Experten over spijtbetuiging koning Filip in Congo: “Met deze toespraak zijn eerste stappen gezet, maar we moeten niet te snel deze bladzijde omslaan”
In zijn langverwachte toespraak in Kinshasa heeft koning Filip zijn “diepste en oprechte spijt” betuigd voor de wonden die tijdens de koloniale periode toegebracht werden aan de Congolese samenleving. Excuses kwamen er niet, maar die werden eigenlijk ook niet verwacht.
Tracy Bibo-Tansia, coördinator Grote Meren bij 11.11.11, heeft het over een “historische mijlpaal”. Voor Sandrine Ekofo, beleidsmedewerker Centraal-Afrika bij Broederlijk Delen, is het belangrijk en bijzonder dat Filip in Kinshasa het leed heeft erkend dat het koloniale systeem de Congolezen heeft toegebracht.
Ook Kris Berwouts, expert Centraal-Afrika en journalist bij MO*, noemt de toespraak van Filip belangrijk, al was hij wel teleurgesteld dat excuses uitbleven. “Het is geen verrassing dat hij niet zover gegaan is, maar toch ben ik wat op mijn honger blijven zitten. De toespraak kon ook heel wat explicieter.”
Samen met Berwouts had professor Afrikaanse Talen Koen Bostoen (UGent) wel lof voor het feit dat Filip de verbinding zocht met het hele Congolese volk, onder meer door enkele zinnen in de vier nationale talen van Congo - Lingala, Swahili, Kikongo en Tshiluba. “Verderop richtte hij zich ook expliciet naar de Congolezen, en dan vooral de jongeren en de moeilijke situatie waarin ze leven”, aldus Bostoen.
Lange weg naar herstel
Het woord “excuses” werd dus nog niet in de mond genomen, en dat toont voor Bibo-Tansia aan dat er nog een lange weg te gaan is naar herstel. “Herstel is de persoon die je gekwetst hebt, vragen wat je kan doen om het recht te zetten”, zegt ze. “Dat debat is broodnodig en moet gevoerd worden met de Congolezen en vertegenwoordigers van de diaspora.”
Ekofo vraagt zich af of het wel aan de koning is om excuses aan te bieden. “Het uitdrukken van de diepste spijt is al een goede zaak, en misschien is het ook de verantwoordelijkheid van de regering, en dus van premier De Croo?”
Hoever staat het met de Congocommissie?
De bijzondere commissie die zich in de Kamer buigt over ons koloniale verleden onderzoekt momenteel de rol en verantwoordelijkheid van entiteiten zoals de monarchie, de staat, de Kerk en de bedrijven. Daarna volgen de hoorzittingen die het meest gevoelig liggen, met name rond herstel.
“Eind deze maand starten we die discussies”, zegt Wouter De Vriendt, voorzitter van de commissie, in een reactie op de speech van koning Filip in Kinshasa. “We doen ons werk grondig en aan een strak tempo. Tot nu toe hebben we in de hoorzittingen al een tachtigtal sprekers gehoord, waaronder Congolezen, Rwandezen en Burundezen, en de diaspora.”
Volgens De Vriendt gaat de Congocommissie de kwestie van de excuses niet ontwijken. “Ik focus op het positieve. Dat de koning zijn diepste spijt uitdrukt voor de wandaden van het koloniale verleden van België in het aanzicht van het Congolese volk, is zonder meer baanbrekend”, klinkt het.
Toekomst
In de toespraak van de koning lag het accent volgens Berwouts te veel op “laat ons vooral naar de toekomst kijken”. De koning nam dan wel termen als uitbuiting, discriminatie en racisme in de mond als hij de koloniale periode omschreef, toch had Filip hier nog explicieter mogen zijn, vindt Berwouts. “Uiteindelijk gaat het hier om misdaden tegen de menselijkheid, maar dat bleef onvermeld.”
Die blik naar het verleden is voor Ekofo belangrijk, “om vandaag samen verder te kunnen gaan naar de toekomst”. “Pas als deze bladzijde is omgeslagen, kunnen we werken aan een gelijkwaardig partnerschap, aan gelijkwaardige relaties tussen Congo en België. Met deze toespraak van de koning zijn hierin vandaag de eerste stappen gezet. Maar: we moeten niet te snel deze bladzijde omslaan - de werkzaamheden van de Congocommissie in het federaal parlement moeten nog worden afgerond, er is de discussie rond herstelbetalingen en het wetgevend werk rond de teruggave van roofkunst.”
Tand van Lumumba
Ook de teruggave van de stoffelijke resten van Patrice Lumumba - één tand - past voor Ekofo binnen het omslaan van die pagina. Die tand is het enige wat nog overblijft van het stoffelijk overschot van de eerste democratisch verkozen Congolese premier. Ruim zestig jaar geleden werd hij vermoord, en op 20 juni krijgt de familie die tand overhandigd. Aangezien die overhandiging over minder dan twee weken gebeurt, had Berwouts op zijn minst een eerbetoon verwacht aan Lumumba. “Er werd op een onmenselijke manier omgegaan met Lumumba, een hommage was op zijn plaats geweest”, aldus de MO*-journalist.
