Dat mentale gezondheidsproblemen het overnemen van fysieke aandoeningen, is de voorbije jaren een algemene trend geworden, vooral bij langdurig zieken. En de coronacrisis heeft het er niet beter op gemaakt. Veel gedwongen thuiswerk, weinig sociaal contact, een nieuwe manier van werken: het was voor iedereen moeilijk.

Ook voor ambtenaren, blijkt nu uit nieuwe cijfers. Terwijl stress in 2017 nog maar goed was voor een derde van alle zieke ambtenaren, is dat ondertussen al boven de 40 procent uitgestegen. Fysieke aandoeningen, zoals bot-, spier- en rugkwalen, worden minder gemeld (19,7 procent). Burn-outs (41 procent) en depressies (37 procent) vormen het leeuwendeel van de mentale gezondheidsproblemen. Op verre afstand volgen onder meer psychische decompensatie, angststoornissen, verslaving en vermoeidheid. De mentale problemen zijn in totaal goed voor zo’n 25.000 ziektebriefjes. Uiteraard gaat het niet om 25.000 ambtenaren, aangezien één persoon verschillende ziektebriefjes binnenbrengt, maar op ongeveer 65.000 federale ambtenaren is het toch een flink aantal.

Niet meer de job van 20 jaar geleden

Volgens professor arbeidsgeneeskunde Lode Godderis (KU Leuven) hebben ook ambtenaren zich de laatste tijd moeten aanpassen aan een nieuwe realiteit. Dat leidt dan tot een gevoel van te hoge werkdruk of een tanend gebrek aan affiniteit met de job. “Kijk naar de digitalisering. Ambtenaren doen al lang niet meer het werk van 20 jaar geleden en sommigen kunnen niet meer volgen”.

Nog elementen die het voor ambtenaren niet makkelijk maken: strakkere regels en een meer hiërarchische structuur, waardoor er minder autonomie en vrijheid is om je werk uit te voeren.

Jaren van besparen

Petra De Sutter ziet zelf ook een duidelijke reden voor de cijfers. “Ons federaal overheidspersoneel moest de laatste jaren besparing na besparing slikken. Hetzelfde werk moet dus gedaan worden met veel minder volk. Daardoor neemt de werkdruk en de stress toe”, zegt de minister. Zij wil daarom dat de regering binnenkort ook voldoende geld uittrekt voor een nieuw sociaal akkoord. Ook naar aanleiding van de staking van de overheidsvakbonden liet ze die boodschap al horen.

De Sutter benadrukt dat ze voor de ambtenaren al het recht op deconnectie heeft ingevoerd en dat er meer stress- en burn out-coaches zijn aangeworven. Maar de minister wil tevens harder inzetten op loopbaanbegeleiding. Meer en meer ambtenaren maken daar overigens al gebruik van, luidt het. Volgens Lode Godderis een goede zaak, “maar mensen willen vooral zekerheid over hun toekomst, wat die gaat veranderen voor hun job en hoe die interessant kan worden gemaakt”.