Veel uiteenlopende fysieke klachten, zonder diagnose? Het zou weleens allostatische stress kunnen zijn
Veel mensen kampen met stress, vaak zonder dat ze het zelf doorhebben. Wanneer die stress maar blijft aanhouden, spreken we van ‘allostatische stress’ en die kan meerdere uiteenlopende, fysieke klachten veroorzaken. Dokter Anne-Marie Frisque legt uit hoeveel stress te veel stress is én wat je kan doen om jezelf en je lichaam tot rust te brengen. “De klachten zijn een primitieve reactie die maken dat ons lichaam zich aanpast aan levensbedreigende situaties.”
“Stress is het nieuwe roken”, zegt men weleens. Het heeft dan ook niet alleen op je geest, maar ook op je lichaam verschillende negatieve effecten. “Toen ik als huisdokter werkte, kreeg ik patiënten over de vloer met een heel breed scala aan klachten”, begint dokter Anne-Marie Frisque. Zij begeleidt al twintig jaar mensen met psychosomatische klachten door stress.
“Ik beeld mij deze klachten toch niet in?”
“Nek- of rugpijn, maag- en darmproblemen, hoofdpijn, buikpijn, diarree, hyperventilatie, duizeligheid, kortademigheid, angst ... Heel veel patiënten vertoonden diverse symptomen die, als je ze allemaal naast elkaar legde, bijna niet verklaard konden worden door één fysieke oorzaak. ‘Maar ik beeld mij deze klachten toch niet in, dokter?’, zeiden ze.”
(Lees verder onder de foto.)
“De klachten waren er écht, maar doordat ze zo uiteenlopend en fysiek waren, legden veel patiënten zelf de link niet met een stresssituatie thuis of op het werk.” Anne-Marie besefte toen hoe groot de impact van stress op ons lichaam is.
Vechten of vluchten?
“Bij mensen met chronische stress zit het lichaam in plaats van in homeostase (de rusttoestand waarin het lichaam zich herstelt, red.) voortdurend in allostase, ook wel bekend als de vecht- of vluchtreactie. Je alertheid stijgt, er komt adrenaline in je bloed, je gaat sneller ademen, je hartslag gaat omhoog, je spieren spannen zich op,...”
“Het is een primitieve reactie die maakt dat ons lichaam zich aanpast aan levensbedreigende situaties. Die reactie is heel nuttig als je als reebok in de savanne aan het grazen bent en er plots een gevaarlijk dier nadert. Als je op kantoor een deadline hebt tegen gisteren en er twee bazen achter je aan zitten, is het minder bevorderend. Terwijl die situatie helemaal niet levensbedreigend is, maakt het lichaam zich tóch klaar om te vechten.”
Mensen met chronische of allostatische stress raken zo gewoon aan hun toestand dat ze het zelf niet eens meer door hebben
Als je lichaam lange tijd in die vecht- of vluchtmodus zit, begint dat fysiek door te wegen. “Mensen met chronische of allostatische stress raken zodanig gewoon aan hun toestand dat ze het zelf niet eens meer door hebben. Ze hebben niet de structuur om te pauzeren, blijven maar doordoen en negeren hun klachten. Tot ze erbij neervallen en hun batterij volledig op is omdat ze zo lang onder stress hebben gezeten. Heel wat ziektes ontstaan én verergeren door allostatische stress.”
(Lees verder onder de foto.)
Actief leren ontspannen
Ondertussen begeleidt Anne-Marie al twintig jaar mensen met stress en psychosomatische klachten. “Mensen beseffen niet dat hun mentale toestand de oorzaak is van de symptomen die ze ervaren. Ze zeggen: waarom zou ik naar een psycholoog gaan als ik mij deze klachten niet inbeeld? Toch is het belangrijk dat ze er niet mee blijven rondlopen.”
De oplossing ligt voor de hand: mensen met allostatische stress moeten zich in feite actief leren ontspannen. “Als patiënten binnenkomen in ons stresslabo stellen we hen eerst een aantal vragen. Waarvan krijg je energie? Waarvan ontspan je? Klassiekers zijn sport en beweging, maar de oplossingen zijn niet altijd dezelfde voor iedereen. Sommige mensen ontspannen door te breien, terwijl anderen daar juist heel zenuwachtig van worden. Wij gaan ze stimuleren om actief te ontspannen.”
