LEES OOK. Na Panos, nu ook Carrefour Express: zakken vol niet verkocht brood belanden op straat

“We betreuren dit voorval en begrijpen dat dit verkeerd overkomt”, zegt Aurélie Gerth, woordvoerster van Carrefour. “Toch proberen we elke dag voedselverspilling tegen te gaan. Alles begint bij een goed aankoopbeleid. Daarvoor steken we uiteenlopende factoren als het weer, feestdagen, evenementen in de buurt en wegenwerken in een computermodel. Helaas sluit ook dat overschotten nooit helemaal uit. Je weet nooit hoeveel klanten welke hoeveelheid zullen kopen.”

LEES OOK. Kritiek op Panos voor vuilnisbakken vol niet verkochte broodjes en koffiekoeken op de Meir: “Dat terwijl sommige mensen honger hebben”

Om die overschotten een tweede bestemming te geven, werkt Carrefour samen met Too Good To Go, een platform dat klanten verbindt met restaurants en winkels die voedseloverschot hebben. “Daarnaast werken we met Freshr, een start-up die onverkochte groenten en fruit recupereert om ze een tweede leven te geven, en de Schenkingsbeurs, nog een platform dat verenigingen en winkels met elkaar in contact brengt”, zegt Gerth.

Voedselbanken

Elke supermarktketen heeft zo’n beetje haar eigen manier om voedseloverschotten tegen te gaan. In de meeste gevallen werken ze wel samen met de Belgische Federatie van Voedselbanken (BFVB), de overkoepelde organisatie van negen regionale voedselbanken die op haar beurt 654 liefdadigheidsverenigingen verzamelt. Denk aan daklozenorganisaties, sociale restaurants of tehuizen voor opvang van kinderen.

“De regionale voedselbanken houden zich bezig met het inzamelen van de grote hoeveelheden voedseloverschotten in de centrale verdeeldepots, de voedingsindustrie en veilingen”, zegt afgevaardigd bestuurder Jef Mottar. “De aangesloten verenigingen doen de ophalingen in de lokale supermarkten of de bakker om de hoek. Dat systeem werkt, al blijft het logistiek vaak een uitdaging om verse producten nog voor de vervaldatum bij de begunstigden te krijgen, met respect voor de voedselveiligheid.”

“In de provincie Antwerpen schenken we in 34 van de 37 winkels aan organisaties zoals de voedselbanken”, zegt Hanne Poppe, persverantwoordelijke van Colruyt. “Brood maakt daar wel bijna nooit deel van uit: het overschot is veel groter dan de vraag. Omdat ze brood al van andere schenkers ontvangen, zijn ze bij de voedselbanken blij dat ze niet verplicht zijn om dat artikel mee te nemen.”

Daarom organiseren ze in alle winkels van Colruyt een aparte triage van broodproducten en wordt overschot tot basisproduct voor dierenvoeding herwerkt. Dat doen ze ook bij Lidl, waar alle overtollige croissants, brood en pistolets terug naar de bakker worden gestuurd. Die verwerkt ze tot voeding voor dieren. “Maar ook tot bijproducten als chapelure, cake en pudding”, zegt woordvoerster Isabelle Colbrandt. “Brood dat niet meer geschikt is voor consumptie, verdwijnt in een biobox om gecomposteerd te worden voor gascentrales.”

Naar de bierbrouwerij

Daarnaast maken supermarkten graag gebruik van lokale initiatieven. Volgens Carrefour werkt de zaakvoerder van het Carrefourfiliaal in Antwerpen samen met een boer die het overtollige brood komt ophalen voor zijn schapen. “Hij neemt wel alleen mee wat hij nodig heeft”, zegt Gerth. Delhaize brengt groenten en fruit dat niet meer geschikt is voor menselijke consumptie naar dierenpark Planckendael in Muizen (Mechelen). Onverkocht brood gaat naar een Brusselse brouwerij die het als ingrediënt om bier te maken gebruikt.

“Het eerste doel blijft natuurlijk om overschotten aan te bieden voor menselijke consumptie en ze weg te schenken aan sociale organisaties”, zegt Roel Dekelver, woordvoerder van Delhaize. “Helaas is het niet altijd mogelijk om producten voor de vervaldatum bij die mensen te krijgen. Dat is de grote uitdaging. Vandaag schenken we de helft van onze niet-verkochte voeding weg. We zouden graag 100% zien, maar dat is niet altijd makkelijk.”

Om voedselverspilling tegen te gaan, ziet Aurélie Gerth van Carrefour ook een rol weggelegd voor de klant. “We plaatsen gele stickers op bijna vervallen producten zodat de klant ze voor een goedkopere prijs kan meenemen.” Dat stipt ook Aldi aan, dat eveneens “iedere vorm van waste in onze keten absoluut wil vermijden”. “Als de houdbaarheidsdatum nadert van een voedingsproduct, dus ook bij vers brood, dan passen we snelverkoop toe. Een dag voor het bereiken van de datum wordt een sticker van -30% aangebracht”, zegt Tine De Keersmaker.

Volgens de Belgische Federatie van Voedselbanken werd vorig jaar 22.229 ton voedsel ingezameld. Met de hulp van 344 onbezoldigde vrijwilligers, 33 sociale contractuelen en duizenden vrijwilligers van de 654 lokale aangesloten verenigingen, werd het verdeeld aan 177.238 begunstigden.