Koning Filip betuigt zijn spijt in Congo: “Koloniaal regime was gestoeld op ongelijkheid, racisme en discriminatie”
Het hoge woord is eruit: koning Filip heeft zijn ‘diepste en oprechte spijt’ betuigd, dit keer in het bijzijn van duizenden Congolezen. “Laten we nu een nieuw hoofdstuk schrijven, zonder het verleden te vergeten”, verklaarde de koning in een speech tijdens zijn staatsbezoek aan Congo.
“Ter gelegenheid van mijn eerste reis naar Congo, houd ik eraan, hier ten overstaan van het Congolese volk en allen die er vandaag nog door lijden, opnieuw mijn diepste spijt uit te spreken voor de wonden uit het verleden.” Palais du Peuple, Kinshasa. Honderden Congolezen - enthousiast zwaaiend met Belgische vlaggetjes en vaandels van Congolese politieke partijen - horen koning Filip nu ook ‘in het echt’ zijn spijtbetuiging maken. In 2020 deed hij dat al eens in een brief naar Congolees president Félix Tshisekedi.
Dit regime stoelde op een – op zich niet te rechtvaardigen – verhouding van ongelijkheid. Het was gekenmerkt door paternalisme, discriminatie en racisme. En het gaf aanleiding tot wandaden en vernederingen.
Koning Filip schuwde het getroebleerde verleden van België met haar kolonie niet. “Hoewel veel Belgen destijds in Congo het beste van zichzelf hebben gegeven, oprecht van het land en zijn inwoners hielden, was het koloniale regime als zodanig gebaseerd op uitbuiting en overheersing. Dit regime stoelde op een – op zich niet te rechtvaardigen – verhouding van ongelijkheid. Het was gekenmerkt door paternalisme, discriminatie en racisme. En het gaf aanleiding tot wandaden en vernederingen.”
“Nieuw hoofdstuk”
Nu is het tijd om de bladzijde om te slaan, luidt de boodschap. “62 jaar geleden sloegen onze beide landen een fundamentele bladzijde om in hun gemeenschappelijke geschiedenis. Vandaag wilt u een nieuw hoofdstuk in onze relaties schrijven en naar de toekomst kijken. Laten we dit nieuwe hoofdstuk samen schrijven. Zonder het verleden te vergeten, maar door ermee in het reine te komen. Zo kunnen we aan de nieuwe generatie een diepgaande en serene herinnering aan onze gemeenschappelijke geschiedenis doorgeven.”
De Belgische vorst hoopt dat de twee landen in de toekomst de handen in elkaar zullen slaan. “Congo heeft het Afrikaanse continent en de hele wereld zoveel te bieden! Leve Congo, leve de Belgisch-Congolese vriendschap!”, sloot hij zijn toespraak af.
Breuk met het verleden
De koning herhaalt dus wat hij in 2020 al in een brief schreef - al noemt hij nu ook expliciet het racisme en het paternalisme. Het woord ‘excuses’ neemt hij ook niet in de mond: dat zou ook veel juridische gevolgen hebben. Herstelbetalingen komen er dus ook niet. Er is wel een wet in de maak die Congo weer eigenaar moet maken van kunstvoorwerpen die gestolen zijn. Om dat in de verf te zetten, gaf de koning vandaag al een masker terug aan het Nationaal Museum.
Maar toch is het een speech voor de geschiedenisboeken. Het is de eerste keer dat een Belgische vorst in het reine probeert te komen met de getroebleerde geschiedenis in de kolonie. Koning Filip slaagt zo een compleet andere weg in dan zijn voorgangers. Toen koning Albert II in 2010 afreisde naar Congo voor de viering van 50 jaar onafhankelijkheid, gaf hij niet eens een toespraak.
LETTERLIJK. De speech van koning Filip, vertaald uit het Frans
Mijnheer de President,
Dames en heren,
Goedemiddag allemaal! Mbote!
Drie keer hebben we onze reis moeten uitstellen. Maar vandaag zijn we eindelijk hier bij jullie, en dat vervult ons met veel blijdschap. Het is het beste bewijs dat je nooit moet wanhopen.
Nzambe alalaka te.
De Koningin en ik zetten voor het eerst voet op Congolese bodem. Zeer hartelijk dank, mijnheer de President, voor uw uitnodiging. We zijn zeer verheugd uw land te mogen ontdekken – en diep geraakt door uw warm onthaal. Via u allen hier richt ik mij tot het hele Congolese volk.
