De Britse postpunk bloeit als nooit tevoren: ‘Punk wordt vaak weggezet als ‘gemakkelijke muziek’, maar ze zijn heel poëtisch’

“Dit is voor elke moeder en voor elke vrouw en voor hun recht om te beslissen of ze al dan niet een moeder willen zijn.” Daags nadat het Amerikaanse Hooggerechtshof besloot dat staten het recht hebben om abortus te verbieden, leidden Idles op Glastonbury hun song ‘Mother’ (“Sexual violence doesn’t start and end with rape / It starts in our books and behind our school gates”, luidt de tekst) in met een eerbetoon aan vrouwen.

Dat zanger Joe Talbot dat vandaag ook op Rock Werchter doet, is verre van ondenkbaar. Afsluiter ‘Rottweiler’ wordt steevast voorafgegaan door de opdracht: “This is an anti-fascist song for anti-fascist folk.” 

Statements zonder gepreek

Voor wie er nog aan twijfelde: Idles is een politieke band, die doorbrak met het omineus getitelde album Joy As an Act of Resistance en anti-immigratieretoriek te lijf gaan op songs als ‘Danny Nedelko’. “Fear leads to panic / Panic leads to pain”, schreeuwt Talbot, “Pain leads to anger / Anger leads to hate”. Punk, of postpunk is weer politiek, lijkt het. “We preken niet”, stelde Talbot in 2019 in de Britse krant The Independent. “Ik zeg de mensen niet dat ze moeten geloven wat ik geloof. Maar racisme, homofobie, bezuinigingen… We zijn fucking muzikanten, artiesten, we moeten voorop staan om die dingen aan te kaarten. Wat is anders het punt?”

Idles zijn geen uitzondering die de regel bevestigen. “De laatste jaren, vanaf 2016-2017, is er een nieuwe golf aan postpunkbands”, weet Thibault Christiaensen, Equal Idiots-frontman en punkliefhebber. “Denk maar aan Shame of Squid. Maar Idles en Fontaines D.C. zijn het grootst.” Hij is niet de enige die dat vindt. Nederlander Gerald (51) en zijn zoon Jim (21) staan een halfuur voor het concert van Fontaines D.C., getooid in t-shirts van de band, klaar voor het hoofdpodium van Werchter. “De nieuwe postpunk-golf wordt door hen getrokken”, zegt die laatste.

Fontaines D.C. – opgegroeid in Dublin, maar tegenwoordig hoofdzakelijk woonachtig te Londen – zijn meer belezen en minder in your face dan Idles, maar ook zij sneren graag naar de macht. Frontman Grian Chatten hekelt Ierse anglofobie in ‘Boys in the Better Land’ en Brits nationalisme in ‘In ár gCroíthe go deo’. In ‘I Love You’ geeft hij de heersende partijen Fine Gael en Fianna Fáil een veeg uit de pan zingt hij: “This island’s run by sharks with children’s bones stuck in their jaws”.

“Ze spelen in een super-Ierse context, met poëtische teksten, die ook politiek geladen zijn”, zegt Jim. “Grian zingt heel gepassioneerd over hoe het voelt om als Ier in Engeland te leven.”

Geen compromissen

Even verderop staat Franky (54), in een gesigneerd Fontaines-shirt. “Ik heb hen gesproken na hun concert in Lille”, vertelt hij. “Heel intelligent, heel sympathiek. Punk wordt vaak weggezet als ‘gemakkelijke muziek’, maar zij zijn heel poëtisch, en heel politiek. Ik vind dat goed, dat ze een mening hebben, dat ze een statement durven maken. Hun lyrics zijn niet oppervlakkig, ze maken geen compromissen.”

Al vindt niet iedereen dat belangrijk. Kay (31), ook liefhebber van de betere gitaarmuziek, is eveneens naar Rock Werchter afgezakt voor Fontaines D.C. en Idles. “Het politieke spreekt mij minder aan. Voor mij draait het om de muziek.”

Stof tot nadenken

“Als je naar ‘I Love You’ luistert en je verstaat dat Iers accent niet goed, begrijp je niet echt waarover het gaat”, stelt Christiaensen. “Maar als je de tekst leest, zie je dat ze de schijnheiligheid van de Ierse regering aanklagen. In interviews pleiten ze ook voor een socialistische regering. Ze doen je wel nadenken. Ook al sta je daar eerst niet bij stil en lijkt het een ver-van-ons-bed-show, die muziek wakkert de interesse voor zulke thema’s wel aan. Bij mij is dat toch zo.”

Bij Franky ook. “In Dublin is het blijkbaar ook niet gemakkelijk leven voor de jeugd. Ik vind het goed dat ze dat aansnijden. Ze doen dat ook met toewijding: ik vind hen heel geloofwaardig.”

Waar ligt de oorzaak voor dat hernieuwde punkbewustzijn? In Ierland zette Brexit de relaties met de Noord-Ierse en Engelse buren weer op scherp. “Ik herinner me de troubles niet”, vertelde Fontaines-bassist Conor Deegan recent in The Irish Times, “maar wat de huidige regering doet, is een gruweldaad op zichzelf. We moeten daar realistisch over zijn.” Linkse Britten zoals Idles zien hun land dan weer van kwaad naar erger gaan, met toenemend nationalisme, racisme en het (wan)beleid van Boris Johnson. “Dat zijn onderwerpen die toch binnenkomen bij een groot deel van het publiek”, vindt Christiaensen. “En luide gitaren zijn perfect om die Brexit-frustratie te uiten.”

Alles is liefde

Zo zal het vandaag ook zijn bij Idles. “Ik heb Idles onlangs nog gezien op Pinkpop”, zegt Gerald. “Dat was heel goed. En zij zijn ook héél boos.” Al delen bands als Idles niet hetzelfde no future-nihilisme als de eerste punkbands zoals Sex Pistols dat deden. “Idles is niet: fuck you”, vindt Christiaensen. “Vroeger gaf Talbot al zijn bandleden een kus op de mond bij het begin van een show. Ze zijn kritisch, maar op een positieve manier. Alles is liefde, alles is: samen aan hetzelfde zeel trekken. Je ziet ook veel positiviteit in hun fangroepen. Ze creëren echt een community-gevoel.”

Goed nieuws voor wie vrijdag op Werchter is: dat groepsgevoel mag door de tassencontrole.

Idles spelen vrijdag om 15.35 uur op Rock Werchter (Main Stage).