LIVE. Vakbonden tellen 80.000 betogers in Brussel, honderden vluchten geschrapt op Brussels Airport, hinder op bus en tram

Voor de betoging in Brussel verwachtten de vakbonden “een erg hoge opkomst”. Bij aanvang werd gesproken over 50.000 tot 70.000 manifestanten, die van het Noordstation naar het Zuidstation zouden trekken. Intussen is dat aantal door de vakbonden bijgesteld tot 80.000. De politie heeft 70.000 actievoerders geteld.

De eerste deelnemers zijn inmiddels aangekomen bij het station van Brussel-Zuid, waar de betoging eindigt. De manifestatie verloopt luidruchtig, met veel voetzoekers, maar voorlopig zonder incidenten. 

Niet alleen vakbondsmilitanten, maar ook armoede- en socioculturele organisaties stappen mee. De cultuursector neemt met een aparte delegatie deel, om te pleiten voor meer overheidsinvesteringen, een beter kunstenaarsstatuut en sterke openbare omroepen.

De manifestatie kan grote hinder veroorzaken, aangezien ze de traditionele noord-zuidas volgt. De politie in Brussel raadt bestuurders aan om het centrum te vermijden.

Volgens algemeen secretaris Miranda Ulens van de socialistische vakbond ABVV wordt actie gevoerd voor een betere koopkracht en tegen de strenge loonnormwet. “De wet die ons beperkt om te onderhandelen over opslag moet herzien worden en we willen zelf verbeteringen voorstellen”, vertelt ze aan HLN LIVE. 

Daarnaast is de actie ook een signaal voor de werkgevers. “Zij zeggen dat er niets meer mogelijk is, terwijl wij zien dat er megawinsten worden gemaakt in sommige sectoren en bedrijven. De Belgen creëren een welvaart die hoger is dan die in de ons omringende landen. We merken echter dat de rijkdom die gecreëerd wordt door de arbeid van de mensen, vooral terugvloeit naar de aandeelhouders en dat is niet oké.”

De onvrede groeit al maanden volgens Ulens. “Mensen voelen zich uitgeperst als citroenen. De druk wordt hoger en hoger. Het gaat om een proces. We willen dat er dingen veranderen. Ook het onderwijs en mensen van de zeehavens nemen deel aan de actie. Er is een groot ongenoegen en dat uit zich vandaag.”

De Lijn meldt dat maar zowat 60 procent van de bussen en 40 procent van de trams vandaag rijdt. De Vlaamse openbaarvervoermaatschappij raadt reizigers aan om de routeplanner, de website of de app te checken, want er zijn wel wat verschillen. Op het Gentse stadsnet rijdt 60 procent van de bussen en trams, in Antwerpen is dat 50 procent en voor de kusttrams is dat 40 procent. 

Ook op het Brusselse openbaar vervoer is er veel hinder, volgens de MIVB. Maar één metrolijn op de vier rijdt uit en bovendien rijden die minder frequent. Ook het tram- en busverkeer is verstoord. Maar zeven van de zeventien tramlijnen rijden en een vijftiental buslijnen. In Wallonië is er zware hinder bij de bussen en trams van de TEC.

Het treinverkeer zou wel normaal rijden, de NMBS legt zelfs extra treinen in naar Brussel en roept reizigers op om wegens de verwachte drukte de spitsuren te vermijden.

In sommige sectoren zal er sprake zijn van stakingen. Dat is bijvoorbeeld het geval voor het securitypersoneel op Brussels Airport, waardoor alle vertrekkende vluchten vandaag geannuleerd zijn. De meeste reizigers lijken op de hoogte dat ze niet naar de luchthaven moesten komen, want het is er momenteel rustig. Enkele gestrande reizigers die een vlucht hadden naar Congo hebben wel hun frustratie geuit. 

Volgens Ihsane Chioua Lekhli, woordvoerster van Brussels Airport, vertrokken vandaag normaal gezien 240 vluchten. “We waren geïnformeerd dat er een beperkte bezetting zou zijn en bereiden ons daar al twee weken op voor. Reizigers werd aangeraden om hun vlucht om te boeken en gisteren was dat voor 70 procent het geval. Maar gisteren kwamen we te weten dat er nog minder veiligheidspersoneel zou zijn dan verwacht. Daarom hebben we beslist om allemáál de vertrekkende vluchten te annuleren”, zegt ze aan HLN LIVE. “Dat met het oog op de veiligheid van personeel en passagiers en om het reizigers niet aan te doen dat ze mogelijk tot tien uur zouden moeten aanschuiven.”

