Britse exit uit Europees Mensenrechtenverdrag "zou dramatisch zijn voor een democratisch land"

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft gisteravond te elfder ure voorkomen dat zeven asielzoekers vanuit Londen naar Rwanda werden overgevlogen. De Britse regering heeft namelijk een afspraak gemaakt met de Rwandese om bootvluchtelingen die via het Kanaal naar Groot-Brittannië zijn gekomen op een vliegtuig richting het Oost-Afrikaanse land te zetten.

Nog voor de uitspraak van het Europees Hof was gevallen, had premier Boris Johnson al commentaar geuit op alle gerechtelijke uitspraken, die volgens hem de facto steun verlenen aan mensensmokkelaars. Johnson suggereerde zelfs dat het Verenigd Koninkrijk uit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) zou stappen. 

“We willen mensensmokkelaars laten zien dat zij de wet overtreden, dat ze mensenlevens op het spel zetten en dat het toch niet zal werken. Zal het nodig zijn om enkele wetten te veranderen om ons te helpen? Dat kan zijn. Al deze opties worden voortdurend bekeken”, zo zei Johnson. 

De Britse minister van Werk en Pensioenen, Therese Coffey, zei vanochtend dat ze hiervan geen weet had. Al zei ze wel dat de Britse regering het oordeel van het Hof in Straatsburg zal aanvechten.

Dat uitgerekend het Verenigd Koninkrijk, één van de medestichters van de Raad van Europa, ermee dreigt eruit te stappen, “zou echt dramatisch zijn”, zegt hoogleraar Internationaal Strafrecht Christine Van Den Wyngaert. “Wat een signaal zou dat zijn naar de andere landen?” 

Van Den Wyngaert, die ook rechter was bij het Internationaal Strafhof in Den Haag, wijst erop dat het niet de eerste keer is dat een Britse premier hierop zinspeelt. “Theresa May heeft er destijds - lang voor de brexit - ook mee gedreigd. Toen zei ik al dat dit erger zou zijn dan de Brexit zelf.” 

Van Den Wyngaert vindt het schokkend dat een Britse premier nu weer voorstelt om eruit te stappen, “maar van een populist als Boris Johnson is dat natuurlijk niet verwonderlijk”.

Van Den Wyngaert herinnert eraan dat het nog maar twee keer gebeurd is dat lidstaten zich uit het Verdrag hebben teruggetrokken. Voor het laatste geval moeten we slechts een paar maanden teruggaan in de tijd: op 25 februari, een dag nadat Rusland Oekraïne binnenviel, werd Rusland geschorst als lid. 

Vervolgens kondigde Rusland zelf aan dat het uit de club zou stappen, maar die procedure zou nog een halfjaar duren. Maar op 16 maart koos de Raad van Europa voor de korte pijn en beslisten de andere lidstaten om Rusland uit de Raad te zetten.

Daarvoor had nog maar één land beslist om zijn lidkaart te verscheuren: Griekenland stapte in 1969, onder het Kolonelsregime uit de Raad van Europa. Maar In 1974, toen de militaire junta werd omvergeworpen, traden de Grieken weer toe. 

“Maar dat een democratisch land als het Verenigd Koninkrijk dit zou doen, zou echt dramatisch zijn”, besluit Christine Van Den Wyngaert.