Nu Vandenbroucke tegen 2025 meer gratis water wil beschikbaar maken: waarom krijgen we dit nog niet standaard in ons land?

Matthias De Caluwe, CEO van Horeca Vlaanderen, verwijst vooral naar lokale gewoonten als het op kraantjeswater aankomt. “In zuiderse landen is het inderdaad een meer ingeburgerd gebruik, maar ik zou het geen algemeen gebruik noemen in Europa om gratis water op tafel te zetten. In Italië krijg je wel gratis water, maar daar betaal je dan weer ‘pane e coperto’, kosten voor zaken zoals peper, zout en olijfolie die op tafel komen. Het is dus belangrijk om de eindafrekening te vergelijken. Horecazaken volgen meestal de gewoontes van hun land. Hier in België is kraantjeswater geen traditie en horecaondernemers hebben voorlopig nog een vrije keuze om dit wel of niet aan te bieden. Vanuit Horeca Vlaanderen vinden we vrijheid van ondernemen cruciaal.”

Iedereen heeft effectief een vrije keuze, maar de Facebookgroep ‘Free Tap Water in Belgium’ probeert wel zoveel mogelijk horecazaken te overtuigen om kraantjeswater aan te bieden. Londenaar Sarah Ehrlich startte deze drie jaar geleden op. Naast de Facebookpagina is er ook een kaart op Google Maps en een app waar je een overzicht vindt van cafés en restaurants waar je kraantjeswater kan krijgen. “Ik was nieuwsgierig of er nog mensen het zo vreemd vonden dat je in België geen gratis glas water krijgt. Ik heb in veel verschillende landen gewoond en overal is kraantjeswater heel normaal, maar in België is er overal flessenwater. Er zijn veel klanten die het graag anders zouden zien.”

“Ik heb wat moeite met het concept gratis", reageerde De Caluwe daar vorige zomer nog op tegen onze krant. “Er is personeel nodig om het water te serveren, er is de afwas die gedaan moet worden en misschien heeft de zaak een filterinstallatie. Daar kruipt ook geld in. In België hechten we veel belang aan de kwaliteit van ons water, misschien dat daarom ook veel gasten liever voor flessenwater kiezen.” Nochtans is dat slechte imago van kraanwater onterecht, volgens Carl Heyrman van AquaFlanders. “Ons kraanwater is perfect drinkbaar en wordt onderworpen aan strenge regels.”

_{Lees verder onder de foto.}

“Een verplichting vanuit de overheid om overal gratis water aan te bieden zoals in Spanje zou hier ondenkbaar zijn”, stelde De Caluwe vorig jaar nog. “Ik ben er meer voorstander van dat dit uit nature ontstaat. Ondernemers weten het best wat hun klanten willen, wat past bij hun zaak en wat nodig is om rendabel te blijven. Ik zie gratis kraantjeswater vaker in de stad én zeker ook in koffiebars. Daar krijg je soms een glas water bij je koffie, misschien omdat ze meer internationale klanten over de vloer krijgen die dat verwachten. Ze rekenen dat bijvoorbeeld wel door in de prijs van de koffie of iets anders.” De Caluwe vraagt om “snel rond de tafel te zitten om te kijken hoe de horeca dit kan aanpakken”, schrijft De Standaard.

Wim Ballieu is één van de ondernemers die bij de oprichting van zijn zaak Balls & Glory tien jaar geleden meteen besloot om kraantjeswater gratis op alle tafels te zetten. “We wilden vanaf de start de focus leggen op wat écht belangrijk is, dus beslisten we om geen commerciële softdrinks en geen gebotteld water aan te bieden. Ik denk dat iedere tafel wel zijn karafje water opdrinkt. We kunnen dus stellen dat 100 procent van onze klanten water drinkt als ze het zien staan”, aldus Ballieu. “Hydrateren is belangrijk, hé”, lacht hij.

De kostprijs lijkt de grootste drempel voor andere horecaondernemers om geen gratis water aan te bieden. Daar is bij Balls & Glory uiteraard goed over nagedacht. Andere ondernemers kloppen wel eens aan bij de chef voor tips rond gratis kraantjeswater. “Elke zaak moet voor zichzelf beslissen hoe ze het aanpakken. Alles heeft zijn prijs. Wij bieden geen gratis brood aan, daar betaal je bij ons dan weer wel voor en in sommige andere restaurants niet. Ik vind het geen schande dat water betalend is, zolang je er duidelijk over communiceert.”

Dat het soms wat creativiteit vergt om ondernemers aan je kant te krijgen, weet ook Kathy Leyman van stad Peer. Om gezonde voeding in de kijker zetten, wil de stad kraantjeswater meer beschikbaar maken. In openbare waterpunten, maar als het even kan ook in de horeca. “Er is wel interesse bij de horeca, maar veel ondernemers vrezen voor omzetverlies als ze kraantjeswater aanbieden. Nochtans zien we in ons dienstencentrum geen verschil in omzet sinds er een gratis waterpunt is in de cafetaria.”

Expert maakt komaf met het slechte imago van kraanwater: “Je bespaart jaarlijks minstens 321 euro door water van de kraan te drinken” (+)

Zelf bruiswater maken met een toestel thuis: beter voor het milieu, maar is het ook goedkoper? (+)

Waarom het glas water dat je vanavond laat staan morgenvroeg anders zal smaken