Bij de inkomende vluchten wordt één op de vier uitgevoerd, volgens Brussels Airport. Luchtvaartmaatschappij TUI fly heeft een groot deel van haar vluchten omgeleid naar de luchthavens van Oostende, Antwerpen en Luik (waar geen hinder verwacht wordt), en vluchten verplaatst naar dinsdag. 

De luchthaven van Oostende heeft er al een drukke ochtend opzitten. Er vertrekken vandaag vijftien vluchten van TUI of twaalf meer dan normaal. Daarmee is het de drukste dag in zes jaar. Ook de luchthaven van Charleroi verwacht hinder en roept reizigers op minstens drie uur voor vertrek aanwezig te zijn. 

De afvalophaling in Brussel en Antwerpen is ook verstoord. In Antwerpen zijn er verder acties bij de kinderopvang, maar de ouders werden op voorhand verwittigd. Van de zestien locaties voor stedelijke kinderopvang zijn er zeven volledig dicht en negen deels.

In Gent verzamelde een veertigtal manifestanten uit het onderwijs onder de Stadshal tegen de werk- en zorgdruk. En in Aalst legde het personeel van het operatiekwartier van het ASZ het werk neer om de stijgende werkdruk en het personeelstekort aan te klagen.

De haven van Antwerpen-Brugge verwacht mogelijk ook een impact van vakbondsacties, maar daar is preventief rekening mee gehouden in de havenplanning, zodat alles zo vlot mogelijk zou moeten verlopen. Er wordt voornamelijk gefocust op schepen die willen vertrekken. Op de rechteroever zijn twee sluizen op de vier operationeel. Op de linkeroever is het havengebied achter de sluizen alleen bereikbaar voor de binnenvaart en niet voor zeevaart. Tot slot zijn er vier sleepboten bemand, “ongeveer de halve kracht”, klinkt het.

Het Vlaams netwerk van ondernemingen Voka stelt “in het algemeen een beperkte actiebereidheid” vast op de vloer van Vlaamse ondernemingen. “Desondanks zadelt deze actiedag onze economie op met verdere schade en komt de concurrentiekracht van de bedrijven verder onder druk te staan”, meldt Voka in een reactie. “De vakbonden kondigen nu al een hete sociale herfst aan, wat onbegrijpelijk is.”

Volgens Unizo veroorzaakt de nationale actiedag ernstige hinder bij een vijfde van de kmo’s. Dat zegt de ondernemersorganisatie op basis van een enquête die sinds vanochtend loopt bij haar leden, die geen begrip kunnen opbrengen voor de acties van de vakbonden. “De economische realiteit dringt blijkbaar niet door bij de vakbonden”, zegt topman Danny Van Assche. “De boodschap die ze brengen neigt naar volksverlakkerij. De aanhoudende retoriek en de dreigementen voor een ‘hete herfst’ zijn ronduit schadelijk.”

Ook het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) vindt de vakbondsacties van vandaag onverantwoord en “een mooi voorbeeld van struisvogelbeleid”. Het vraagt de bonden om overleg te starten over “een tripartiet akkoord dat de gevolgen van de crisis spreidt over de overheid, de burgers en de bedrijven”.

Hetzelfde geluid bij technologiefederatie Agoria. Op deze actiedag wordt in de technologische maakindustrie in ons land volgens Agoria een kwart minder geproduceerd, goed voor een productieverlies van 80 miljoen euro. “Onbegrijpelijk, het zijn net de bedrijven die de koopkracht verzekeren”, zegt CEO Bart Steukers. “Je valt toch niet aan wie je beschermt? Je zaagt toch niet aan de tak waarop je zit?”

Premier Alexander De Croo (Open Vld) heeft begrip voor de bezorgdheid van de mensen, maar niet voor de acties. “Dit maakt het leven moeilijk voor iedereen”, klonk het gisteren in de studio bij VTM Nieuws. “Ik wil oproepen om geen onrust toe te voegen aan een situatie die al zeer onstabiel is.”