600 kandidaat-juryleden voor proces aanslagen dat 6 tot 9 maanden zal duren, maar de excuses stromen al binnen 

Dit proces is bijzonder groot met tien beschuldigden, 900 betrokken partijen en 30.000 schuldvragen. Maar dat wil niet zeggen dat de jury anders uitgeloot zal worden. "Een jury wordt altijd beslist door het lot", zegt assisenpleiter Walter Damen. "Je komt eerst in een lijst van gezworenen die vanuit de gemeente wordt georganiseerd. Daarna krijg je een brief waarin staat dat je uitgeloot bent als jurylid, in dit geval gaat het om 600 mensen. Dan moet je naar het justitiepaleis gaan om jezelf aan te melden en dan komt er nog een loting en blijven er 12 mensen over als effectief gezworenen. Naargelang de duur van het proces worden er ook een aantal plaatsvervangende juryleden uitgeloot."

Er zijn wel een aantal voorwaarden om uitgeloot te kunnen worden. Zo moet je minstens 28 jaar zijn en jonger dan 65. Je moet ook kunnen lezen en schrijven en je mag niet tot meer dan vier maanden veroordeeld zijn. Het hof van assisen wordt per provincie samengesteld. In dit geval komen de kandidaten dus allemaal uit het Brusselse.

"'Ik heb geen zin' is geen valabel excuus", zegt assisenpleiter Walter Damen. Het wordt nog altijd beschouwd als uw burgerplicht, maar in dit geval zal het proces 9 maanden duren. "Als je bijvoorbeeld alleenstaande mama bent van twee jonge kinderen en je kan geen opvang regelen, dan is dat wel een geldige reden waar de voorzitter rekening mee zal houden. Ook bij een bedrijf dat uit 5 personen bestaat en de boekhouder wordt uitgeloot, kan de bedrijfsleider een brief schrijven om te zeggen dat die werknemer onmisbaar is in het bedrijf. Dat zijn allemaal redenen waarmee de voorzitter rekening mee mag, maar niet mee moet houden."

Als jurylid krijg je een kleine 50 euro per dag en een kilometervergoeding. Maar je werkgever betaalt je ook gewoon verder. "Na 5 dagen kan de werkgever wel vragen dat dat wordt overgenomen door de sociale voorzieningen."

Als je niet komt opdagen - zonder geldige reden - dan riskeer je een boete van 400 euro tot 8.000 euro. "Dat gebeurt zelden, maar in dit proces kan dat wel sneller gaan. Men moet juryleden vinden en hebben. De jury moet ook een weerspiegeling zijn van de maatschappij. Anders zou dat een verkeerd signaal zijn."

Dit proces zal enorm zwaar zijn, omdat juryleden alle gruwelijke details en beelden zullen moeten zien en horen. Maar er is geen voorbereiding vooraf. "Dat is al vaker het onderwerp van discussie geweest tijdens assisenzaken waar er gruwelijke beelden worden vertoond en je als advocaat ziet dat sommigen mensen daar niet tegen kunnen, zich soms ook volledig afwenden, naar beneden kijken of hun ogen dichtdoen. Het is niet de bedoeling dat mensen nachtmerries beginnen te krijgen."

Psychologische bijstand is er dus helemaal niet. "Een jurylid moet wat afgeschermd worden en heeft ook het geheim van jurylid te zijn. Ze mogen er thuis ook niet over spreken. Dus je geraakt wel een beetje in een isolement en dat zal wel moeilijk zijn om de volle 9 maanden vol te houden.  De plaatsvervangende juryleden moeten hetzelfde traject volgen en afwachten of ze wel of niet aan de beurt komen."

Walter Damen vindt het wel een eer om te mogen zetelen als jurylid. "Het is uiteindelijk de enige manier om als bevolking zo dicht bij de rechtspraak te staan. Het is het volk dat spreekt, het volk dat oordeelt en het volk dat eigenlijk een controle doet op het hele onderzoekssysteem. Hoe gruwelijk het ook kan zijn, het is ook heel mooi om daaraan te mogen deelnemen."