Griep te slim af? Nieuwe ontdekking blokkeert vermenigvuldiging van griepvirus in gekweekte cellen

Voor veel mensen is influenza of griep weliswaar een ellende maar geen levensbedreigende ziekte. Toch sterven er elk jaar honderdduizenden mensen aan een griepinfectie, vooral oudere mensen en mensen met onderliggende aandoeningen. 

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie veroorzaakt de griep elk jaar wereldwijd 3 tot 5 miljoen ernstige ziektegevallen en tussen 250.000 en 500.000 sterfgevallen. In ons land raken volgens Sciensano jaarlijks gemiddeld zo'n 500.000 mensen besmet met de griep en 1 op de duizend van die patiënten krijgt complicaties die een opname in het ziekenhuis nodig maken. 

Er zijn griepvaccins, die het immuunsysteem van het lichaam leren het griepvirus te herkennen en aan te vallen als het het lichaam binnendringt, maar die zijn niet altijd effectief. De oorzaken daarvan zijn nog niet volledig duidelijk maar waarschijnlijk heeft het te maken met mutaties van het virus en de complexiteit van het immuunsysteem. 

De nieuwe ontdekking die nu gedaan is, heeft het immuunsysteem niet nodig om het virus te stoppen. 

Het onderzoek werd gevoerd door bio-ingenieurs van de University of California - Riverside (UC Riverside) en er nam ook een onderzoeker van de Icahn School of Medecine at Mount Sinai aan deel. 

Om iemand ziek te maken, moet het griepvirus cellen in het lichaam infecteren, waarin het zich dan vermenigvuldigt om vervolgens weer andere cellen te infecteren.

Jiayu Liao, een hoogleraar bio-ingenieurschap aan UC Riverside en de corresponderende auteur van de nieuwe studie, had eerder al ontdekt dat de twee meest voorkomende stammen van het griepvirus, Influenza A en Influenza B, een uniek menselijk eiwit nodig hebben om zich te vermenigvuldigen in cellen en dan weer andere cellen te infecteren. 

De onderzoekers hebben nu een manier gevonden om de vermenigvuldiging van het Influenza B-virus te verhinderen door dit noodzakelijke eiwit te blokkeren. Zonder het eiwit is de vermenigvuldiging van het virus volledig geblokkeerd in cellen bij in vitro experimenten, op cellen die gekweekt zijn in het labo dus.  

Het Influenza B-virus gebruikt SUMOylatie, een proces in menselijke cellen, om een gen te modificeren dat M1 heet en dat verschillende rollen in de levenscyclus van het griepvirus speelt. SUMOylatie doet zich voor wanneer kleine eiwitten (small ubiquitin-like modifier of SUMO-eiwitten) zich vasthechten en losmaken van andere eiwitten om hun biochemische activiteiten en functies te veranderen. 

Uit de experimenten van Liao bleek dat een inhibitor - een stof die iets afremt of zelfs verhindert - van SUMOylatie die STE025 genoemd wordt, de vermenigvuldiging van het Influenza B-virus volledig kan blokkeren. Influenza B dat behandeld was met de SUMOylatie-inhibitor vertoonde een gebrek aan SUMOylatie van het M1-eiwit en was niet in staat om zich te vermenigvuldigen in menselijke cellen. 

Influenza A heeft ook eiwitten die SUMOylatie ondergaan en zou dus ook gevoelig kunnen zijn aan de SUMOylatie-inhibitor. Ook voor andere ademhalingsvirussen zou dat kunnen opgaan. 

Hoewel er nog meer werk nodig is om de afhankelijkheid van het Influenza B-virus van SUMOylatie volledig te begrijpen, brengt de bevinding dat STE025 SUMOylatie verhindert en het virus belet zich te vermenigvuldigen, de wetenschap een flinke stap dichter bij het verslaan van het griepvirus, zeggen de onderzoekers. 

Voorlopig zijn er alleen nog maar experimenten uitgevoerd op kweekcellen in het labo, dus een geneesmiddel op basis van de ontdekking is zeker niet voor morgen. 

De studie van het team is gepubliceerd in Viruses. Dit artikel is gebaseerd op een persmededeling van UC Riverside.