Werkt een ruisend geluid om beter te slapen? "Wetenschappelijk niet bewezen, maar test het vooral zelf"

Slaap je beter met ruis op de achtergrond? "De Inspecteur" vraagt het zich af nadat hij reclame had gezien voor een slaapventilator die zogenaamde "roze ruis" produceert. Volgens de fabrikant zorgt dat  aangepaste ruisende geluid ervoor dat je beter slaapt. Feit of fabel?

"Roze ruis is niet hetzelfde als witte ruis, de zogenoemde white noise", zegt Koen Wauters. "Maar ze lijken wel op elkaar. En er bestaat trouwens ook bruine, blauwe en paarse ruis." 

Maar wat is dat dan precies? "Ruis is een opeenstapeling van geluidsgolven", verduidelijkt Wauters. "Elke kleur ruis klinkt iets anders. Afhankelijk van de kleur hoor je sommige frequenties luider dan andere." 

• Witte ruis: de meest bekende en ook de meest uniforme ruis. Witte ruis is een opeenstapeling van alle frequenties die we kunnen horen. Ze worden allemaal tegelijk afgespeeld op hetzelfde volume. 
• Roze ruis: bij deze frequentie worden hoge frequenties gedempt. Het toestel dat het geluid maakt, speelt de hoge tonen zachter af. Je hoort dus vooral de lage tonen.
• Bruine ruis: bij deze ruis worden hoge frequenties nog meer gedempt. Je hoort daardoor nog meer lage tonen dan bij roze ruis. 

"Mensen zeggen wel eens dat roze ruis lijkt wat op een waterval en bruine ruis op regen die je buiten hoort vallen terwijl je binnen zit", zegt Wauters. 

Het achterliggende idee is dat die ruis andere geluiden dempt, waardoor je minder snel wakker schrikt. 

"Die redenering houdt enigszins steek", zegt Wauters. "Onze zintuigen zijn getraind op verandering. Wanneer we een nieuw geluid waarnemen, schrikken we wakker. Dat heeft te maken met gewenning. Als we een nieuw parfum hebben, ruiken we dat ook beter dan het parfum dat we al jaren gebruiken. En bewegende reclamebeelden springen meer in het oog dan stilstaande." 

Maar het is niet omdat de bewering logisch lijkt dat ze ook klopt. Volgens Wauters zijn er in elk geval niet genoeg wetenschappelijke bewijzen om ze te staven. "Er zijn al studies gebeurd naar het effect van ruis. Twee jaar geleden was er zelfs een grote meta-studie die alle voorgaande studies met elkaar vergeleek. De conclusie was: de meeste studies waren gebeurd op kleine groepen en slecht uitgevoerd."

Een andere mogelijke theorie is dat ruis ervoor zorgt dat je afgeleid bent. "Omdat je op dat geluid focust, blijf je niet liggen piekeren en woelen. En dat kan er natuurlijk wel voor zorgen dat je beter slaapt", zegt Wauters.

Je kan voor jezelf testen of ruis werkt en of je een voorkeur hebt voor een bepaald type. "Je moet daarvoor geen speciaal toestelletje kopen", tipt Wauters. "Op YouTube en Spotify vind je urenlange opnames van alle mogelijke soorten ruis. Die kun je gewoon afspelen in je slaapkamer."

Geef de ruis in elk geval ook de tijd om een effect uit te lokken, zegt Wauters. "Je lichaam en geest moeten wennen aan het nieuwe geluid. Pas na enkele weken kan je met zekerheid zeggen of iets wel of niet werkt." 

Sommige ouders zweren bij toestelletjes of opnames die het geluid van de baarmoeder nabootsen. Dat zou baby's moeten helpen om beter in slaap te vallen. "Ook daarvoor geldt de regel: het kan werken, maar je moet het vooral testen", zegt Wauters.

Trouwens, leuk om te weten: in de baarmoeder is het allesbehalve peis in vree. "Je hoort het geklop van het hart van de moeder. En af en toe ook een gekke plop. Om het eufemistisch te zeggen: dat is darmgeluid van de moeder. Dat lijkt niet echt op die witte of roze ruis."