“Schermgezichten zijn belangrijk, we betalen marktconforme vergoedingen en doen niet aan opbod”: CEO VRT na jaarverslag

In de Commissie Media van het Vlaams Parlement heeft de VRT vandaag haar jaarverslag voorgesteld. Daarin werd voor de eerste keer ook gecommuniceerd over de exclusiviteitscontracten die de openbare omroep is aangegaan met schermgezichten én de vergoedingen die daarbij horen. Eerder was daarover al heisa ontstaan, nadat uitgelekt was dat 6 schermgezichten meer dan 300.000 euro per jaar verdienen. Voor 11 anderen ligt die vergoeding tussen  101.000 en 300.000 euro.

Die bedragen deden heel wat wenkbrauwen fronsen, vooral in het licht van de besparingen bij de openbare omroep en het pas aangekondigde transformatieplan, waarbij ook ontslagen horen. Vlaams minister van Media Benjamin Dalle (CD&V) reageerde daarop in "De ochtend" op Radio 1.  "Op een moment dat mensen het bedrijf zullen moeten verlaten en je zuinig moet werken, moet je daar goed over nadenken. Ik denk niet dat je daar nog extra middelen in moet steken en ik verwacht ook dat de VRT-directie duidelijkheid geeft over de strategie daarrond."

Die toelichting kwam er dus vandaag. Frederik Delaplace, CEO van VRT, benadrukt dat de vergoedingen voor schermgezichten marktconform en nodig zijn. "Zolang Vlaanderen een sterke publieke omroep wil die een relevant bereik haalt, zal je trekkers nodig hebben. De schermgezichten van VRT zijn ongelooflijk belangrijk in het bereiken van de Vlaming. Heel veel van onze populaire programma's zouden niet zo populair zijn als ze niet getrokken worden door die bekende schermgezichten. Daar staat een prijs tegenover."

"Dat betekent niet dat we ons niet bewust zijn van het feit dat we daar een flinke prijs voor betalen", vult Delaplace aan. "We proberen dat op de best mogelijke manier te beheren door heel transparante en duidelijke contracten af te sluiten. Bovendien is het heel duidelijk: in een organisatie die niet ruim bedeeld is qua financiële middelen zal de druk op wat die schermgezichten ons kosten de komende jaren omlaag gaan en niet omhoog."

Net die transparantie zorgt er volgens Delaplace voor dat er heel wat foute verhalen de ronde doen over de vergoeding van de schermgezichten. “Het voordeel van onze communicatie is dat we een deel transparantie bieden. Andere mediabedrijven moeten dat niet doen. Logisch, zij werken niet deels met overheidsgeld. Maar daardoor zijn er bijvoorbeeld verhalen die zeggen dat ‘4 van de 5 best betaalde schermgezichten in Vlaanderen voor de VRT werken’. Niemand kan dat checken. Ik kan beweren dat van de 20 best betaalde schermgezichten in Vlaanderen, er maar 4 bij de VRT werken. Dat kan evengoed waar zijn, want we weten niet wat commerciële bedrijven geven.”

Over de geruchten dat er een opbod zou hebben plaatsgevonden tussen de VRT en DPG Media om Niels Destadsbader binnen te halen, is Delaplace stellig: “We hebben in de beheersovereenkomst afgesproken dat we marktconforme vergoedingen zouden betalen en dat we niet aan opbod doen. Ik ben 100 procent zeker dat dat ook zo in het geval van Niels Destadsbader is gebeurd."

Sommige kritiek is volgens Delaplace wel terecht. "Ik vind de 19 schermgezichten over wie we rapporteren in het jaarverslag vandaag niet jong genoeg, niet vrouwelijk genoeg en niet divers genoeg. Dat moet veranderen. Onze selectie aan schermgezichten is geen goede weerspiegeling van hoe de Vlaamse samenleving is samengesteld. Bij die 19 zitten maar 4 vrouwen. Dat moet veranderen."

Daarnaast maakt het jaarverslag van VRT vooral de balans op van de streefdoelen die de openbare oproep opgelegd kreeg. Uit de cijfers blijkt dat de VRT wekelijks minstens 92,4 procent van alle Vlamingen heeft bereikt. Dat is meer dan het streefcijfer van 85 procent dat de VRT moet halen volgens de beheersovereenkomst, het contract tussen de VRT en de Vlaamse overheid zeg maar. Mediaminister Dalle noemt het eerste jaarverslag sinds die nieuwe beheersovereenkomst een goed rapport. "Op heel wat punten zijn er goede resultaten geboekt", aldus Dalle. 

