De incognitomodus van je browser is minder privé dan je denkt: ‘Ze hadden het beter pornomodus genoemd’

Het wereldwijde web is een wondermooie plaats waar je alles kunt vinden, en dat vanuit het comfort van je luie zetel of bureaustoel. Sterker nog, vandaag heeft nagenoeg elke browser een incognito- of privémodus en kunt u al die mysterieuze websites zelfs vanuit de anonimiteit bekijken. Al impliceert de naam van deze incognitomodus meer anonimiteit dan je effectief krijgt.

“Het is een enorm ongelukkige naam”, vindt ook De Ceukelaire. “Het enige wat het doet, is uw surfsessie, voor de duurtijd dat je incognito gebruikt, isoleren.” Dat wil zeggen dat websites nog altijd informatie verzamelen tijdens je bezoek, dat je internetprovider nog altijd kan zien welke websites er bezocht worden, en dat je IP-adres nog altijd verstuurd wordt.

Dat kan ook niet anders, zegt de ethische hacker: “Want wanneer je een website invoert in je browser, moet deze eerst weten waar de pagina zich op het internet bevindt. En daarvoor moet de site aankloppen bij pakweg Telenet. Dan pas krijg je toegang tot een website.” Met andere woorden: voor je provider en de website maakt incognitomodus geen enkel verschil. Het proces, en dus ook hoe anoniem of niet je bent, blijft onveranderd.

Pornomodus

Dat wil dus zeggen dat er nog steeds cookies bijgehouden worden als je een site bezoekt, maar dan afzonderlijk van de rest van je browser. Hoe dat werkt, kan je gemakkelijk zelf testen, legt De Ceukelaire uit: “Log je maar eens in op Facebook in incognitomodus, en surf daarna rustig verder naar andere websites. Als je een halfuur later terugkeert naar Facebook, zal je nog altijd ingelogd zijn. De cookies zijn dus bewaard gebleven. Maar sluit de volledige sessie af, en ga dan incognito naar Facebook: nu ben je weer uitgelogd. De cookies van je vorige incognitosessie staan dus niet meer op je toestel.”

Is de incognito- of privémodus dan helemaal nutteloos? Helemaal niet. Want hoewel de sporen van je bezoek niet verdwijnen van het internet, worden wel de referenties naar die websites gewist van je toestel. En dat kan vooral bij gedeelde toestellen van pas komen. Zo kunt u bijvoorbeeld incognito zoeken naar vliegtuigtickets zonder dat uw partner daarna overspoeld wordt met reclame van reisbureaus. En zo hoeft uw collega ook niet te weten dat u jeuk hebt op intieme plekken. Of zoals De Ceukelaire het mooi samenvat: “De incognitomodus is handig om onaangename verrassingen te vermijden als je een computer deelt, maar daar blijft het wel bij op vlak van privacy. Ze hadden het beter de pornomodus genoemd.”

Browsers als Google en Mozilla Firefox maken overigens ook duidelijk wat er wel en niet wordt bijgehouden. Maar net als de kleine lettertjes onder een contract, wordt ook deze beginpagina vaak overgeslagen door ijverige surfers.

VPN

Wie er toch belang bij heeft om zo anoniem als mogelijk rond te surfen, is volgens De Ceukelaire beter af met een VPN (virtual private network, KL). “Daarmee ga je een omleiding maken naar het internet, via bijvoorbeeld Japan of de VS. Je surft dus eigenlijk via de computer van iemand anders.” Film- en tv-fans gebruiken die methode al langer om toegang te krijgen tot het aanbod van streamingdiensten in andere landen.

De ethische hacker benadrukt dat ook een VPN geen waterdichte beveiliging biedt. “Zelfs bij een betrouwbare VPN zouden de autoriteiten kunnen binnenvallen en een lijst van de klanten opvragen, of opzoeken wie er naar een bepaalde website surfte.” 

Helemaal anoniem op het internet is volgens De Ceukelaire “zeer zeer moeilijk” en dat is volgens hem ook niet noodzakelijk een slechte zaak: “Ik vergelijk het altijd met carnaval. Zodra mensen denken dat ze masker op hebben en onherkenbaar zijn, beginnen ze rare dingen te doen. Dus ik ben sowieso niet de grootste fan van incognito omdat mensen dan ineens denken dat alles mag en kan. Terwijl ze eigenlijk helemaal niet beschermd zijn.”