Turkije staakt verzet tegen NAVO-lidmaatschap Zweden en Finland

Turkije zal tijdens de NAVO-top in Madrid de uitnodiging aan Finland en Zweden om lid te worden ondersteunen, zo zegt de Finse president Sauli Niinistö. “Ik ben verheugd aan te kondigen dat we een akkoord hebben dat de weg voor Finland en Zweden tot de NAVO vrijmaakt”, aldus NAVO-baas Jens Stoltenberg op een persconferentie na de ondertekening. “Turkije, Finland en Zweden hebben een memorandum ondertekend dat de bezorgdheden van Turkije aanpakt, met inbegrip van wapenexport en de strijd tegen terrorisme.” 

Volgens Stoltenberg gingen de drie landen akkoord om hun samenwerking op vlak van de strijd tegen terrorisme op te voeren. Ook engageren Finland en Zweden als bondgenoten zich om Turkije te steunen tegen bedreigingen van de nationale veiligheid. “Dit bevat het verder wijzigen van de nationale wetgeving, optreden tegen PKK-activiteiten en een akkoord sluiten met Turkije over uitlevering”, zei Stoltenberg nog. “In het licht van de vooruitgang die we samen hebben geboekt, is Turkije het eens om Finland en Zweden te steunen om lid te worden van de NAVO.”

Deze namiddag was er een ontmoeting tussen de Finse president Sauli Niinistö, de Zweedse premier Magdalena Andersson en de Turkse president Recep Tayyip Erdogan in Madrid, in het bijzijn van NAVO-secretaris-generaal Jens Stoltenberg. De bedoeling was om tijdens deze ontmoeting het Turks veto tegen een NAVO-lidmaatschap van Zweden en Finland te bespreken. Turkije verzette zich daartegen omdat beide landen de verboden Koerdische Arbeidspartij PKK steunen, die ook door de VS en de EU is gebrandmerkt als een terroristische organisatie.

De ontmoeting vond plaats in de marge van de NAVO-top van vanavond in de Spaanse hoofdstad Madrid. Bij de vergadering gingen Finland, Zweden en Turkije akkoord met het ondertekenen van het trilateraal memorandum, waarin de “legitieme veiligheidsbezorgdheden van Turkije” worden aangepakt. Het memorandum is voor de camera ondertekend door de ministers van Buitenlandse Zaken van de drie landen.

“Over concrete stappen van onze toetreding tot de NAVO zullen de bondgenoten de komende twee dagen het eens worden”, aldus de Finse president in een persbericht. Volgens hem is die beslissing nakend. De NAVO zal beide landen woensdag officieel uitnodigen, zei de NAVO-baas. “Vandaag toont aan dat we ons kunnen verenigen rond onze kerntaken”, zei Stoltenberg na de ondertekening. 

Volgens hem staat de deur nu open voor een toetreding van de twee Noordse landen. “Wat nu zal gebeuren, is mogelijk de snelste procedure ooit”, zei hij. “Dit stuurt een duidelijke boodschap aan Poetin.” Die krijgt volgens de secretaris-generaal méér NAVO aan zijn grenzen, in plaats van minder, zoals Poetin had geëist.

Het Turkse presidentschap zei in een persbericht dat Turkije de “volledige samenwerking” van Finland en Zweden heeft verkregen tegen de strijders van de PKK en hun bondgenoten. Turkije heeft alles verkregen wat het wou, klonk het ook. Volgens Turkije zijn de twee kandidaat-landen het eens om geen beperkingen of een embargo op te leggen op de defensie-industrie.

De twee Noordse landen zullen volgens Turkije ook “concrete maatregelen voor de uitleveringen van terroristen” op hun grondgebied nemen, en om “activiteiten van fondsenwerving en rekrutering voor de PKK en de aftakkingen” te verbieden. Ook is Ankara tevreden dat de beweging van prediker Fetullah Gülen, geïnstalleerd in de VS en door Erdogan beschouwd als verantwoordelijke voor de mislukte staatsgreep in 2016, zal beschouwd worden als “een terroristische organisatie”, klonk het nog.

De Zweedse premier Magdalena Andersson begroet een “belangrijke stap”, na de aankondiging van het akkoord met Turkije voor de NAVO-toetreding van haar land en Finland. Volgens haar zal dat de alliantie versterken. “Het engagement tot een volledige toetreding bij de NAVO is natuurlijk belangrijk voor Zweden en Finland, maar ook een erg belangrijke stap voor de NAVO, want onze twee landen zullen veiligheid bieden binnen de NAVO”, verklaarde Andersson in een interview met het Franse nieuwsagentschap AFP.

Dat Turkije zijn verzet tegen een toetreding van Zweden en Finland tot de NAVO opzij schuift, is volgens premier Alexander De Croo “de enige juiste keuze”. Met de twee Noordse landen als NAVO-bondgenoten, “maken we Europa veiliger en de NAVO sterker”, zegt hij in een reactie.

“Zweden en Finland zijn al jaren onze Europese partners. Ze delen onze waarden van vrijheid en democratie”, aldus de premier. “België kijkt ernaar uit om met Zweden en Finland als NAVO-bondgenoten samen te werken.”