Ik wil jullie de genegenheid en vriendschap overbrengen, die ik in België voor jullie voel. Jullie, de vrouwen en mannen van dit land, zijn het hart van deze natie. Jullie waardigheid en moed in moeilijke tijden dwingen ons respect af. Ik richt me ook in het bijzonder tot jullie, kinderen en jongeren, die de overgrote meerderheid van de bevolking van het land uitmaken. Met jullie enthousiasme en creativiteit, en gesterkt door de ervaring en wijsheid van de ouderen, zijn jullie de toekomst van het land.
De Congolese cultuur is rijk door haar verscheidenheid en haar eeuwenoude tradities. We vinden er de Congolese ziel in terug, die doordrongen is van de levenskracht die haar zo eigen is. En dan is er uw natuurlijk erfgoed en zijn buitengewone biodiversiteit, gebed in de immense Congorivier. Ze zijn onontbeerlijk voor het behoud van het evenwicht van onze planeet.
Mijnheer de President,
62 jaar geleden sloegen onze beide landen een fundamentele bladzijde om in hun gemeenschappelijke geschiedenis. Sindsdien heeft uw land zijn rechtmatige, volwaardige plaats op het wereldtoneel ingenomen. Vandaag wilt u een nieuw hoofdstuk in onze relaties schrijven en naar de toekomst kijken. U wordt hierin gesteund door de uitzonderlijke jeugd van het Congolese volk, dat maar al te graag zijn talenten ten nutte wil maken.
Laten we dit nieuwe hoofdstuk samen schrijven.
Zonder het verleden te vergeten, maar door ermee in het reine te komen. Zo kunnen we aan de nieuwe generatie een diepgaande en serene herinnering aan onze gemeenschappelijke geschiedenis doorgeven. Hoewel veel Belgen destijds in Congo het beste van zichzelf hebben gegeven, oprecht van het land en zijn inwoners hielden, was het koloniale regime als zodanig gebaseerd op uitbuiting en overheersing. Dit regime stoelde op een – op zich niet te rechtvaardigen – verhouding van ongelijkheid. Het was gekenmerkt door paternalisme, discriminatie en racisme. En het gaf aanleiding tot wandaden en vernederingen.
Ter gelegenheid van mijn eerste reis naar Congo houd ik eraan, hier, ten overstaan van het Congolese volk en allen die er vandaag nog door lijden, opnieuw mijn diepste spijt uit te spreken voor die wonden uit het verleden. Oprechte spijt, die ik al had betuigd in de brief die ik twee jaar geleden tot u heb gericht, mijnheer de President, voor de 60ste verjaardag van de onafhankelijkheid van Congo.
Mijnheer de President,
U en ik zijn te jong om het Congo van voor de onafhankelijkheid te hebben gekend.
Maar voor ons beiden laat de Belgische aanwezigheid in Congo van vóór 1960 ook een erfenis na die het land verankerd heeft in zijn huidige grenzen. Het behoud van de territoriale integriteit van Congo is een grote zorg die wij met u delen.
Vóór de onafhankelijkheid al pleitte de toekomstige premier Lumumba voor het behoud van de eenheid van de Congolese natie. Vandaag de dag blijft de instabiliteit in het oosten van het land, waar al te vaak onmenselijk geweld en straffeloosheid heersen, een grote bron van ongerustheid voor ons allen. Deze situatie kan niet blijven duren. Het is de verantwoordelijkheid van ons allemaal om dit te verhelpen.
U kunt rekenen op België om, binnen de internationale instanties, elk initiatief te steunen dat gericht is op de stabiliteit en harmonieuze ontwikkeling van het Afrika van de Grote Meren. De geleidelijke hervatting van onze militaire samenwerking kadert in diezelfde logica.
Mijnheer de President, dames en heren,
Naast de betrekkingen van staat tot staat zijn er tussen onze twee volkeren, dankzij een bijzondere affiniteit, boeiende en diverse persoonlijke banden ontstaan. Vandaag helpen die ons om samen aan de toekomst te bouwen. Ik ontmoet geregeld Belgen van Congolese afkomst die een aanzienlijke bijdrage leveren aan het sociale, economische en culturele leven van België. We zijn ze daar dankbaar voor.
