Het Grondwettelijk Hof heeft duidelijk rekening gehouden met de maatschappelijke impact: de vernietiging komt er pas over vier schooljaren. Dat betekent dat secundaire scholen tot het schooljaar 24-25 kunnen voortwerken, zoals ze nu gestart zijn.

De vraag om de eindtermen te vernietigen, werd ingediend door Katholiek Onderwijs Vlaanderen, samen met 113 schoolbesturen en ouders en leerlingen. Het Hof volgt de argumentatie van Katholiek Onderwijs Vlaanderen over de hele lijn. Het is een historisch arrest, het Grondwettelijk Hof bevestigt met het hoogste gezag dat de vrijheid van onderwijs een van de steunpilaren is van de Belgische democratische rechtstaat. Hier vind je het arrest van het Hof, hier het korte persbericht.

OVSG: ‘Overgangsperiode is geruststelling’

Walentina Cools, algemeen directeur van de Onderwijs van Steden en Gemeenten (OVSG), is blij dat het Grondwettelijk Hof de impact op de modernisering heeft beperkt. ‘We kunnen nog even doorwerken met de huidige eindtermen’, reageert Cools opgelucht. ‘Zo zijn er geen gevolgen voor de onderwijsloopbaan van leerlingen. Dat is een geruststelling voor directies, teams, leerlingen en ouders.’

‘Wij hebben er altijd voor gepleit om de modernisering niet te laten stilvallen’, gaat ze verder. In de komende jaren ziet ze tijd om de eindtermen voor de tweede en derde graad te herbepalen. ‘Die zullen recht doen aan de vrijheid van onderwijs, zodat ook onze schoolbesturen en directies hun eigen lokaal onderwijsproject kunnen realiseren.’

GO!: ‘Domper voor onze leerkrachten’

Het gemeenschapsonderwijs GO! betreurt dan weer dat de nieuwe eindtermen vernietigd worden. ‘Dit is vooral een domper voor onze leerkrachten, die de voorbije jaren ontzettend veel werk verzet hebben om de nieuwe eindtermen in hun lessen te verwerken’, zegt Koen Pelleriaux, afgevaardigd bestuurder van het GO!.

‘We vragen met aandrang aan de Vlaamse regering en het parlement om zo snel mogelijk over aangepaste eindtermen te beslissen, zodat we klaar raken tegen september 2024. En dat daarbij rekening gehouden wordt met het vele werk dat onze leraren al verzet hebben, zodat dat niet verloren is.’

• Minister Weyts reageert op vernietiging eindtermen: ‘Alles bij het oude laten is nu geen optie’

Katholiek Onderwijs: ‘Heel tevreden dat het Grondwettelijk Hof onze verzuchtingen erkent’

Katholiek Onderwijs Vlaanderen zal in de komende dagen het arrest van het Grondwettelijk Hof grondig bestuderen, en vervolgens uitgebreider communiceren naar haar leden via inforondes en nieuwsbrieven.

In een eerste reactie zegt Mgr. Johan Bonny, voorzitter van de raad van bestuur van Katholiek Onderwijs Vlaanderen: ‘We zijn verheugd dat de checks and balances van onze rechtstaat goed werken. Ondertussen krijgen we heel veel opgeluchte reacties uit ons netwerk van besturen, directies en leraren. Dit laat ons toe om vanuit vrijheid aan de kwaliteit van onderwijs voort te werken, overtuigd van de professionaliteit van leraren en schoolleiders.’

• Wat hadden de verworpen eindtermen moeten veranderen?

‘We zijn heel tevreden dat het Grondwettelijk Hof onze verzuchtingen erkent’, zegt Lieven Boeve, directeur-generaal van Katholiek Onderwijs Vlaanderen. ‘Daardoor krijgen scholen en leraren opnieuw de ruimte die ze nodig hebben om onze leerlingen vanuit het eigen pedagogisch project kwaliteitsvol onderwijs te bieden.’

