Je vrienden stinken hetzelfde als jij, en dat is geen toeval

Komt de ene hond op straat de andere hond tegen, dan volgt steevast een rondje snuffelen-en-besnuffeld-worden. Dat doen honden om een antwoord te krijgen op dé vraag die elk hondenleven beheerst: is de ander vriend of vijand? Mensen gaan doorgaans niet zover om elkaar publiekelijk te beruiken, maar onbewust lijkt onze neus ons toch relevante informatie te verschaffen over wie we tegenover ons hebben, schrijven gedragsonderzoekers van het Israëlische Weizmanninstituut in het vakblad Science Advances. Want goede vrienden hebben opvallend vaak gelijkende lichaamsgeuren, terwijl dat bij willekeurige vreemden niet het geval is.

Om de rol van lichaamsgeur te onderzoeken rekruteerden de onderzoekers tien (gelijkgeslachtelijke) vriendenparen uit Israël, tien mannen en tien vrouwen, van wie de betrokkenen aangaven dat het meteen van de eerste ontmoeting tussen hen had geklikt. De onderzoekers bemonsterden de lichaamsgeuren van de deelnemers en lieten die analyseren door een elektronische neus. De lichaamsgeuren van de leden van een vriendenpaar bleken dichter bij elkaar te liggen dan die van willekeurig gepaarde deelnemers aan de studie, zo bleek. Ter staving van de bevindingen van de elektronische neus lieten de onderzoekers ook vierentwintig menselijke ‘neuzen’ de stalen beruiken. Hun waarnemingen bevestigden dat de geurprofielen die goede vrienden afgeven, sterker overeenkomen dan die van willekeurig gepaarde studiedeelnemers.

Zelfde eetpatroon

Dat bewijst natuurlijk nog niks, want wat is oorzaak en wat is gevolg? Worden mensen pas goede vrienden nadat ze bij elkaar een verwante, ‘vertrouwde’ lichaamsgeur hebben waargenomen – een selectie op zijn hondjes dus? Of zijn de gelijkende lichaamsgeuren juist een gevólg van de vriendschap, doordat vrienden nu eenmaal gelijkaardige dingen doen en eten, doorgaans in eenzelfde buurt wonen en tot eenzelfde sociale klasse behoren?

Het eerste is het geval, toonden verdere experimenten aan. De onderzoekers rekruteerden nog eens dertig proefpersonen die elkaar nooit eerder hadden ontmoet, en lieten de elektronische neus voor elk van hen het geurprofiel bepalen. Vervolgens voorspelden ze op basis van die geurprofielen welke deelnemers na een gearrangeerde ontmoeting zouden melden dat ze meteen een ‘klik’ hadden gevoeld, of niet. De voorspellingen van de neus bleken te kloppen.

Hoe het komt dat mensen die elkaar goed liggen, ook gelijke geuren verspreiden, weten de onderzoekers niet. Mogelijk wijst het op een vorm van genetische verwantschap, maar bewijzen daarvoor hebben ze niet gevonden.

Pogingen tot verder onderzoek hebben vertraging opgelopen door de coronapandemie, zeggen de onderzoekers. “Waar mensen elkaar vroeger onbewust gingen besnuffelen, houden ze nu bewust hun adem in als ze te dicht bij een onbekende in de buurt komen.”