Scheepswrak uit WO II gevonden op net geen 7.000 meter diepte, nieuwe pluim op de hoed van Amerikaans avonturier

De torpedojager USS Sammy B Roberts werd tot zinken gebracht tijdens de Slag bij Samar in de Filipijnenzee, eind oktober 1944. De Filipijnen waren destijds een Amerikaanse kolonie onder Japanse bezetting, de Verenigde Staten probeerden de Filipijnen te bevrijden. De bemanningsleden van de "Sammy B" leverden volgens de geschiedenisboeken een heroïsch laatste gevecht. Overklast in aantal en in wapens slaagden ze er alsnog in veel vijandige schepen in bedwang te houden, voor het schip uiteindelijk zonk. 90 bemanningsleden overleefden het niet, 120 anderen dobberden bijna 50 uur lang rond in 3 reddingsbootjes.

Victor Vescovo, een voormalig marine-officier én investeerder uit Texas, is er nu in geslaagd om het wrak van de Sammy B te lokaliseren. Vescovo is oprichter en eigenaar van Caladan Oceanic, een bedrijf gespecialiseerd in onderwatertechnologie. Paradepaardje is The Limiting Factor, een mini-onderzeeër die extreme dieptes aankan. En dat was nodig, want het wrak werd gevonden op 6.895 meter diepte. Ter verduidelijking: 98 procent van de oceaanbodem wereldwijd is minder dan 6.000 meter diep. Slechts op een beperkt aantal plaatsen gaat de bodem nog dieper.

Beelden die The Limiting Factor kon maken, tonen dat de torpedojager weliswaar gehavend, maar grotendeels intact is. Je kan duidelijk de romp, de wapens en de torpedobuizen onderscheiden. Er zijn gaten te zien waar Japanse wapens ingeslagen zijn, en de achtersteven lijkt getroffen te zijn door een zware inslag. Het lijkt erop dat de Sammy B met de boeg eerst de oceaanbodem geraakt heeft.

"Het is een enorme eer om het verloren schip terug te vinden en om op die manier de kans te krijgen om zijn fascinerende verhaal van heroïsme en plicht te vertellen", zegt Vescovo aan BBC. "We zeggen graag dat staal niet liegt, en dat de wrakken de laatste getuigen zijn van de strijd die ze hebben geleverd."

Het is niet de eerste keer dat Victor Vescovo van zich laat spreken. In april vorig jaar slaagde hij erin om het wrak van de torpedojager USS Johnston terug te vinden op een diepte van 6.460 meter. Ook dat schip werd bij de Slag bij Samar in 1944 voor de Filipijnse kust tot zinken gebracht. Het was de diepste wrakduik tot dat moment.

Nog twee andere Amerikaanse oorlogsschepen uit die beruchte zeeslag zijn vermist. Het gaat om de torpedojager USS Hoel en het escortevliegdekschip Gambier Bay. Experts hebben de historische gegevens over waar ze mogelijk gezonken kunnen zijn, al onderzocht. Er is zelfs al een poging ondernomen om te zoeken naar de Gambier Bay.

"Maar dit is detectivewerk, en dit soort diepzee-operaties zijn nog nooit eerder uitgevoerd", zegt Kelvin Murray van het bedrijf EYOS. "Ik spreek niet graag van een naald in een hooiberg, omdat er veel meer onderzoek gaat naar het verkleinen van die hooiberg. Maar er is er ook veel geluk mee gemoeid."     

Victor Vescovo is ook de persoon die tot op het diepst bekende punt onder de zeespiegel ooit gedoken is. In 2019 daalde hij af in de Marianentrog, op net geen 11 kilometer diepte. Dat maakte deel uit van een grotere expeditie om de diepste trog in elke oceaan te exploreren. Het avontuur werd door Discovery Channel vastgelegd onder de titel "The Five Deeps Expedition". Ook daar speelde de tweepersoonsonderzeeër The Limiting Factor een belangrijke rol.

Daarnaast beklom Vescovo ook de hoogste bergtop op elk continent. En eerder deze maand ging hij de ruimte in met de New Shepard, de module die ontwikkeld werd door Amazon-oprichter Jeff Bezos. Hij zakte met andere woorden dus af tot het diepste punt ter wereld, stond op het hoogste punt ter wereld, en bereikte het punt waar de ruimte begint. Niet iedereen kan dat afvinken op zijn "bucket list".