Toch betreurt de topman dat ze het proces hebben moeten voeren. ‘Al in 2020 hebben we vanuit Katholiek Onderwijs Vlaanderen aangeboden om samen met de overheid die set eindtermen grondig te versoberen. Vandaag herhalen we het aanbod om aan nieuwe eindtermen te werken. Ondertussen zullen we, onder meer via onze nieuwe leerplannen, onze scholen zo goed mogelijk bijstaan in de overgangsperiode die nu aanbreekt.’

Vlaams parlementslid Koen Daniëls (N-VA): ‘Wie dit een goede zaak noemt, dwaalt’

‘Zij die de vernietiging van de nieuwe eindtermen een “goede zaak” noemen, dwalen’, meent N-VA-parlementslid Koen Daniëls. ‘Zij die trots of zelfs blij zijn dat nieuwe en actuele doelen voor ons onderwijs, onze leerlingen en het Vlaanderen van de toekomst juridisch worden vernietigd, geven aan hoeveel – of hoe weinig – ze wakker liggen van de onderwijskwaliteit.’ 

Volgens Daniëls strookt de beslissing niet met alle alarmsignalen van de laatste weken, maanden en jaren. ‘Consequent kan ik deze politici ook niet noemen, aangezien zij deze eindtermen zelf recent nog goedgekeurd hebben.’ De onderwijsvrijheid is geen vrijgeleide om de dalende onderwijskwaliteit niet aan te pakken, meent Daniëls. 

‘Merk trouwens op dat het Grondwettelijk Hof geen enkele uitspraak heeft gedaan over de inhoud van de eindtermen’, merkt Daniëls op. Volgens hem waren die een houvast over wat als minimum geldt. ‘We kunnen niet op onze lauweren rusten en zullen eerstdaags opnieuw aan de slag moeten om nieuwe eindtermen te maken’, besluit hij.

Hannelore Goeman (Vooruit): ‘Hoe willen we mensen motiveren om dan voor het onderwijs te kiezen?’

Vlaams fractieleidster voor de socialisten Hannelore Goeman zegt dat leerlingen en leerkrachten het slachtoffer zijn van deze uitspraak. Ze noemt de hele discussie ‘een machtsstrijd tussen de Vlaamse regering en het Katholiek Onderwijs’. ‘Hoe willen we mensen motiveren om dan voor het onderwijs te kiezen als er zo met je voeten wordt gespeeld?’, vraagt ze zich af.

Steinerscholen tevreden

De federatie van Steinerscholen, die mee naar het Grondwettelijk Hof stapte, reageert tevreden op de uitspraak. ‘Een uitgebreide set eindtermen is geen garantie voor onderwijskwaliteit’, vindt de federatie. Dit arrest is een ‘signaal ten voordele van de gekwalificeerde en autonome leerkracht’.

Volgens de Steinerscholen moet nu werk worden gemaakt van nieuwe eindtermen, die de toets van de grondwet wel doorstaan. Met motiverende doelen en sober geformuleerde eindtermen, menen ze. Ze zijn ook tevreden dat het belang van competenties erkend wordt. ‘Competenties zijn een geheel van kennis, vaardigheden en attitudes.’

Provinciaal Onderwijs: ‘Eindtermen verkavelen in vakken was titanenwerk’

Het Provinciaal Onderwijs Vlaanderen (POV) reageert ontgoocheld op de beslissing van het Grondwettelijk Hof. ‘Onze directies en leraren hebben hard gewerkt om de eindtermen tweede graad te verkavelen in vakken, projecten en leerlingengesprekken. Dit was een titanenwerk’, zegt hun voorzitter Luk Lemmens. Net zoals minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) wijzen zij erop dat de eindtermen unaniem werden goedgekeurd door het Vlaams Parlement.

‘In welke mate kan al het werk rond de tweede en derde graad, dat men in de scholen nog zal leveren, gerecupereerd worden?’, vraagt het POV zich af. ‘Deze onzekerheid en de nieuwe aanpassingen zullen de werkdruk nogmaals verhogen met een verhoogd risico op uitval van leraren en directies. En dit in een periode van lerarentekort.’