waait.

In Kinshasa wordt bij een bezoek aan het Nationaal Museum een masker teruggegeven dat in de koloniale periode naar België was gebracht. Tijdens zijn bezoek eind vorig jaar heeft Dermine al aangegeven dat België bereid is de teruggave te onderzoeken van alle goederen en kunstwerken uit de koloniale periode die in het bezit zijn van federale instellingen.

• ‘Hoe kunnen we teruggeven wat nooit van ons is geweest?’

Om de uitgestrektheid en verscheidenheid van het land recht te doen, reist de delegatie na het bezoek aan de hoofdstad door naar twee uithoeken van het land: Lubumbashi in het zuiden, waar de koning een bezoek brengt aan de Belgische school en aan de universiteit, en Bukavu in het oosten. Daar wordt het Panzi Hospital van Nobelprijswinnaar Denis Mukwege bezocht. Mukwege werd bekroond voor zijn strijd tegen het gebruik van seksueel geweld als oorlogswapen. In het ziekenhuis worden slachtoffers van seksueel geweld behandeld.

In 2023 vinden opnieuw verkiezingen plaats in Congo, dus deze periode wordt beschouwd als de laatste kans voor een staatsbezoek die dat proces niet beïnvloedt.