Tot slot had Berwouts ook gehoopt dat de vorst het risico op politieke recuperatie beter had afgewend. “Ten laatste eind 2023 moeten nieuwe presidentsverkiezingen gehouden worden in Congo”, brengt de expert in herinnering. “Filip had kunnen beklemtonen dat België erop rekent dat die er komen, en dat die transparant zullen verlopen.”
Herbekijk ook:
Koning Filip betuigt zijn spijt in Congo: “Laten we nu een nieuw hoofdstuk schrijven, zonder het verleden te vergeten”
Koning Filip geeft zeldzaam masker terug aan Congo
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Leerling (15) krijgt klappen bij verlaten van school in Lier: “Ze vroegen zijn naam en dan… baf”
Lier -
Koning Filip betuigt zijn spijt in Congo: “Koloniaal regime was gestoeld op ongelijkheid, racisme en discriminatie”
Het hoge woord is eruit: koning Filip heeft zijn ‘diepste en oprechte spijt’ betuigd, dit keer in het bijzijn van duizenden Congolezen. “Laten we nu een nieuw hoofdstuk schrijven, zonder het verleden te vergeten”, verklaarde de koning in een speech tijdens zijn staatsbezoek aan Congo. -
PREMIUM16
Open oorlog bij de Nationale Loterij: volgens de één roept, rookt en drinkt CEO Jannie Haek op kantoor, de ander noemt dat pertinente leugens
Er woedt een open oorlog bij de Nationale Loterij. De vakbonden stuurden de raad van bestuur een officiële klachtenbrief over topman Jannie Haek (58). Hij wordt “onaanvaardbaar verbaal geweld” en “overmatig alcoholgebruik” verweten. “Hij staat neus aan neus tegen je te roepen en noemt je dom in het bijzijn van anderen”, zegt een werknemer aan HLN. Wij kregen nog tien mails binnen van personeelsleden - met vooral forse kritiek, maar ook steun voor Haek. Wat is er aan de hand? -
-
PREMIUM
ONZE OPINIE. “Waarom N-VA op het podium niet meer over migratie praat”
-
PREMIUM9
Cocktails drinken op de maan: deze Vlaming ontwerpt de eerste maanbasis (mét bar)
Een Vlaming, architect Xavier De Kestelier (48), heeft de eerste maanbasis ontworpen. Hij deed dat in opdracht van de Europese ruimteorganisatie ESA. Als architect wil hij vooral één ding weten: hoe is het om op de maan te wonen. Hoe zijn ‘maanhuis’ eruitziet? Dat vertelt hij zelf. -
PREMIUM
HET RAPPORT. Met onderscheiding geslaagd of gebuisd? Zo presteerden de Vlaamse ministers de afgelopen 4,5 jaar
Hoe presteerde de Vlaamse regering de afgelopen 4,5 jaar? Om een volledig overzicht te krijgen wikt en weegt onze politiek journaliste Astrid Roelandt het beleid van de negen ministers van de Vlaamse regering en geeft hen elk een uitgebreid rapport. Twee van hen zijn gebuisd, eentje gedelibereerd en drie ministers zijn geslaagd met onderscheiding. Bekijk de rapporten hieronder in detail. -
Jobat
Ontslag gekregen of genomen: op welke werkloosheidsuitkering kan je dan rekenen?
-
Melissa Depraetere (Vooruit): "Wie niet wil integreren, verliest zijn geld”
-
Mijnenergie
EnergyVision introduceert gratis zonnepanelen met goedkoper stroomcontract: een interessante formule?
Gratis zonnepanelen én goedkopere stroom: dat is het model waarmee EnergyVision Vlaanderen wil veroveren. De energiespeler werkt volgens het derdebetalersysteem. De installatie van de zonnepanelen is gratis. Aan EnergyVision betaal je voor de opgewekte elektriciteit die je verbruikt. Mijnenergie.be analyseert de opmerkelijke formule, waar ook mede-investeerder Marc Coucke via zijn investeringsmaatschappij Alychlo zijn schouders onder zet. -
Independer
De waarde van je inboedel fout ingeschat? Dan riskeer je een financiële aderlating bij brand of diefstal
Wil je niet het risico lopen onderverzekerd te zijn, en bij brand of diefstal bijgevolg een te lage schadevergoeding uitbetaald te krijgen, dan moet je een juiste inboedelbeschrijving maken om de waarde van je bezittingen in te schatten. Maar hoe doe je dat precies? Independer.be geeft vijf onmisbare tips. -
Minder dan helft mediabedrijven onderschreef actieplan rond grensoverschrijdend gedrag
38 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerNorman Kamosi
Raoul Rouma
Marc Hayen
Achiel Devos
Gino Denil