Nederland stuurt Turkse minister terug naar Duitsland

Minister Fatma Betül Sayan Kaya wilde eigenlijk vrijdag al spreken in Nederland in het kader van een promotietour van Turkse ministers in Europa om hun landgenoten warm te maken voor het referendum over de grondwet. Kaya kreeg te horen dat ze niet welkom was in de Nederlandse steden Hengelo en Wehl. Zaalverhuurders in beide plaatsen besloten hun ruimtes niet beschikbaar te stellen voor politieke bijeenkomsten.

De Nederlandse politie heeft het konvooi van de minister tegengehouden voor ze het consulaat in Rotterdam kon bereiken en haar gevraagd om terug te keren naar Duitsland, "langs de kortste weg".

Op Twitter schreef minister Kaya dat "Nederland alle internationale wetten, conventies en mensenrechten schendt" door haar te beletten het Turkse consulaat te betreden. 

Aan het Turkse consulaat hadden zich intussen enkele honderden Turken verzameld, onder wie veel mensen met Turkse vlaggen. Rond 22.30 uur is de politie opgetreden om een einde te maken aan de samenscholing, maar een aantal mensen bleef nog steeds aan het consulaat staan en de sfeer werd er grimmiger. Uiteindelijk is dan een speciale eenheid gearriveerd die iets voor middernacht de straten heeft schoongeveegd.

Nederland trok eerder vandaag de landingsrechten in voor het vliegtuig van de Turkse minister van Buitenlandse Zaken, Mevlüt Çavusoglu. Het kabinet nam de maatregel naar eigen zeggen omdat de openbare orde en veiligheid in het geding zijn gekomen na een oproep aan Turkse Nederlanders om zaterdag massaal deel te nemen aan een publieke manifestatie met Çavusoglu in Rotterdam.

Dat leidde tot een woedende reactie van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, die foeterde over Nederlandse "nazi-overblijfselen en fascisten".

In een reactie op de komst van minister Kaya heeft de Nederlandse premier Mark Rutte gezegd dat de Nederlandse regering niet wil dat Turkse ministers groepen toespreken.

"Het is niet verboden voor Turkse ministers om in Nederland te zijn. Punt is dat wij niet willen dat zij groepen Turken toespreken", zo zei hij aan de NOS. "Deze vrouw lijkt ook de intentie te hebben toespraken te gaan houden. Wat ons betreft kan ze dat vanavond niet doen. Wij zitten er bovenop, we zijn bezig dit op te lossen. Hoe dat kan ik op dit moment niet zeggen."

Minister Cavusoglu had al gezegd dat de Nederlandse beslissingen niet zonder gevolg zouden blijven, en nu heeft Turkije ook de daad bij het woord gevoegd.

De Nederlandse ambassade in Turkije, het consulaat, en de residenties van de ambassadeur, de zaakgelastigde en de consul-generaal zijn afgesloten "voor veiligheidsredenen.

Ook heeft het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken gezegd dat het niet wil dat de Nederlandse ambassadeur, die momenteel met vakantie is, "de eerste tijd" naar Ankara terugkeert.

Het ministerie zei in een verklaring dat het "aan onze tegenhangers uitgelegd heeft dat deze ernstige beslissing die genomen is tegen Turkije en de Nederlandse Turkse gemeenschap  aanzienlijke problemen zal veroorzaken op diplomatiek, politiek, en economisch gebied en op andere vlakken".

De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Cavusoglu gaat morgen naar Metz, in het noordoosten van Frankrijk. Dat hebben de lokale autoriteiten meegedeeld. In Nederland was de minister vandaag niet welkom.

De komst van de minister "is bevestigd", zei Alain Carton, de secretaris-generaal van de prefectuur van het departement Moselle. De Turkse minister zal op uitnodiging van een lokale Turkse vereniging een meeting houden in een zaal van het congrescentrum van Metz.