Klopt het dat avontuur in de genen zit?

Avontuur, we gaan er in meer of mindere mate allemaal weleens naar op zoek. De mix van risico en nieuwigheid maakt het een aantrekkelijke belevenis. Martijn vult aan: “Een nieuwe stimulus is riskanter omdat we niet weten wat er zal gebeuren, maar zorgt tegelijkertijd ook voor het vrijkomen van dopamine in ons brein.”

Niet toevallig zijn de impulsieven onder ons of de mensen die zich vaak vervelen gevoeliger aan deze ‘beloningsstof’, want eigenlijk gaat het nemen van risico’s volledig tegen ons gezond verstand in. Hebben waaghalzen hun zin voor avontuur dan volledig aan dopamine te danken? 

“Een actiever dopaminesysteem laat ons inderdaad meer risico’s nemen”, vertelt Martijn. Zo kregen patiënten met de ziekte van Parkinson medicijnen toegediend om hun dopaminereceptoren mee te stimuleren. En wat bleek? Naast de gewenste bewegingsveranderingen ging een deel van hen plots ook risicovoller gedrag vertonen, zoals bijvoorbeeld gokken. “Uit ander onderzoek blijkt dat er in de hersenen van sommige avonturiers dan weer minder receptoren aanwezig zijn die de dopamine-aanmaak remmen. Mensen die steeds weer voor het avontuur kiezen, doen dat omdat iedere nieuwe ervaring hen een ongewoon grote dosis dopamine oplevert. Dankzij die explosie aan goede gevoelens blijven ze riskante of nieuwe belevenissen opzoeken.” Avontuur werkt dus effectief verslavend!

Onderzoek toont ook nog aan dat sommige avontuurlijke mensen een specifieke genetische variant hebben waardoor hun dopaminereceptor licht verschilt van die van anderen. Dit verschil is gelinkt aan het nemen van meer risico’s. Een andere studie zag dat de opbouw van bepaalde hersenstructuren eveneens een rol kan spelen. Maar wist je dat we onze drang naar avontuur zelfs gemeen hebben met fruitvliegjes? 

“Het voedselzoekgen PRKG1, dat het gedrag van fruitvliegen mee stuurt, heeft twee specifieke varianten”, legt Martijn uit. “De ‘rover’-soort leidt tot de waaghalzen onder de fruitvliegen. Zij gaan ook buiten hun normale zoekgebied speuren naar voedsel. De ‘sitter’-variant vertoont dan weer een conservatievere verkenningsstijl. En ook bij mensen kan dit gen helpen in te schatten of iemand eerder risico’s zal nemen of mijden.”

Weliswaar zijn er nog zaken die een invloed uitoefenen op een al dan niet gewaagde levensstijl. Denk maar aan de jaren op je teller. Bij tieners zou het hersendeel dat ervoor zorgt dat je risico’s wil nemen sneller volwassener zijn dan het deel dat die impulsen net onderdrukt. Ook geslacht — met dank aan die welbekende testosteron, een vrije of eerder voorzichtige opvoeding, de media, groepsdruk, je gemoed, stress… vormen de mogelijke wildebras in je. Maar niks is zwart-wit. Ook op vlak van avonturen beleven zijn er verschillende gradaties. Je kan bijvoorbeeld een fervente liefhebber zijn van verre trektochten, maar het al in je broek doen bij de gedachte aan een parachutesprong.

Hoe dan ook, aangetrokken worden tot gevaar is niet per se een slechte zaak. Want wat zou onze maatschappij zijn met alleen maar risicomijders? Begin dus maar met een gerust hart je volgende avontuur uit te stippelen.

Lees ook: 

“We reden bijna 30.000 kilometer op oude fietsen van amper 110 euro per stuk”: Olivier en Zoë reisden 4 jaar lang de wereld rond  (+)

“Jarenlang in junglekampen geleefd en in hangmatten geslapen”: Evi (39) verhuisde naar Guyana om er jaguars te bestuderen (+)

ZOVEEL VERDIEN IK. Ninke en Haytim maakten hun grote droom waar en gingen een jaar op wereldreis: “Extreem hard voor gewerkt en gespaard” (+)