Hoe zou het nog zijn met de Belgische NBA-kampioen Didier Mbenga? “Een international ging zichzelf ophangen als ik de NBA haalde”

“I’m doing fantastic.” Didier Mbenga klinkt opgewekt en energiek wanneer we hem in Dallas opbellen. In de Verenigde Staten pendelt hij tussen de Texaanse metropool en Los Angeles, twee plekken waar hij basketbal gespeeld heeft en een huis bezit. “In Dallas staat het leven in het teken van familie, in LA is business belangrijker.”

In 1999 verliet/ontvluchtte Mbenga zijn geboorteland Congo. Hij belandde in het asielcentrum van Kapellen, waar een toevallige ontmoeting zijn leven veranderde. Voormalig basketinternational Willy Van Damme merkte in een bushokje een 2m13 lange slungel op en bracht hem in contact met Willy Steveniers. De Antwerpse basketballegende ontfermde zich over de jonge Congolees. Zo begon een verhaal dat hem uiteindelijk twee NBA-titels, roem en rijkdom zou bezorgen. “Ik heb het geluk gehad om Willy Steveniers te ontmoeten, die als een vader voor mij was. Ik ben ook dankbaar dat John Loridon en Lucien Van Kersschaever me de moves van de big man leerden. En zelfs in de NBA heb ik nooit een coach gekend die een speler zo kon motiveren als Louis Casteels bij Leuven.”

Ophangen

Nochtans verklaarden niet weinig Belgische basketvolgers destijds dat die onervaren slungel nooit zijn Grote Oversteek zou realiseren. “Zelfs goede vrienden verklaarden me gek. Die twijfel motiveerde mij nog meer. Bij de nationale ploeg was er een speler die me vertelde dat hij zichzelf zou ophangen wanneer ik de NBA zou halen. (droog) Een jaar later tekende ik een contract bij de Dallas Mavericks.”

Naast Dallas zou hij ook nog basketten voor de Golden State Warriors, de LA Lakers en de New Orleans Hornets. In die NBA-teams vol supersterren was Mbenga een roleplayer, die zich bekommerde over rebound, blocks en defense. Toch groeide hij zowel bij de Mavericks als bij de Lakers uit tot publiekslieveling. “Dallas had nog nooit a big man gezien die zo snel kon lopen, zoveel kracht uitstraalde en zoveel energie bezat. Weet je dat mijn naam op het parket van de Mavericks staat, vlak naast die van Dirk Nowitzki?”

Kobe Bryant

Maar nergens was Mbenga populairder dan bij de LA Lakers. Door de blessures van de andere centers Pau Gasol en Andrew Bynum dropte coach Phil Jackson hem in de basisvijf. “De pers vreesde het ergste, maar we wonnen de eerste twee matchen. En bij de volgende thuiswedstrijd zaten de tribunes van Staples Center vol met fans die een T-shirt droegen met daarop de woorden Congo Cash. Ik baadde in liefde…”

De kansloze verschoppeling uit dat bushokje was tussen de groten der aarde beland. Hij ontmoette onder meer Michael Jordan, Snoop Dogg, Floyd Mayweather en Barack Obama. “Zelfs in mijn gekste dromen kon ik me dat niet inbeelden. Stel je dit tafereel eens voor: als ambassadeur voor de NBA was ik aan het werk in Afrika. En wie komt mijn bureau binnengewandeld? Barack Obama. En dan heb ik het nog niet over Johnny Hallyday, David Beckham, Samuel Eto’o, Alessandro Del Piero of Didier Drogba, allemaal goede vrienden.”

Met niemand was hij closer dan met Kobe Bryant. “Wanneer ik met de nationale ploeg speelde of Kobe op de Olympische Spelen aantrad, dan wisselden we berichtjes uit of belden we mekaar op. Toen ik een fundraiser hield voor mijn stichting, was Kobe de enige speler van de Lakers die opdaagde. (even stil) Het blijft diep tragisch, de manier waarop die man is omgekomen (Bryant overleefde in januari 2020 samen met zijn dochter en zeven andere mensen een helikopterongeval niet, red.).”

Mentale problemen

Na drie Lakers-seizoenen, bekroond met twee titels, vertrok Mbenga naar de New Orleans Hornets. De opeenvolging van lange NBA-seizoenen, gecombineerd met verplichtingen bij de Belgian Lions in de zomermaanden, hadden hem gesloopt. “Ik balanceerde voortdurend op de rand van de overbelasting, waardoor ik blessures opliep. Bovendien maakte in Los Angeles allerlei abnormale dingen mee, waarmee ik me niet wilde associëren. Spelers waarmee ik bij de Lakers de kleedkamer heb gedeeld, worstelen momenteel met mentale problemen. Ik moest weg.”

Na zijn Amerikaanse jaren kende Mbenga nog kortstondige passages in China en de Filipijnen, waar hij in 2013 zijn loopbaan afsloot. Het strenge regime van de NBA ligt al meer dan een decennium achter hem, maar dagelijkse trainingen in zijn gym moeten hem fit en strak houden. “Ik word gek als ik vijf kilogram aankom. Mijn lichaam moet zo lang mogelijk blijven zoals het nu is. Ik ben opnieuw met judo begonnen, en voeg daar samen met mijn vrouw en zoontje nog jiujitsu aan toe. Mijn motto is: er zijn voor de anderen. Maar dat kan alleen als ik me zelf fysiek en mentaal goed voel.”

Mbenga heeft grote plannen. Hij gaat weldra trouwen met zijn Amerikaanse vriendin, met wie hij al acht jaar samen is, en werkt aan een boek. Vraagt een man met zijn wonderlijke levensloop zich weleens af waarom dat hele avontuur net hém is overkomen? “Elke dag, my friend, elke dag. Soms krijg ik telefoon van iemand – ik ga de naam niet noemen, anders zou er een schandaal losbarsten – en vraag ik me achteraf af of ik dat nu gedroomd heb of niet. Maar als ik mijn leven overschouw, begin ik het te begrijpen. God heeft me in een situatie gebracht waarin ik mensen kan helpen.”

Mbenga reist geregeld naar Afrika, waar hij zaken combineert met liefdadigheid en zijn taak als NBA-ambassadeur. “In Congo heeft mijn stichting sinds 2005 al acht scholen opgericht waar kinderen gratis onderwijs krijgen. We zorgen ook voor degelijk voedsel en drinkbaar water. Veel van die kinderen zijn naar de universiteit getrokken, en zijn nu verpleger of dokter. Dat bezorgt me minstens evenveel trots en vreugde als mijn NBA-jaren.”