Droogte in Noord-Italië houdt aan: grote meren flirten met laagterecord, oogst van risottorijst is bedreigd
De vallei van de Po in Noord-Italië kreunt nog steeds onder de ergste droogte in 70 jaar tijd. Het lage waterpeil van de rivier bedreigt er onder meer de oogst van de typische rijst die gebruikt wordt om risotto te maken. Tegelijk staan ook de grote meren erg laag. Het Comomeer bijvoorbeeld flirt met het laagterecord. De lokale overheden schermen intussen met allerlei maatregelen.
De Po en sommige zijtakken zijn door de aanhoudende droogte veranderd in lange stroken zand. De belangrijkste rivier van Italië is afhankelijk van smeltende sneeuw in de Alpen en van lokale regenval, maar van beiden was nauwelijks sprake.
Heel uitzonderlijk is droogte in de vallei van de Po overigens niet. In 2007, 2012 en 2017 was er ook al een gelijkaardig scenario, maar nu is de situatie veel erger.
BEKIJK – Grote delen van de rivier en de zijarmen zijn helemaal opgedroogd:
"Normaal moeten mijn rijstvelden twee tot vijf centimeter onder water staan, maar nu lijkt het wel een zandstrand", zegt rijstboer Giovanni Daghetta aan persagentschap AP. De boeren in zijn dorpje telen al eeuwenlang de typische rijst die gebruikt wordt om risotto te maken, maar die oogst lijkt grotendeels verloren door de lage waterstand van de Po.
"90 procent van de rijstplanten is al volledig verdroogd", zegt Daghetta daarover. "De overige 10 procent kleurt nog een beetje groen, maar moet de komende dagen dringend water krijgen om te overleven." Helaas zien de huidige weersvoorspellingen er niet zo goed uit.
FOTO - Daghetta tussen de weinige groene rijstplanten die hij nog heeft:
De komende 10 dagen wordt nauwelijks regen voorspeld. Tegelijk staan de zomermaanden voor de deur. Maanden die vaak niet alleen warm, maar ook zeer droog kunnen zijn. Het peil van de rivier staat volgens de lokale irrigatievereniging Ovest Sesia intussen acht keer lager dan anders tijdens deze periode van het jaar.
"Normaal stroomt er 160.000 liter water per seconde door de Po, nu is dat slechts 30.000 liter per seconde", zegt Stefano Bondesa van Ovest Sesia aan AP. Door het lagere debiet stroomt nu ook zout zeewater uit de Adriatische Zee de vallei binnen. Waardoor tot op enkele kilometers landinwaarts gewassen beschadigd worden en de irrigatiekanalen onbruikbaar worden.
Dankzij die irrigatie met water uit de Po is in de regio normaal op grote schaal de teelt van granen, fruit en groenten mogelijk. De vallei is bekend als bakermat van onder meer Parmezaanse kaas en ham, maar ook van tarwe, rijst en kwaliteitstomaten. Zowat de helft van alle vee en 65 procent van alle varkens in Italië lopen rond in de vallei van de Po.
De agrarische schade door de droogte wordt alles samen al begroot op zowat 3 miljard euro. Wellicht gaat dat getal de komende tijd nog gevoelig de hoogte in. Naar schatting 30 à 40 procent van de seizoensoogst zou al verloren zijn. Dat kan tellen op een ogenblik dat de prijzen voor voedsel op de wereldmarkt al erg hoog zijn door droogte in Canada en de oorlog in Oekraïne.
Grote meren flirten met laagterecord
De droogte heeft ook gevolgen voor de bekende grote meren in Noord-Italië. De getroffen landbouwers willen nog meer water halen uit die meren om de tekorten in de Po op te vangen, maar dat zien de gemeenschappen rond de meren niet zitten.
Het toeristisch seizoen staat voor de deur en veel van de dorpen en gemeenten rond die meren leven van het toerisme. De sector krabbelt met moeite recht na twee moeilijke coronazomers. Tegelijk wordt al veel water uit de meren gehaald voor drinkwater.
Verschillende meren staan nu al erg laag. Het Comomeer is slechts voor 12 procent gevuld, voor het Gardameer en Lago Maggiore is dat respectievelijk 55 en 26 procent. Het Comomeer flirt met een historisch laagterecord, net als het Lago Maggiore. Bij het Gardameer valt de waterstand al bij al nog mee, al staat het water ook flink lager dan gemiddeld.
GRAFIEK - De waterstanden van dit jaar (donkerblauwe lijn) vergeleken met het gemiddelde (groene lijn), het laagste ooit (gele lijn) en hoogste niveau ooit (rode lijn):
Lappendeken aan maatregelen
In meerdere Italiaanse regio’s is de noodtoestand uitgeroepen. Verschillende regionale en lokale overheden hebben allerlei maatregelen genomen om het waterverbruik te beperken. Vaak zonder overleg met elkaar, wat leidt tot een lappendeken aan maatregelen.
Dat gaat van klassieke voorbeelden zoals het ontraden of verbieden van het wassen van de auto, het vullen van zwembaden of het besproeien van het gazon tot erg opvallende lokale regels. In het stadje Castenaso, waar zowat 16.000 mensen wonen, mogen kappers het hoofd van hun klanten maar één keer meer wassen. Althans dat schrijft toch de gezaghebbende krant La Repubblica.
Tegelijk zijn er allerlei sensibiliseringscampagnes gestart met tips om water te besparen. Zo wordt aangeraden om de afwas te doen met het afgietvocht van de pasta. Dat vocht zou naar verluidt goed helpen ontvetten.
Verschillende steden, waaronder Milaan, leggen ook publieke fonteinen stil. Op andere plaatsen wordt enkel de druk van het water van fonteinen verminderd. Hier en daar worden zelfs stranddouches afgesloten. Opvallend net voor het begin van het toeristische seizoen.
Tegelijk wordt er in Italië ook nog altijd veel water verspild. Volgens het nationale bureau voor statistiek (ISTAT) gaat ruim een derde van het drinkwater verloren door slecht onderhouden leidingen en waterlekken. Lokaal is dat soms zelfs de helft.