Rustig ademen
Daarnaast is het belangrijk om te focussen op een gezonde levensstijl. “Niet te veel koffie, niet te veel alcohol. Relaxatie- en meditatie-oefeningen zijn heel goed om uit je stresstoestand te stappen, maar het is wel belangrijk om het regelmatig genoeg te doen. Ook simpele ademhalingsoefeningen zijn heel efficiënt om je lichaam uit een stresstoestand te halen. Tegenwoordig zijn er ook veel goede apps, zoals Headspace en Calm, die je kunnen helpen te ontspannen.”
Ook de manier van denken leren veranderen is belangrijk. “Wij raden patiënten aan om een dagboek bij te houden en daarin dagelijks een aantal dingen te noteren. Wat heb je vandaag gedaan waarover je je tevreden voelt? Wat heeft iemand anders gedaan voor mij waarover ik tevreden ben? Wat zie ik, ruik ik, proef ik? Waar ben ik dankbaar voor? Door deze simpele oefening leer je uit je hoofd te komen. Om gelukkig te zijn en je te ontspannen is het heel belangrijk om te kijken naar wat er wél goed gaat.”
Lees ook:
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Single Maaike (38) wil mama worden, maar vindt geen man: “Misschien is mijn must-have lijstje te lang?”
-
PREMIUM
“Ik moest je bellen van mijn man om je te bedanken.” Hyaluronzuur helpt vrouwen met vaginale droogte
Een op de twee vrouwen boven 55 jaar heeft last van vaginale droogte. Het jeukt, brandt en doet dikwijls pijn tijdens het vrijen. Maar volgens gynaecoloog Sofie Pelckmans kan het probleem verholpen worden met een simpele ingreep die amper vijf minuten in beslag neemt. “Niet alleen haar seksueel contact maar ook haar dagelijks leven werd een stuk aangenamer.” -
Maatje meer en tikkeltje onzeker: Disney geeft hoofdrol voor het eerst aan een erg herkenbaar meisje
Wat hebben Assepoester, Sneeuwwitje, Jasmine, Belle en Ariel gemeen? De vijf Disney-prinsessen zijn stuk voor stuk graatmager. Maar er is verandering op til: voor de allereerste keer ooit brengt het mediabedrijf een animatiefilm uit met een plussize personage in de hoofdrol. -
-
PREMIUM
Cynthia en Stephan werkten én werden verliefd in de Zillion: “Vrouwen kickten op me, maar ik wilde enkel haar”
-
Deze 10 goedkope beautyproducten worden ook gebruikt door professionals: “Contouren was nog nooit zo makkelijk”
Cosmetica hoeft niet duur te zijn. Dat bewijst onze beautyredactrice Sophie. Ze tipt tien toppers voor je huid én je portemonnee. “Deze vloeibare oogschaduw is dé favoriet van professionals en met reden.” -
Angelique Van Ombergen, een zeldzame vrouwelijke ruimteonderzoekster: “Het vraagt veel mentale ruimte”
De Vlaamse ruimtevaartonderzoekster Angelique Van Ombergen is een jonge vrouw in de mannelijke wereld van de wetenschap. In het nieuwe Canvas-programma ‘Zij Hen Wij’ legt ze de struggles bloot die dat elke dag geeft. Zeker nu ze ook mama van twee kinderen is, vertelt ze ons. “In internationale settings kan ik niet mezelf zijn.” -
Mijnenergie
Klopt jouw energiefactuur wel helemaal? En hoe betwist je een te hoge afrekening?
-
PREMIUM
Hoe red je je relatie na overspel? Wim Slabbinck deelt de onvermijdelijke to-do’s: “Het duurt meestal 1 jaar”
-
HLN Shop
“Gebruik er verschillende door elkaar”: podoloog geeft raad bij het kiezen van jouw perfecte wandelschoenen
Bij velen onder ons kriebelt het al om deugddoende tochten te maken in het groen. Ben je nog geen volleerd wandelfanaat, maar wil je graag de draad oppikken? Trek dan een instapmodel wandelschoenen aan je voeten. HLN Shop gaat na met welk schoeisel je als beginnend wandelaar - figuurlijk dan - over rozen loopt. -
Spaargids.be
Hoeveel geld mag er op jouw spaarrekening staan vooraleer de fiscus passeert?
Op een eerste schijf van 1.020 euro spaarrente per belastingplichtige betaal je geen roerende voorheffing. Wat betekent dat concreet? Hoe zit het dan met een gezamenlijke rekening? En wat doe je best met de rest van je centen? Spaargids.be biedt antwoorden. -
PREMIUM
Welke ‘regels’ voor een goede relatie zijn onzin? Relatietherapeuten noemen er 20: “Je flirt er beter op los”