“In druiligere tijden voor N-VA houdt Demir in haar eentje de illusie van daadkracht overeind”
Na de bedreigingen door boze boeren krijgt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) sinds woensdag politiebescherming. We schreven hier eerder al dat deze bedreigingen niet thuishoren in de politieke arena. Veel boeren mogen zich dan wel bedreigd voelen in hun bestaan, het stikstofdebat kan alleen rationeel worden opgelost. Want er is wel degelijk een probleem. Waar er te veel uitstoot is, verarmen en verschralen de omliggende natuurgebieden. Dat weegt op de biodiversiteit en brengt ons hele ecosysteem in gevaar.
Veel boeren verwijten Demir dat zij dat debat op de agenda heeft gezet, maar dat klopt niet. Het was een arrest van de Raad voor Vergunningsbetwistingen dat in februari 2021 het hele vergunningsbeleid in Vlaanderen op losse schroeven zette. Voor het eerst zei een rechter dat een nieuwe kippenstal in Kortessem geen vergunning mocht krijgen vanwege de schadelijke stikstofuitstoot. Eerder gebeurde in Nederland al hetzelfde. Ook daar dreigde de economie verlamd te geraken als de uitstoot niet vermindert.
Demir moest dus wel actie ondernemen. Tegelijk zijn er wel vraagtekens te zetten bij haar beleid. Terwijl landbouwbedrijven met sluiting worden bedreigd en ook gascentrales geen vergunning kregen, gaf de minister vorige week wel groen licht aan chemiereus Ineos voor de bouw van een nieuwe ethaankraker in de Antwerpse haven, op een steenworp van de beschermde Kalmthoutse heide. Als het stikstofbad vol is, geldt dat dan niet voor iedereen? Ook voor de Antwerpse industrie?
Dat brengt ons bij de electorale afwegingen van Demir. Voor de minister komt het niet slecht uit dat ze zich als een moderne Don Quichot kan verzetten tegen de boeren. Anders dan Vera Dua, die begin jaren 2000 oorlog voerde om de mestoverschotten te beperken, is de macht van de boerenlobby vandaag sterk afgenomen. De alsmaar kleinere groep landbouwers stelt electoraal nauwelijks nog iets voor. Tegelijk is het bewustzijn rond natuurbescherming de afgelopen jaren sterk toegenomen. Die afwegingen sterken Demir in haar overtuiging om niet toe te geven.
Dat N-VA-partijvoorzitter Bart De Wever haar nu op het schild hijst, is dan ook geen toeval. De heisa rond Demir biedt de N-VA ademruimte in moeilijke weken. Op personeelsvlak verzwakt het vertrek van Lorin Parys en straks ook Valerie Van Peel de zachte flank van de partij. Op inhoudelijk vlak bloedt de N-VA op een van haar paradepaardje: het niveau van het onderwijs, dat Ben Weyts maar niet opgekrikt krijgt. In die druiligere tijden houdt Demir zowat in haar eentje de illusie van daadkracht overeind. Niet toevallig zei De Wever begin dit jaar dat hij haar in 2024 als minister-president van Vlaanderen ziet. Een piste waarvan hij vandaag nog meer overtuigd zal zijn dan toen.
