In heel Europa zitten de coronacijfers weer in de lift. Kan corona onze reisplannen nog in de war sturen? Wij vroegen het aan experts.

1. Ik voel het kriebelen in mijn keel. Mag ik op reis vertrekken?

“De aanbeveling is nog altijd: laat je testen, ook bij milde klachten”, zegt viroloog Steven Van Gucht (Sciensano). Wie positief test, moet zich isoleren en mag niet op reis vertrekken (zie vraag 3). Wie bijvoorbeeld moet hoesten, plots slechter proeft of ruikt, of meerdere andere symptomen (koorts, keelpijn, vermoeidheid) heeft, kan zich laten testen. In principe moeten ­mensen die de voorbije vijf maanden positief testten, niet opnieuw getest worden. Dat komt omdat de regels van vóór de BA.5-variant dateren. Maar uit ­epidemiologische en laboratoriadata blijkt een eerdere besmetting slechts matig te beschermen tegen BA.5 – ook al was die vrij ­recent. Om te weten of een test ­aan­gewezen is, vul je het (anonieme) for­mulier Self Assesment Testing in.

2 Laat ik mij wel testen? Dat levert toch alleen miserie op?

“De realiteit is dat veel mensen zich niet laten testen”, geeft Van Gucht toe. “De nadruk ligt in deze fase meer op de eigen verantwoordelijkheid en goede wil. Als je besmet bent, wil je het niet doorgeven aan anderen die er meer last van hebben dan jij. Het is niet omdat het mild is bij jou dat dat bij iedereen zo is.”

3 Mijn zelftest is negatief. Dan zal het wel oké zijn, zeker?

Het komt wel vaker voor dat de zelftest negatief is, en dat later blijkt dat mensen toch besmet zijn met het coronavirus. Dat kan ook voorkomen met een sneltest bij de apotheek of een PCR-test in het testcentrum. “Dat je eerst nog negatief test, heeft ermee te maken dat het virus aanvankelijk wel in de keel, maar niet in de neus zit. Een paar dagen later heb je meer kans om het ook in de neus aan te treffen”, zegt ­viroloog Marc Van Ranst (KU Leuven). “Heb je de klassieke symptomen, neem dan gerust aan dat het covid is.”

Dat zelftests valsnegatief kunnen zijn, betekent niet dat ze waardeloos zijn. “Een zelftest heeft absoluut zin”, zegt Van Gucht. “Vooral als die positief is, moet je ze altijd heel serieus nemen.”

4 Ik testte positief. Mag ik nog ­reizen?

Nee, ook niet als je alleen een zelftest deed. Wie positief test, moet zeven ­dagen in isolatie, te tellen vanaf het begin van de symptomen. Krijg je helemaal geen symptomen, dan tel je zeven dagen vanaf de ­positieve test. Daarna moet je in binnenruimtes nog drie dagen een mond­masker dragen en je contacten beperken. In principe mag je na zeven dagen wel reizen. “De drie bijkomende dagen zijn er omdat een kleine groep mensen na zeven dagen nog besmettelijk is. Maar of het verstandig is om dan een autoreis te maken? Dan zit je vaak lang met mensen in een afgesloten ruimte, en riskeer je dat zij kort nadien ziek worden.”

5 Moeten huisgenoten die negatief testen, thuisblijven?

Nee. Ook hoogrisico­contacten ­hoeven niet langer in quarantaine te gaan, en mogen gaan en staan waar ze willen. ‘Wees je wel bewust dat de kans reëel is dat je ­besmet bent. Het is dan niet het ­moment om naar het woonzorgcentrum te gaan. Moet je het toch doen, draag dan een mondmasker en hou afstand”, zegt Van Gucht.

6 Wat als ik op vakantie corona krijg?

Als je in het buitenland corona hebt, moet je de regels volgen die in dat land gelden. In principe is het niet ver­boden om naar België terug te keren als je positief bent. Het is bij terugkeer immers niet nodig om een negatieve test voor te leggen. “Maar we raden sterk af om besmet in een vliegtuig of bus te zitten. Als je ­twijfelt, zet dan een masker op. Het is een goed idee om zelftests mee te nemen in de bagage, ook al kun je ze in het buitenland doorgaans vlot krijgen”, zegt Van Gucht.

7 Heb ik mijn covid safe ticket nog ­nodig? Of een negatieve test?

In de meeste Europese landen hoef je geen coronapas meer te tonen. In Frankrijk, Portugal, Finland en Malta moet dat voorlopig nog wel. Voor een ­geldige coronapas moet je drie keer ­gevaccineerd zijn (of twee keer als dat ­recent ­gebeurde), niet zo lang geleden ­positief ­getest hebben (minder dan zes maanden geleden) of een recente negatieve test voorleggen. Je kan de app Covid­Safe ­installeren of een kopie downloaden op mijngezondheid.be.

Ook de meeste landen buiten de Europese Unie vragen geen negatieve test meer. De regels in Europese landen vind je op Re-open EU. Voor alle landen, ook buiten de EU, vind je de belangrijkste reisinformatie bij de FOD Buitenlandse Zaken.

8 Moet ik nog een mondmasker ­dragen?

In de meeste landen moet je binnen en buiten niet langer een mondmasker dragen. In heel wat landen moet dat wel nog op het openbaar vervoer. Dat is onder meer het geval in Duitsland, Spanje, Italië, Portugal en Griekenland. “Het is verstandig om, behalve zelftests, ook een paar mondmaskers mee te nemen”, zegt Van Gucht. “Onlangs was ik in Parijs en nam ik de metro. Die zat bomvol. Daar had ik graag toch een mondmasker opgezet.”

9 Moet ik nog in quarantaine als ik ­terugkom van een reis?

Nee, ook niet als je naar exotische oorden trekt. De lijst met gevaarlijke landen is voorlopig blanco. Mocht er ergens toch een nieuwe zorgwekkende variant ­opduiken, dan kan een land wel opnieuw op de ‘zwarte lijst’ gezet worden. In dat ­geval geldt er een quarantaine van tien ­dagen, en een verplichte test op dag 1 en 7.

10 Wanneer worden die regels nu eens allemaal afgeschaft?

Het had niet zo gek veel ­gescheeld of het hele testbeleid was al op de schop gegaan. Maar toen kwamen de subvarianten BA.4 en BA.5 aanwaaien, en werd duidelijk dat we weer een golf ­zouden doormaken. “Maar als de cijfers opnieuw dalen, en de huidige golf stabiliseert, kunnen we naar ‘beheersniveau 1’”, zegt Van Gucht. In dat geval wordt alleen wie voor covid behandeld moet worden, nog getest. Dan is er ook geen verplichte isolatie meer. “Het enige wat dan geldt, is het algemene principe: Ben je ziek, blijf dan thuis. Twijfel je, wees dan extra voorzichtig. Dat moet eigenlijk altijd onze ­basishouding zijn, ook voor andere ziektes dan corona.”