Ex-minister Wouter Beke (CD&V) geeft toe dat hij het Agentschap Opgroeien niet genoeg heeft gecontroleerd

Na drie maanden vindt vandaag de laatste onderzoekscommissie kinderopvang in het Vlaams Parlement plaats. Die commissie werd opgericht na de verschillende verhalen over wantoestanden in de kinderopvang, waarbij onder meer een baby van zes maanden overleed na mogelijk mishandeling in de crèche 't Sloeberhuisje in Mariakerke. 

Voormalig minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) moet zich vandaag opnieuw verantwoorden voor de parlementsleden. Beke nam zo'n maand geleden zelf ontslag als minister, onder meer omdat het overlijden van de baby in 't Sloeberhuisje zwaar op hem woog en omdat hij naar eigen zeggen veel onterechte kritiek kreeg. De parlementsleden zitten nog met veel vragen over hoe het nu precies zit met de veiligheid in de kinderopvang en of de voormalige minister en het Agentschap Opgroeien de voorbije jaren wel voldoende gedaan hebben om die veiligheid te garanderen en op te volgen.  

In zijn openingsstatement vanmorgen zei Beke dat hij zowel voor als na het drama in 't Sloeberhuisje initiatieven heeft genomen om de kwaliteit en veiligheid in de kinderopvang te verbeteren. Maar een minister moet volgens Beke "geen individuele casussen beoordelen". Daarvoor moet hij kunnen vertrouwen op zijn administraties, in dit geval het Agentschap Opgroeien onder leiding van administrateur-generaal  Katrien Verhegge. 

Verschillende parlementsleden vinden dat Beke te veel vertrouwen heeft gehad in dat agentschap en dat hij als minister zelf sneller en kordater had moeten optreden. "Hebt u achteraf gezien, als u bekijkt wat er gebeurd is, niet te veel vertrouwen gehad?", vroeg Freya Saeys (Open vld). Na wat aarzelen, antwoordde de ex-minister dan toch met een "ja". Hij benadrukt dat hij niet anders kon dan op zijn administraties te vertrouwen, maar erkent wel dat hij meer had moeten controleren."Ik heb daar heel sterk op vertrouwd. De dubbel- of triple check heb ik misschien te weinig gedaan." 

Beke zei ook dat sommige maatregelen voor de versterking van de handhaving en inspectie in de kinderopvang niet snel genoeg genomen zijn. Dat had volgens hem te maken met de uitdagingen door de coronacrisis. "Er waren veel plannen die we niet op het aanvankelijk voorziene tempo hebben uitgevoerd. Ik zal dat erkennen. Maar dat heeft een reden: "de pandemie heeft de werking van de Vlaamse administratie en al onze zorg- en welzijnssectoren grondig door elkaar geschud." Hij erkende ook dat inspecties in de kinderopvang in die periode moeilijk waren. 

Beke hoopt dat de onderzoekscommissie antwoorden zal brengen voor de ouders van de kinderen die gestorven zijn na een incident in een crèche. "Elk overlijden van een baby in de kinderopvang is er een te veel en laat ouders, vrienden en familie achter met een onmetelijk verlies en veel vragen die antwoorden verdienen. Vragen waar wij antwoorden op moeten geven. Maar ik betreur dat een hele sector door het stof moet."

In de commissie komt vaak terug dat er bij het Agentschap Opgroeien heel wat problemen zijn bij de doorstroom aan informatie. Maar volgens Beke heeft het agentschap nooit aangegeven dat zij over te weinig instrumenten zou beschikken of dat de informatiedoorstroming en gegevensuitwisseling beter zou moeten. Beke erkende wel dat toen hij als minister gegevens uit bepaalde dossiers (zoals 't Sloeberhuisje) wilde opvragen hij die informatie "niet op de best mogelijke manier heeft ontvangen". 

Toen er geen helder antwoord van zijn administratie kwam over de lijsten met crèches met knipperlichten, heeft hij zich boos gemaakt."Ik word zelden boos, ik probeer altijd op een rationale manier goed te luisteren en te zoeken naar oplossingen. Maar ik ben één keer zeer boos geweest. Ontploft. En dat is toen ik zelf door het bos de bomen niet meer zag", aldus Beke. Nadien is er volgens hem beleidsmatig een actieplan opgesteld om bijkomende inspanningen te doen rond die informatiedoorstroming.

“Mevrouw Verhegge wordt hier nu al enkele uren onder de bus gegooid", stelde Björn Rzoska (Groen) nadat Beke volgens de parlementsleden meermaals de verantwoordelijkheid van zich had afgeschoven naar het Agentschap Opgroeien. "Ik gooi hier niemand onder de bus", counterde Beke, "maar ik moet hier wel waarheidsgetrouw antwoorden."

Op de vraag van parlementslid Ilse Malfroot (Vlaams Belang) of Beke vindt dat de topvrouw van het Agentschap Opgroeien, Katrien Verhegge, nog een waardig leidend ambtenaar is voor het agentschap, antwoordt Beke dat het niet aan hem is om daarover te oordelen. 

"Dat is aan deze onderzoekscommissie om daarover te oordelen. Maar als u mij vanmorgen en deze middag gehoord heeft, zal u gemerkt hebben dat ik daar zeer genuanceerd over ben. Een aantal zaken had sneller gekund en een aantal problemen had sneller op de radar moeten staan zodat we ze ook hadden kunnen aanpakken. Maar tegelijkertijd zeg ik ook dat het agentschap in de coronaperiode in zeer moeilijke omstandigheden dingen heeft moeten doen. Daar vraag ik begrip voor", aldus Beke. 

De voorzitter van de onderzoekscommissie Koen Daniëls (N-VA) rondde de laatste zitting af met dezelfde woorden waar hij drie maanden geleden de eerste commissie mee begon. "Als een ouder een vergunning van Kind & Gezin tegen de muur ziet hangen, dan moet die honderd procent kunnen vertrouwen dat alles in orde is." De commissie moet nu vaststellingen en aanbevelingen formuleren en een eindverslag opmaken. Dat zou tegen de tweede week van juli klaar zijn.