Hooggerechtshof in VS zaagt met nieuw arrest poten van onder Bidens klimaatbeleid: "Verwoestend"

De zaak waar het hier om draait, was aangespannen door de staat West Virginia, waar de steenkoolindustrie nog altijd belangrijk is. Samen met 18 andere Republikeinse staten verzet West Virginia zich tegen de afbouw van de kolenproductie.

Want onder de Clean Air Act, een plan dat door de voormalige Amerikaanse president Barack Obama werd aangescherpt met het Clean Power Plan, wordt de CO2-uitstoot per staat fors beperkt, wat in de praktijk doorgaans betekende dat ze af moeten van steenkool en gas, en in de richting geduwd worden van zonne-energie en wind. De EPA, het milieuagentschap van de federale overheid in de VS, volgde die marsrichting strikt op en legde steenkoolcentrales uitstootnormen op.

"Maar de uitspraak van het Hooggerechtshof zegt dat het EPA dit soort dingen op basis van de bestaande wetgeving niet kan beslissen", legt Hans Bruyninckx uit, de directeur van het Europese Milieuagentschap. In zijn ogen ondermijnt dat de capaciteit van de centrale overheid in de VS om een klimaatbeleid te voeren. "Deze uitspraak haalt die mogelijkheid onderuit, nog voor president Biden precies heeft kunnen aankondigen wat hij daarmee wilde doen."

President Biden noemt de beslissing van het Hooggerechtshof dan ook "verwoestend" en zegt dat hij alle wettelijke middelen zal gebruiken om de uitstoot toch terug te dringen. 

In de praktijk komt door dit arrest, net als bij de abortuswetgeving onlangs, de beslissingsmacht over het klimaatbeleid bij de staten zelf terecht. "Dat is natuurlijk de droom van de conservatieve Republikeinen, want heel wat van die staten hebben weinig bevolking maar veel olie en veel steenkool. Die zitten in de greep van die industriële lobby's, en dus ook in de greep van de ideologie van deregularisering. Dit strookt dus volledig met de conservatieve agenda. Het zijn dan ook de conservatieve rechters in het Hooggerechtshof die achter dit arrest staan."

Is er dan niets meer mogelijk op vlak van klimaatbeleid? "Er wordt ook gezegd dat je wel met nieuwe grote wetgeving zou kunnen komen en dat je die in het Congres moet beslissen", merkt Bruynickx op. Maar hij ziet dat niet echt als een groot lichtpunt. "Je ziet nu dat daar al 15 jaar nauwelijks klimaatwetgeving goedgekeurd wordt, omdat die consequent geblokkeerd wordt door de Republikeinen in de Senaat." 

De goede verstaander heeft het al lang in de gaten: in de huidige politieke context is een strenger klimaatbeleid in de VS na dit arrest bijna onmogelijk geworden. Bruyninckx wordt daar als hoofd van het Europese Milieuagentschap niet vrolijk van. "Als de Verenigde Staten of andere landen klimaatbeleid en het terugdringen van broeikasgassen uitstellen, voelen we allemaal die impact. De klimaatverandering zet zich voort."

Bovendien stuurt de VS hiermee een vreemd signaal naar groeiende ontwikkelingslanden: "'Als de VS op geen enkele manier een ambitieus klimaatbeleid voert, waarom zouden wij dat dan doen': dit is echt bijzonder negatief voor de positie van de VS in dat internationaal klimaatbeleid." 

En wat dan met al die klimaatnormen die zijn afgesproken in internationale verdragen? "Op deze manier is er geen sprake van dat die doelstellingen gehaald zullen worden."