Hoorzitting bestorming Capitool: "Trump ging bewust akkoord met illegaal plan om Pence onder druk te zetten"
De derde hoorzitting over de bestorming van het Capitool op 6 januari vorig jaar stond in het teken van toenmalig vicepresident Mike Pence, en de druk die op hem werd uitgeoefend door Donald Trump om de verkiezingsuitslag in zijn voordeel te keren. Een federale rechter van de onderzoekscommissie noemde die pogingen van Trump “grondwettelijk baldadig”.
Mike Pence (63) was vier jaar lang, van januari 2017 tot januari 2021, de vicepresident van Donald Trump. Al die tijd stond hij pal achter zijn president en verdedigde hij enthousiast het gevoerde beleid. Tot Trump in november 2020 de duimen moest leggen voor Joe Biden, en hij van Pence eiste om de officieel bekrachtigde uitslag van het kiescollege te verwerpen tijdens de ceremoniële zitting op 6 januari 2021. Pence leidde die als vicepresident.
Pence weigerde, waarop Trump publiekelijk verklaarde “dat er veel harder gestreden zou moeten worden”. “Mike Pence zal het voor ons moeten opnemen. Als hij dat niet doet, is het een trieste dag voor ons land”, verkondigde hij aan een al opgejutte menigte. Tijdens de bestorming van het Capitool tweette hij daarbovenop “dat Mike Pence niet de moed had om het juiste te doen”.
Wat is er op 6 januari ook alweer gebeurd?
Op 6 januari 2021 bestormden honderden mensen het Amerikaanse parlement, uit ontevredenheid over de uitkomst van de presidentsverkiezingen, gewonnen door Joe Biden. Vier mensen kwamen om het leven, van wie er een werd doodgeschoten door de politie. Vier politieagenten die bij de verdediging van het complex betrokken waren, pleegden later zelfmoord. Meer dan honderd mensen raakten gewond.
Trumps aanhangers zetten een galg op het plein voor het Capitool en scandeerden “hang Mike Pence op”. Uit beelden, die voor het eerst werden getoond, blijkt nu dat Pence zich op een bepaald moment slechts tien meter van de bestormers schuilhield.
Volgens ex-adviseur Greg Jacobs weigerde Pence echter om te vluchten. "Hij wilde in geen geval riskeren dat de wereld zou zien dat de vicepresident van de VS vlucht uit het Amerikaanse Capitool. Hij was vastbesloten om de validatie van de verkiezingsresultaten tot een goed einde te brengen en zag dat als een grondwettelijke plicht."
"Huiveringwekkend"
De derde hoorzitting, die bijna drie uur duurde, behandelde voor een groot deel de vraag of Trump wist dat Pence de verkiezingsuitslag niet kon veranderen, en dat hetgeen wat hij vroeg volstrekt illegaal was.
Volgens VS-correspondent Björn Soenens was het huiveringwekkend om te horen hoe er een plan was opgesteld door Trump om Pence onder druk te zetten. “Zo wilde hij nepkiesmannen de goedgekeurde kiesmannen laten vervangen, en vroeg hij om de zitting tien dagen uit te stellen zodat er andere kiesmannen konden worden aangesteld om de uitslag te keren”, duidt Soenens in "Laat".
BEKIJK - VS-correspondent Björn Soenens vertelt in "Laat" hoe de derde hoorzitting verlopen is:
“Opmerkelijk was ook dat de architect van dat plan, advocaat en professor in de rechten John Eastman, wist dat het illegaal was. Trump ging ermee akkoord en zette Pence op de dag van de bestorming nog verder onder druk in een telefoontje, waarin hij Pence een zwakkeling noemde.”
Trump maakte zijn kiezers op 6 januari dus wijs dat Pence in zijn eentje kon bepalen of Trump president zou blijven of niet. De onderzoekscommissie prees Pence "om zijn moed om de diefstal van de Amerikaanse democratie te voorkomen”.
"Nog niet voorbij"
Een andere opmerkelijke getuigenis was die van Michael Luttig, een Republikeinse ex-rechter die Pence bijstond op de bewuste 6 januari 2021. Hij waarschuwde aan het einde van zijn getuigenis “dat het niet voorbij is".
“Ik ben bang dat het opnieuw gaat gebeuren in 2024. Alles wordt in gereedheid gebracht door Trump en zijn volgelingen om hetzelfde te doen mocht de kwestie zich opnieuw stellen.” Er worden volgens hem steeds meer mensen aangesteld in lokale parlementen die bereid zijn om uitslagen om te keren.