“Een schending van de medianormen van ons land.” Dat is de officiële reden die de mediawaakhond van de Verenigde Arabische Emiraten geeft. In Lightyear wordt het verhaal van Buzz Lightyear verteld, een echte astronaut op wie het populaire speelgoedfiguurtje uit de Toy story-reeks gebaseerd is. De bewuste scène die zorgde voor het verbod, is een kus tussen Alicia Hawthorne, de beste vriendin van Buzz, en haar vrouwelijke partner. Dat is meteen de eerste keer dat Disney in een volwaardige animatiefilm een kus tussen twee mensen van hetzelfde geslacht laat zien.

Opmerkelijk is dat de scène eerst nog voer voor discussie was tussen Pixar en moederbedrijf Disney. Dat de twee vrouwelijke personage een koppel zouden vormen, werd nooit in twijfel getrokken. Maar de kus werd wel geknipt. “Bijna elk moment van openlijke homoseksuele affectie wordt verwijderd door Disney, of er nu protest is van het creatieve team en de bazen bij Pixar of niet”, klonk het kwaad bij personeel van de tekenstudio. Dat nieuws kwam naar buiten toen Disney geen reactie gaf op de omstreden ‘Don’t Say Gay’-wet in Florida, die onder bepaalde voorwaarden het verbiedt om in klassen over seksuele oriëntatie en genderidentiteit te spreken. Na de opschudding die dat veroorzaakt had, werd de kus prompt weer in de prent gemonteerd.

Lange lijst

Lightyear is overigens niet de eerste Disney-film die verboden wordt in het Midden-Oosten. Altijd gaat het om verwijzingen naar de LGBTQ-gemeenschap. Homoseksualiteit is in de regio vaak illegaal. Doctor Strange in the multiverse of madness was er niet te zien. Het personage America Chavez is lesbisch, draagt een pinnetje van een regenboogvlag en haar ouders zijn twee moeders. De Marvel-film Eternals bevat ook een homoseksueel koppel. Volgens het Amerikaanse magazine The Hollywood Reporter werden er daardoor aanpassingen gevraagd aan Disney, maar die weigerde dat. Al speelde er toch een gecensureerde versie in de VAE. Ook West side story van Steven Spielberg was er niet te zien. Het personage Anybodys is in deze versie transgender, en wordt gespeeld door Iris Menas, die zich identificeert als non-binair.

De tekenfilm komt woensdag bij ons in de zalen, en zal later verschijnen op streamingdienst Disney+. Voor Pixar is het al geleden van Onward in maart 2020 dat een film nog eens een exclusieve theaterrelease kreeg. Ook Onward was overigens onderwerp van een verbod in West-Aziatische landen, omdat een nevenpersonage vermeldde dat ze een vriendinnetje had.