Ook Delaplace is tevreden.  "Ik denk dat we een jaarverslag hebben voorgesteld waaruit blijkt dat VRT de hoge verwachtingen die Vlaanderen aan de publieke omroep stelt, aan het realiseren is of al gerealiseerd heeft", aldus Delaplace. "We halen nog altijd een fantastisch mooi bereik, zowel met onze nieuwsprogramma's als onze andere programma's."

Toch zijn er ook werkpunten want vooral bij jongeren, kortgeschoolden en Vlamingen van buitenlandse herkomst scoort de VRT minder goed. "We moeten zorgen dat we die aansluiting behouden en we zijn daar dus volop in aan het investeren. Maar dat is wel één van de aspecten van de beheersovereenkomst waarvan we nu al voelen dat de lat daar wel bijzonder hoog ligt", benadrukt de CEO.

"We zeggen heel vaak: met VRT zijn we marktleider, en dat klopt ook.  Maar eigenlijk zijn we alleen marktleider voor wie ouder is dan 55 jaar in Vlaanderen. Ik vind het onze verdomde plicht om ook marktleider en belangrijk te zijn met de content voor al wie jonger is dan 55 jaar."

Digitaal bereikte de openbare omproep op dit moment al bijzonder veel jongeren. Zowel het Instagramaccount van NWS.NWS.NWS. als Karrewiet op TikTok wisten vorig jaar meer dan 200.000 volgers te overtuigen. VRT NWS bereikte op Instagram in 2021 zelfs meer dan 300.000 volgers. 

Maar VRT wil ook op andere digitale kanalen aanwezig zijn. Daar hoort ook online streaming bij. Dit najaar verandert VRT NU naar VRT MAX. De nieuwe naam moet de VRT-content tot bij een nog breder, nieuw en vooral jong publiek brengen. Verder worden ook de gesprekken met het Vlaams streamingsplatform Streamz opnieuw opgestart. Eerdere onderhandelingen over een samenwerking sprongen een jaar geleden nog af. "VRT en Streamz voeren contructieve gesprekken om de samenwerking verder uit te bouwen", klinkt het. 

Eind 2021 was 42,1 procent van de personeelsleden van VRT een vrouw. Dat is precies 1 procent meer dan het jaar voordien. Daarmee haalt VRT maar net het streefcijfer van minstens 40 procent. De komende jaren moet VRT nog meer werk maken van een diverse samenstelling van haar personeelsbestand. Over drie jaar moet er minstens 7 procent van de werknemers van buitenlandse herkomst zijn. Afgelopen jaar was dat 4,7 procent. Het streefcijfer van 2 procent voor personen met een handicap werd afgelopen jaar wél al behaald:  2,9 procent ten opzichte van 1,9 procent eind 2020.

Om zoveel mogelijk Vlamingen te bereiken zette VRT vorig jaar in op een meer representatieve beeldvorming in al haar producties en al haar platformen. Zo wil de openbare omroep "steeds beter een weerspiegeling van de Vlaamse samenleving zijn", klinkt het. Op vlak van personen met buitenlandse afkomst en personen met een handicap haalde VRT vorig jaar al het streefcijfer dat ze eigenlijk pas in 2025 moet halen. Op vlak van vrouwen in het geproduceerde videoaanbod moet het nog wel een pak beter. Vorig jaar was 40,1 procent een vrouw ten opzichte van 41,4 procent in 2020 en de gevraagde 48 procent in 2025.

De VRT-nieuwsdienst leverde het voorbije jaar grote inspanningen met allerlei initiatieven om desinformatie tegen te gaan. Vanuit een gespecialiseerde redactie publiceerde de VRT-nieuwsdienst 100 factchecks en artikels over desinformatie. Dat gebeurde onder het Check-label. Die checks werden ook vertaald naar andere platformen en programma's. Zoals NWS.NWS.NWS Checkt op Instagram. 

De Vlaming heeft vorig jaar uitzonderlijk meer betaald voor de VRT. 41,2 euro om precies te zijn. Dat is iets meer dan de voorbije jaren. Maar dat heeft te maken met de duurdere sportzomer van 2021 met onder meer het EK Voetbal en de Olympische en Paralympische Spelen. 

Bij de publicatie van het jaarverslag maakte de VRT ook nog bekend dat dit jaar in oktober nog de eerste spadesteek van het nieuwe VRT-gebouw zal plaatsvinden. In juni vorig jaar werden de plannen van het nieuwe VRT-huis al aan het grote publiek getoond. Kort samengevat wordt de nieuwe werkplek voor de VRT-medewerkers een horizontaal gebouw met maar vier verdiepingen. Het wordt geïntegreerd in de natuurlijke omgeving van het bos op de Reyerssite. En de toren, die blijft behouden. Tegen 2026 moet het nieuwe VRT-huis klaar zijn.