Het laatste seizoen van Peaky blinders kwam er niet zonder slag of stoot. Eerst werden de opnames, die van start zouden gaan in maart 2020, een jaar uitgesteld omwille van je-weet-wel-wat. Maar vlak nadat de camera’s vorig jaar weer draaiden, kregen cast en crew een veel hardere klap te verwerken. Helen McCrory, die tante Polly speelde, overleed aan borstkanker. Haar overlijden werd nog voor de begintitels in de eerste aflevering verwerkt.

De matriarch van de familie Shelby is vermoord, en het is een verdomd harde binnenkomer. De toon is meteen gezet. In dit laatste seizoen heeft de krachtpatserij van vroeger plaatsgemaakt voor melancholie. Tommy Shelby was al geen vrolijke frans, maar de dood van Polly heeft hem gekraakt. Vastberaden werkt de bendeleider aan een plan om zijn familie voor eens en altijd weg te loodsen uit het misdadige leven waarin ze al zes seizoenen vastzitten. Nog één laatste klus, en dan is het klaar.

Daarvoor moet hij, als kind van zigeuners, wel samenwerken met de onuitstaanbare Oswald Mosley en diens verloofde Diana, de kopstukken van de opkomende fascistische partij. We zijn immers in het Engeland van 1933. Het is aan tafel met die twee historische figuren dat Tommy stoïcijns toegeeft wat hij, en alle kijkers met hem, niet wil toegeven. “Ik hoor thuis aan deze tafel, met eikels als jullie. Ik probeer het te verbergen, maar ik ben ook zo. Kan er een triester einde zijn?” Waarop een sombere versie van signatuurlied Red right hand wordt ingezet.

Nog steeds in Frankrijk

Het blijft indrukwekkend om te zien hoe Cillian Murphy helemaal verdwijnt in de rol van Tommy. In de Batmanfilms van Christopher Nolan ziet hij eruit als een kleine wezel, hier is hij een imposante figuur met wie je niet zou durven sollen. En toch blijf je altijd het beste voor hem hopen. Hetzelfde gaat op voor zijn oudere broer Arthur, nog steeds gespeeld door de onnavolgbare Paul Anderson. Nooit eerder trokken we ons het drugsprobleem van een dolgedraaide agressieveling zo hard aan.

Want altijd is het doen en laten van de broers terug te brengen naar de traumatische ervaringen die ze hebben opgedaan in de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog. “Laat ons maar”, zegt Arthur bijna berustend tegen de ooggetuigen van zijn gewelddaden. “We zijn nog steeds in Frankrijk.”

Bedenker Steven Knight wil veel bordjes in de lucht houden, en onvermijdelijk sneuvelt er al ’s eentje. Een verhaallijn over een nieuwkomer in de familie en zijn rivaliteit met jongste broer Finn – je weet wel, die ene Shelby die er altijd een beetje voor lul bij zit – wordt pas laat in het seizoen uitgeworpen en komt daardoor nooit tot zijn recht. Of is dat misschien de aanloop naar de nakende film, die het verhaal écht moet afsluiten?

Schietpartij in de mist

Of het witte doek nu echt een meerwaarde biedt, valt nog te bezien. De energieke cameravoering van Peaky blinders maakt ook op het kleine scherm indruk. Opnieuw geeft regisseur Anthony Byrde menig Hollywoodfilm het nakijken. Het hoogtepunt? Een zenuwslopende schietpartij in de mistige straten van Birmingham. Zweethandjes kregen we ervan.

Wanneer onze favoriete gangsters hun opwachting zullen maken in de bioscoop, is nog niet bekend. Wellicht is het nog niet voor meteen, maar dan hebben we zes seizoenen om op terug te vallen. Zes ijzersterke seizoenen van een reeks die feiten en fictie vernuftig met elkaar wist te vermengen en opgeschoren kapsels – tot grote verbazing van de hoofdrolspelers – weer hip maakte. Tot ziens, Tommy. Tot ziens, Shelby’s. By order of the Peaky fookin’ Blinders.