Fietser sterft na aanrijding met wielertoerist op jaagpad, parket onderzoekt of die sneller dan 30 km/u reed. Mag dat dan niet?

30 kilometer per uur. Wie al eens gaat fietsen, schrikt misschien bij het lezen van dat getal. Want dat je op een jaagpad ‘maar’ 30 mag, is voor veel mensen niet echt bekend. In realiteit scheuren er dan ook veel fietsers – wielertoeristen of bestuurders van een speed-pedelec – met hogere snelheden langs het kanaal.

LEES OOK. Fietser (73) overleden na aanrijding door kopman van groep wielertoeristen: parket start onderzoek

Of dat ook gebeurde in Oelegem op 1 juni, toen een 73-jarige man viel nadat z’n stuur werd aangetikt door een wielertoerist, is exact wat het parket nu gaat onderzoeken. “Maar naast die snelheidsbeperking kan je ook altijd vervolgd worden voor wat heet onaangepaste snelheid, zegt verkeersjurist Laurens Guinée van advocatenbureau Into Law. “Het typevoorbeeld is de snelweg, waar je 120 km/uur mag. Maar als je met 120 in een storm ergens tegen botst, zal de rechter je misschien ook veroordelen voor een onaangepaste snelheid. Dat kan in het geval van fietsen ook zo zijn. En met die oplossing kan een rechter in redelijk veel situaties uit de voeten.”

Daarom zal er ook een reconstructie van het ongeval plaatsvinden: wie fietste waar? Met welke snelheid? Was er sprake van een tegenligger? Waarom reden de fietsers zo dicht tegen elkaar?

Wat riskeer je?

Maar wat riskeer je dan, bij een dodelijk ongeval? “Voor de verkeersovertreding zelf kun je een boete van 20 à 30 euro, maal 8 krijgen. Dat valt nog mee”, zegt Guinée. “Maar daarbovenop komt dan het strafrechtelijke luik. Dan spreken we over veel zwaardere boetes, rijverboden en soms zelfs celstraffen.”

In heel wat Vlaamse garages, waar de koersfiets al klaarstaat voor het ritje dit weekend met de wielertoeristenclub, zal er allicht raar opgekeken worden. 30 kilometer per uur? Sta je op zo’n jaagpad, dan zie je dat velen zich daar niet aan houden. “Het probleem is niet nieuw: herinner je de ribbelstroken langs het jaagpad aan de Schelde?”, zegt Wies Callens van de Fietsersbond. “Men is daar al veel langer over aan het nadenken, maar het wordt almaar drukker langs die jaagpaden en op andere fietspaden. Er rijden bakfietsen, gravelfietsen, koersfietsen, speed-pedelecs en steps… Er is dus almaar minder ruimte. En wat wielertoeristen betreft: het klopt dat je niet sneller dan 30 mag, maar er is elders in de openbare ruimte ook heel weinig plaats voor die fietsers.”

Wordt er dan eigenlijk gecontroleerd op snelheid langs die jaagpaden? Het antwoord van de politiezone Schelde-Leie – waar onder meer in Gavere een stukje jaagpad loopt – is alvast nee. “Technisch is dat ingewikkeld: we hebben geen materiaal waarmee we dat kunnen controleren.”

Ook bij De Vlaamse Waterweg – het vroegere Waterwegen en Zeekanaal, van wie de jaagpaden eigenlijk zijn – klinkt het dat controleren op snelheid waarschijnlijk niet gebeurt. “Als onze mensen iets zien, bijvoorbeeld een wagen die er niet mag komen, zullen ze er wel iets op zeggen. Maar beboeten, dat kunnen we niet.” De Vlaamse Waterweg werkt intussen wel aan een studie rond het gebruik van de jaagpaden. Maar wanneer de resultaten bekend zullen zijn? “Dat weten we nog niet.”

“Dat is onze plaats niet”

Bij grote wielertoeristenclubs leeft intussen wel het besef dat het jaagpad geen evidente plek is voor hun activiteiten. Casino Team uit Knokke is de grootste club van het land en organiseert élke dag tochten. Op hun website kan je kiezen welke snelheid voor jouw niveau is weggelegd. Met 32, 34 tot wel 40 kilometer per uur is dat lang niet traag.

“Net daarom heb ik mijn wegkapiteins opgedragen niet meer over jaagpaden te rijden”, zegt Rudi Lippens. “Dat is simpelweg onze plaats niet. In Damme heb je lange fietspaden, langs de Blinker en de Stinker. Wel, daar komen wij niet meer. Daar rijden gezinnen met kinderen, da’s niet voor ons.”

Lippens stuurt zijn groepen over de openbare weg, begeleid met een motorfiets. “Ik merk wel dat véél mensen de wegcode niet kennen als het gaat om waar wij mogen rijden. Ik ben nu vijf jaar voorzitter en ik heb het elk jaar zien slechter worden.”