‘Heb je geld en plaats, leg dan je dak vol’: experts vertellen waarop je moet letten als je zonnepanelen laat installeren

Een eerste belangrijke vraag is of je dak überhaupt geschikt is om er zonnepanelen op te leggen. De Zonnekaart Vlaanderen geeft daarvan een indicatie op basis van de oriëntatie van het dak en de impact van schaduwbronnen zoals gebouwen of bomen in de buurt.

Bij een terugdraaiende teller was het zaak evenveel stroom op te wekken als je jaarlijkse verbruik. Meer zonnepanelen installeren had geen zin: de overtollige stroom verdween gratis op het net en voor een grotere installatie betaalde je een hoger prosumententarief. Dat is met een digitale meter anders. Het prosumententarief vervalt en je krijgt een injectievergoeding voor de elektriciteit die je niet zelf verbruikt. “Heb je geld en plaats, leg dan je dak vol”, adviseert zelfstandig energieconsulent Kris Voorspools.

Interessante investering

Matthias Ghyselen, energie­adviseur bij burgercoöperatie Energent, treedt hem daarin bij. “Een paar extra panelen leggen is geen grote meerkost, en dus een interessante investering die zich snel terugverdient. Het kan ook nuttig zijn met het oog op een ­groter ­verbruik later, wanneer je bijvoorbeeld een elektrische ­wagen koopt.”

Over de kwaliteit van panelen moet je je volgens Bram Van Dun, energieadviseur bij burger­coöperatie Campina, weinig zorgen maken. “Zelfs de ‘slechtere’ panelen zijn tegenwoordig van zeer goede kwaliteit.” Voor enige houvast kun je de PV Module Reliability Scorecard van PV Evolution Labs raadplegen, die de best presterende panelen rangschikt. 

Je kunt kiezen tussen standaardpanelen of iets duurdere hoogrendementspanelen. “Die zijn enkel interessant als je te weinig dakoppervlak hebt”, zegt Ghyselen. De kloof tussen de standaard- en de best presterende panelen wordt steeds kleiner. “Een standaard­paneel heeft tegenwoordig een vermogen van zo’n 380 wattpiek, voor een hoogrendementspaneel is dat zo’n 420 wattpiek”, zegt Ghyselen. “Sommige installateurs hebben een partnerschap met de producenten van die hoogrendementspanelen en stellen die standaard voor. Maar als je plaats ­genoeg hebt, zijn ze de meerkost niet waard. Wij raden dure panelen meestal af.”

Belangrijker dan de keuze van de panelen is de keuze van de ­omvormer, die de gelijkstroom die de panelen opwekken omzet in wisselstroom. “De omvormer is de delicaatste schakel in de installatie”, zegt Ghyselen. “Het kan daarom zinvol zijn te investeren in een iets duurder model.”

Duurdere omvormers bieden doorgaans meer opties. “Dat kan interessant zijn als je de omvormer wil laten communiceren met toestellen om zo je eigen verbruik te maximaliseren”, zegt Van Dun. “Dat soort toepassingen zal enkel aan belang winnen.”

Verschillende steden en provincies organiseren groepsaankopen voor zonnepanelen. Sommige ­burgercoöperaties doen dat zelfs doorlopend. “Het kan interessant zijn daarop in te tekenen en ook zelf enkele offertes op te vragen”, zegt Ghyselen. “Via groepsaankopen kun je besparen. Maar doe altijd een kwaliteits­check, want soms kiezen ze voor goedkopere panelen en omvormers.”

Energie opslaan

Sommige installateurs bieden­ ­samen met de zonnepaneleninstallatie een thuisbatterij aan, om zo de zelfconsumptie te verhogen. “In de meeste gevallen is dat niet interessant”, zegt Ghyselen. Een batterij met een vermogen van 5kWh kost al snel ruim 3.800 euro. Ter vergelijking: een zonnepaneleninstallatie afgestemd op een gemiddeld verbruik van 3.500 kWh per jaar kost ongeveer 4.300 euro. “Het is een ­grote extra investering, die zich doorgaans pas op lange termijn terugverdient”, zegt Ghyselen. “Terwijl de levensduur beperkt is tot tien tot vijftien jaar.”

Ingenieurs van de UGent ­ontwikkelden een thuisbatterij­simulator waarmee je de terugverdientijd kunt inschatten. “Vaak is dat meer dan tien jaar”, weet Van Dun. “Dan is het verstandiger om in extra zonnepanelen te investeren.” Een batterij kan nuttig zijn als je ’s nachts veel elektriciteit verbruikt. “Bijvoorbeeld als je ’s nachts een elektrische wagen oplaadt of als je een wietplantage hebt (lacht)”, zegt Van Dun. “Maar om ze voor meer mensen rendabel te maken, zou de prijs van thuisbatterijen moeten halveren.