Direct naar artikelinhoud
NieuwsDuitsland

Opslag voor miljoenen Duitsers: minimumloon stijgt in Duitsland naar 12 euro

Glazenwassers in Duitsland.Beeld ullstein bild via Getty Images

De Duitse Bondsdag heeft vrijdag ingestemd met het verhogen van het landelijke minimumloon tot 12 euro. Vanaf oktober krijgen miljoenen Duitsers opslag. Daarmee lost bondskanselier Olaf Scholz een belangrijke verkiezingsbelofte in. 

‘Grootste loonsverhoging aller tijden’, zo kopte het Duitse dagblad Bild al. Toen moest het debat in de Duitse Bondsdag over het opkrikken van het basisloon tot 12 euro nog plaatsvinden. Het bleek een stevig robbertje vechten tussen stoplichtcoalitie (de Duitse sociaaldemocraten, de Groenen en liberalen) en oppositiepartij CDU.

De Duitse christendemocraten onthielden zich van de stemming, net als de rechts-populistische partij Alternative für Deutschland. Maar dankzij de steun van Die Linke wist de coalitie de veelbesproken loonsverhoging voor ruim 6,2 miljoen werkenden in Duitsland toch door het parlement te loodsen.

Vanaf oktober zullen zij een loonsprong maken van ongeveer 1,55 euro tot 12 euro. Met andere woorden: wie nu nog 1.700 euro verdient, krijgt straks 2.100 euro bruto per maand op basis van een voltijds dienstverband. Het verhogen van het minimumloon – de invoering ervan vond al in 2015 plaats - was een belangrijke verkiezingsbelofte van SPD’er Olaf Scholz, waarmee hij CDU-lijstduwer Armin Laschet eind september nipt achter zich liet.

Schoonmaker in Berlijn.Beeld ANP / AFP

Mini-jobs

De achterban van Scholz bestaat grotendeels uit kiesgerechtigden in de voormalige bruinkoolgebieden, zoals het Ruhrgebied. Velen bestieren nu zogeheten mini-jobs (als chauffeur, winkelverkoper of schoonmaker). Ook deze groep werkenden gaat erop vooruit: hun loon stijgt van 450 naar 520 euro per maand. Toch is niet iedereen daar blij mee. Volgens Deutsche Gewerkschaftsbund (DBG) moet het leger aan flexwerkers juist krimpen, omdat het merendeel niet verzekerd is en geen pensioen opbouwt. Bovendien wordt hiermee de Duitse verzorgingsstaat langzaamaan uitgehold, doordat deze mensen geen sociale premies afdragen, aldus de vakbond.

De krapte op de Duitse arbeidsmarkt houdt intussen stand. Ondanks de oorlog in Oekraïne, torenhoge inflatie en verstoorde toeleveringsketens blijven grote ontslagrondes uit. Daardoor is de werkloosheid ultralaag (in april kwam die uit op 4,9 procent). Sterker nog, Duitse ondernemingen willen zelfs meer werknemers werven. Maar er is nauwelijks personeel te vinden. Er staan op dit moment 1,7 miljoen vacatures open, zo maakte het arbeidsbureau IAB vorige maand bekend. Economen breken het hoofd over de gevolgen van de vergrijzing, die in Duitsland al in volle gang is. Als gevolg gaan al jaren meer mensen met pensioen dan dat er toetreden tot de arbeidsmarkt. Zo waarschuwde de president van de Duitse artsenbond voor een ‘enorme pensioengolf’ in ziekenhuizen.

Loonsprong

De Duitse minister van Werkgelegenheid Hubertus Heil (SPD), die het initiatief nam voor het wetsvoorstel tot loonsverhoging, sprak in de Bondsdag van een loonsprong van 22 procent “die mogelijk de grootste opslag uit uw werkend leven is”. Eerder betitelde hij de stijging als ‘een kwestie van respect’ tegenover miljoenen Duitsers. Volgens Heil profiteren vrouwen in grote mate, evenals werknemers in Oost-Duitsland. Daar liggen de salarissen na de Duitse hereniging gemiddeld nog altijd lager dan in het westen.

Het verhogen van het minimumloon brengt ook financiële risico’s met zich mee, beweren critici. Economen waarschuwen dat miljoenen hogere inkomens de consumentenprijzen flink kunnen stuwen. Het verbond van Duitse familiebedrijven vreest bovendien dat een stijgend basisloon en de hoge inflatie elkaar versterken. “De personeelskosten zullen stijgen en een loon-prijsspiraal aanmoedigen”, aldus voorzitter Albrecht von der Hagen, in het Zuid-Duitse dagblad Augsburger Allgemeinen.

Daarnaast klinkt er kritiek op de handelswijze van de Bondsregering, die volgens Duitse werkgeversorganisaties het gras voor de voeten wegmaait van de onafhankelijke looncommissie. In dit gremium, bestaande uit werkgevers en vakbonden, wordt normaal gesproken de loongrens sinds 2015 bepaald. De president van Bundesvereinigung der Deutschen Arbeitgeberverbände (BDA), Rainer Dulger, vreest dat het minimumloon nu aan de grillen van politici is overgeleverd. “Het is waarschijnlijk dat het thema weer opduikt bij de volgende bondsverkiezingen – en daarmee verwordt tot speelbal van politiek handelen.”

Terwijl het minimumloon het stokpaardje van Scholz is, hebben ook de andere coalitiepartners hun zin gekregen. Ondanks ideologische verschillen vonden de partijen elkaar in een ruim pakket aan lastenverlichtingen voor het bedrijfsleven en de burger. Zo kunnen passagiers deze zomer bijna gratis reizen met het regionale openbaar vervoer in Duitsland, krijgen automobilisten een korting aan de pomp en ontvangen arme gezinnen een bonus en extra kinderbijslag. In totaal kost dat de Duitse schatkist een slordige 30 miljard euro.