Ook uw soldaten vergeten we niet, die op verschillende slagvelden tijdens de twee wereldoorlogen naast de onze hebben gevochten. We hebben de plicht om hun opofferingen te blijven gedenken. Dat wilde ik vanmorgen benadrukken door de laatste Congolese veteraan van 40-45 te onderscheiden.
Op het gebied van gezondheid en onderwijs zetten onze twee landen hun voortdurende samenwerking tot vandaag nog voort. De ontdekking van het ebolavirus is te danken aan een Congolees én een Belg, de dokters Muyembe en Piot. Zoals de jongste top tussen de Europese Unie en de Afrikaanse Unie in februari ons eraan herinnerde, zijn wij, Europeanen en Afrikanen, geografisch nauw verbonden en onderling afhankelijk in de geglobaliseerde wereld van vandaag.
We hebben er dan ook alle belang bij om onze krachten te bundelen om samen onze vele gemeenschappelijke uitdagingen aan te gaan. Dit vereist een groot gevoel van samenwerking, een volwaardig partnerschap op voet van gelijkheid en een creativiteit die tegen die taak opgewassen zijn. De stem van de Congolezen en Afrikanen moet gehoord worden en er moet rekening mee worden gehouden bij het bespreken van alle grote hedendaagse vraagstukken.
Ik houd eraan, in dit verband, mijnheer de President, mijn waardering uit te spreken, zeker in deze moeilijke tijden voor uw land, voor uw inspanningen om Congo weer op de kaart van het continent te zetten, door de dialoog met uw buren te vernieuwen en door samen te zoeken naar globale oplossingen voor de problemen van de regio.
In 1970 al merkte Koning Boudewijn op dat “Congo in het hart van Afrika, België in het hart van Europa, hun problemen niet langer uitsluitend in nationale termen kunnen omschrijven”.
De toekomst van de volgende generaties, in Europa en Afrika, hangt grotendeels af van ons vermogen om, nu al, met doorzicht en overtuiging in die zin samen te werken.
De afgelopen decennia heeft de samenwerking tussen onze twee landen hoogten en laagten gekend. De afgelopen jaren had ze zelfs wat van haar bezieling verloren. Het was tijd om ze weer aan te zwengelen. Vandaag worden de fundamenten gelegd van een nieuw bilateraal partnerschap. Zo blijft Congo onze belangrijkste partner in Afrika.
Mijnheer de President, dames en heren,
De komende dagen hebben de Koningin en ik ook het geluk om naar Lubumbashi en Bukavu te reizen. Zoals ook hier zullen we daar de kans krijgen om talrijke projecten te bezoeken, gedragen door vrouwen en mannen die actief zijn in het levendige maatschappelijk middenveld van dit land. Zoveel Congolese mannen en vrouwen zetten zich voluit in, vaak anoniem, ten dienste van hun gemeenschap en de meest kwetsbaren daarin. Vandaag brengen we hun hiervoor hulde.
Onze bewondering gaat ook in het bijzonder uit naar Dr. Denis Mukwege, winnaar van de Nobelprijs voor de Vrede en bekroond met de Internationale Koning Boudewijnprijs voor Ontwikkeling, voor het werk dat hij met moed en volharding blijft doen.
Met deze reis willen we benadrukken dat België alle initiatieven zal blijven steunen die bijdragen tot het welzijn van uw land en die de Congolese bevolking meer goed bestuur, welvaart, gezondheid, veiligheid en rechtvaardigheid bieden. Want dat is hoognodig. Ons engagement ten aanzien van de DRC blijft onveranderd: wij blijven de stabilisering en de democratisering van het land, alsook de naleving van de mensenrechten, krachtig ondersteunen.
Voor de Democratische Republiek Congo liggen enorm veel kansen, ze heeft zoveel troeven: een buitengewone biodiversiteit; uw oerbossen, die zo belangrijk zijn voor de opvang van CO2; de ontelbare mineralen die in overvloed aanwezig zijn in de Congolese ondergrond. Een uitgestrekt weefsel van rivieren, dat het grootste waterkrachtnetwerk ter wereld kan worden en zo de productie van schone energie voor de hele regio mogelijk maakt. Jullie energie en gedrevenheid, het werk van jullie allemaal, zullen al die troeven omzetten in een meerwaarde ten bate van Congo.
