Verliest Disney binnenkort het copyright op Mickey Mouse?

Nog twee jaar wachten en dan zal Mickey Mouse deel gaan uitmaken van het publieke domein. Disney zal dan automatisch het copyright verliezen op de bekendste muis ter wereld. Mickey Mouse zag het levenslicht op 1 oktober 1928, in de zwart-witte cartoon ‘Steamboat Willie’. Sindsdien heeft het muisje al verschillende transformaties ondergaan: fysiek en qua persoonlijkheid. “In de vroege jaren zag de ondeugende Mickey er meer uit als een rat, met een lange puntige neus, zwarte ogen en een klein lijf met spillebenen en een lange staart”, klinkt het bij het ‘National Museum of American History’. Het is die eerste, originele versie van Mickey die in 2024 niet langer beschermd zal worden door copyright, en die deel zal gaan uitmaken van het publieke domein. De latere versies van Disney hebben allemaal een ander copyright gekregen, die wel behouden zullen worden. Tot ook zij 95 jaar worden, dan toch. 

Toch wil dat niet zeggen dat vanaf 2024 iedereen zomaar gebruik zal kunnen maken van Mickey Mouse, zegt Daniel Mayeda, hoofd van de Documentary Film Legal Clinic aan de UCLA School of Law, in ‘The Guardian’. “Je kan het personage Mickey Mouse, zoals het origineel werd gecreëerd, gebruiken om je eigen Mickey Mouse-verhalen te maken, of verhalen waarin het personage voorkomt. Maar als je dat doet op een manier waarop mensen aan Disney zullen denken - wat redelijk waarschijnlijk is omdat ze al zo lang in het personage investeren - dan zou Disney kunnen zeggen dat je hun copyright geschonden hebt.”

Disney zag eerder al Winnie the Pooh en de meeste van diens vrienden deel worden van het publieke domein. Enkel Teigetje vormt een uitzondering, het copyright op dat figuurtje vervalt pas binnen een jaar. Toch maken creatievelingen al gretig gebruik van de nieuwe ontwikkeling. Zo is er een horrorfilm over Winnie the Pooh in de maak. Al moeten de makers voorzichtig zijn: Disney heeft nog steeds het handelsmerk over bepaalde zinnetjes of outfits die personages dragen. Onder meer het rode T-shirtje van Winnie the Pooh is zo beschermd. De makers van de horrorfilm moeten zich dus baseren op de Winnie uit 1926 en de handelsmerken vermijden. “Copyright is beperkt in tijd, maar handelsmerken niet”, zegt Mayeda. “Disney zou dus in principe voor eeuwig zo’n handelsmerk kunnen bijhouden, al moeten ze die dan wel blijven gebruiken.”

Walt Disney, allesbehalve een sprookjesfiguur: “Een racistische vrouwenhater met nazisympathieën” (+)

Winnie the Pooh krijgt hoofdrol in horrorfilm