“Tegen 2050 kunnen 200.000 gezinnen van hun gasafsluiting af zijn.” Antwerpen rolt warmtenet uit dat energie haalt uit ‘afval’ van industrie

Een warmtenet kun je vergelijken met een centraal verwarmingssysteem, maar dan voor een hele wijk of een stad. Wat anders verloren gaat via koeltorens of schoorstenen in de haven, wordt in een ondergronds buizennetwerk gestopt. Tom Meeuws, schepen voor Leefmilieu (Vooruit), noemt de deal met Fluvius historisch. “We doen in 15 jaar waar Amsterdam 30 jaar over deed. We bieden zo meer energiezekerheid voor aangesloten gezinnen, zodat die niet langer wakker hoeven te liggen van exploderende gasfacturen.”

Het eerste net zal zich uitstrekken langs de Scheldekaaien en op Linkeroever. Alles samen zou er een investering van 500 miljoen euro mee gemoeid zijn. Voor wat je als burger voor de geleverde warmte zal moeten betalen, is het nog te vroeg. Een evident voordeel is dat je niet meer afhankelijk bent van sterk schommelende prijzen op de Europese energiemarkt. “Maar het zal altijd goedkoper zijn dan wanneer je aan het gas blijft hangen”, zegt Tom Meeuws.

Het college keurde in oktober vorig jaar een eerste ontwerp van de zogenaamde ‘roadmap’ voor warmtenetten goed. Vervolgens hadden beheerders van grote gebouwen, industriële bedrijven met veel restwarmte en nutsbedrijven hun zegje over het stappenplan. De stad goot al die feedback en het advies van de Klimaatraad in een aantal aanbevelingen. Zo moeten de werkzaamheden aan het net zoveel mogelijk samenvallen met andere werken op het openbare domein. 

(lees verder onder de foto)

Er moest ook rekening worden gehouden met nieuwe ontwikkelingen over de mogelijke warmtebronnen. Zo denkt men aan de warmte uit gezuiverd afvalwater of ‘riothermie’. De temperatuur daarvan ligt lager, zodat je warmtenetten moet gebruiken die dat efficiënt kunnen omzetten. De netten van Blue Gate en Nieuw Zuid zijn al van dat type. Verder dient er rekening gehouden met de onzekerheden omtrent de toekomst — onder meer de locatie — van afvalverbrander ISVAG.

Voor de goede orde: de hele transformatie om steeds meer van fossiele brandstoffen af te geraken, vereist een geduldig en uitgekiend stappenplan. Het klimaatplan 2030 van de stad Antwerpen rekent op een CO2-reductie van 71.000 ton per jaar door de aansluiting van gebouwen op warmtenetten: denk aan grote nieuwbouwprojecten, ziekenhuizen en bedrijven. Alles samen komt dat overeen met de warmtevraag van 33.500 woningen, wat bijna tien procent is van wat je nodig hebt voor residentieel wonen en voor de dienstensector.

Er zijn uiteraard altijd risico’s. Bepaalde warmtebronnen kunnen wegvallen. “Maar dat vangen we op door verschillende warmtetransportleidingen met elkaar te verbinden”, zegt de stad.

Tegen 2050 hoopt de stad om 200.000 gezinnen of de helft van de Antwerpse gebouwen duurzaam te kunnen verwarmen, zonder gas of steenkool. Na de Scheldekaaien en Linkeroever in 2030 kan Fluvius ook langs de Ring een warmtenet bouwen. De reservatiestroken voor de buizen van dat net worden nu al gepland.

LEES OOK:

Internationale studie roemt Antwerpen als ‘groene wereldstad’. Waaraan heeft het dat te danken?

Na vernietigende uitspraak: onduidelijkheid troef over toekomst afvalverbrander ISVAG