Met vertrouwen in de toekomst is dat mijn vurigste wens, voor u, mijnheer de president, en het hele Congolese volk. Congo heeft het Afrikaanse continent en de hele wereld zo veel te bieden! VIVA CONGO. BONINGA KATI NA BELGIQUE NA CONGO E WUMELA! IISHI CONGO. URAFIKI KATI YA BELGIQUE NA CONGO UNADUMU. CONGO NZINGA. KIMPANGI YA BELGIQUE NA CONGO NZINGA BUTUMBI KUDI CONGO. BUTUMBI KU MALANDA PANKATSHI PA BELGIQUE NE CONGO.
Leve Congo, leve de Belgisch-Congolese vriendschap!
Herbekijk ook: In 2020 deed Filip al eens spijtbetuiging in een brief naar Congolees president Félix Tshisekedi
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Mijnenergie
Klopt jouw energiefactuur wel helemaal? En hoe betwist je een te hoge afrekening?
-
PREMIUMRoyalty
Deense kroonprins Christian (18) betrapt tijdens wilde feestnacht: “Er is één gevaar waarvoor hij moet oppassen”
“Hij ging wild tekeer met vodka en bier en werd omringd door vrouwen.” Denemarken raakt niet uitgepraat over foto’s van kroonprins Christian (18), die tijdens een feestje alle remmen losgooide. De zoon van koning Frederik (55) wordt vergeleken met zijn vader, die lang bekendstond als ‘verwende partyprins’ en meermaals dronken opstootjes veroorzaakte. Deense royaltywatchers waarschuwen Christian voor zijn gedrag en wijzen op één specifiek gevaar dat grote gevolgen zou kunnen hebben voor de koninklijke familie. -
royalty
Is onze koning milieubewust? “Laadpalen voor elektrische wagens in Laken, maar soms is hij ook wat hypocriet”
“Is de koning milieubewust en is hij bezig met de klimaatzaak?” Dat is de vraag van de week in de rubriek ‘Drinken ze bruis in het koningshuis?’ op radiozender Qmusic. Onze royaltywatcher Wim Dehandschutter geeft tekst en uitleg. -
-
HLN Shop
Op safari in de Benelux: vijf zinderende ervaringen om na te jagen
-
Royalty
Queen Elizabeth krijgt nieuw standbeeld (maar het zijn haar corgi’s die met de aandacht gaan lopen)
De Britse koningin Elizabeth, die in september 2022 overleden is, heeft afgelopen zondag een nieuw standbeeld gekregen. Volgens de BBC heeft de onthulling van het beeld veel belangstellenden getrokken. Zo zouden er honderden mensen aanwezig zijn geweest. -
Experten over spijtbetuiging koning Filip in Congo: “Met deze toespraak zijn eerste stappen gezet, maar we moeten niet te snel deze bladzijde omslaan”
In zijn langverwachte toespraak in Kinshasa heeft koning Filip zijn “diepste en oprechte spijt” betuigd voor de wonden die tijdens de koloniale periode toegebracht werden aan de Congolese samenleving. Excuses kwamen er niet, maar die werden eigenlijk ook niet verwacht. -
ROYALTY
KIJK. Prins William verklapt favoriete mop van dochtertje Charlotte: “Deze moet ik vaak opnieuw horen”
-
PREMIUMRoyalty
“Op minder dan 2 maanden steeg het kapitaal naar bijna 7 miljoen”: prins Joachim ontpopt zich als ‘koning der investeerders’
-
Neem nu deel aan de Gouden Giro en maak kans op de hoofdprijs van 5.000 euro dankzij HLN
Volgende week zaterdag gaat in Turijn de Ronde van Italië van start. In de eerste grote ronde van het seizoen strijden de renners om de felbegeerde roze trui. Met de Gouden Giro kan jij bewijzen dat je de strafste ploegleider bent en prachtige (geld)prijzen winnen dankzij HLN. Deelnemen is dus de boodschap! -
Royalty
Ondanks Photoshop-blunder: prinses Kate viert zesde verjaardag van zoontje Louis met nieuwe foto
Prinses Kate (42) heeft een nieuwe foto gedeeld naar aanleiding van de verjaardag van haar zoontje Louis. “Gefeliciteerd met je zesde verjaardag, prins Louis!”, klinkt het bij het kiekje. Jammer genoeg geen gekke bekken deze keer, want voor de gelegenheid haalde de jongste zoon van de prins en prinses van Wales zijn mooiste glimlach naar boven. -
Royalty
Nederlandse prinses Amalia woonde en studeerde een jaar in Madrid door zware bedreigingen