De schietpartij vond plaats rond 17.35 uur in het winkelcentrum Field’s op het eiland Amager, gelegen tussen het stadscentrum van Kopenhagen en de luchthaven.

Slachtoffers

Nadat lange tijd onduidelijk was hoeveel slachtoffers gevallen waren, meldde politiecommissaris Søren Thomassen tijdens een persconferentie in de nacht van zondag op maandag dat drie mensen gedood zijn. De slachtoffers zijn intussen geïdentificeerd als een 47-jarige man met de Russische nationaliteit en twee Deense tieners: een jongen en een meisje van zeventien.

Er vielen ook zeker 27 gewonden, meldt de Deense politie. Vier mensen raakten ernstig gewond, terwijl drie anderen een schampschot opliepen. Twintig mensen raakten lichtgewond toen ze het winkelcentrum uitvluchtten. Het gaat onder meer om een gebroken been of arm, verklaarde een woordvoerder van het Deense hoofdstedelijke regio aan de zender DR.

Dader

Dertien minuten nadat de politie opgeroepen werd, om 17.48 uur, werd de vermoedelijke dader opgepakt “bij de afrit van de snelweg”, verklaarde de politie. Het gaat om een 22-jarige “etnisch Deense” man. De politie gaat er momenteel van uit dat de man “alleen handelde”. Hij verzette zich niet tijdens zijn arrestatie.

(Lees verder onder de tweets)

Motief

De verdachte werd maandag voor een rechter gebracht. Na een hoorzitting van bijna twee uur heeft de rechter van de rechtbank in Kopenhagen besloten de vermoedelijke schutter, een 22-jarige Deen, “in een gesloten psychiatrische afdeling te plaatsen”, liet de politie via Twitter weten. De man wordt verdacht van moord met voorbedachten rade en verschillende moordpogingen.

Politiecommissaris Thomassen verklaarde zondag nog dat het “niet uitgesloten kon worden dat het om een daad van terreur ging”, maar kwam daar maandag op een persconferentie op terug. “Er is geen bewijs in het onderzoek, in de documenten of de getuigenverklaringen dat aantoont dat het hier om terreur gaat”, zei Thomassen. Alles wijst erop dat de vermoedelijke schutter alleen handelde.

Wat het motief van de dader dan wel was, is nog niet bekend. Volgens de politie is er bij de vermoedelijke schutter wel sprake van psychiatrische problemen. “Het lijkt erop dat de slachtoffers ook willekeurig werden uitgekozen en dat de dader hen niet kende.”

Volgens commissaris Thomassen was de verdachte - die de feiten aan de speurders bekend zou hebben - bekend bij de politie, maar slechts “in de periferie”. “Het is niet iemand die we kennen voor iets in het bijzonder.”

Wapens

De politie vond bij de verdachte behalve een geweer ook een mes. Daarnaast beschikte hij ook over een pistool. “Zoals het er nu naar uitziet, zijn die wapens toegestaan, maar had hij er geen vergunning voor”, klonk het.

Op video’s die de verdachte op z’n sociale media postte, doet de man alsof hij zelfmoord pleegt. Hij poseert ook met een geweer en een pistool, waarop volgende teksten geschreven staan: “het kan me niet schelen” en “quetiapine (een antipsychoticum, nvdr.) werkt niet”. De politie bevestigde maandag dat die video’s authentiek zijn. Volgens Deense media werden de video’s vrijdag online geplaatst.

In de nacht van zondag op maandag werden zijn YouTube- en Instagramaccounts gedeactiveerd, maar op andere plaatsen circuleert de inhoud van de accounts nog.

De schutter was volgens de politie op het moment van zijn arrestatie in het bezit van een geweer en munitie. De man – gekleed in een korte militaire broek met daarboven een donkere tanktop – had volgens ooggetuigen en beelden uit het winkelcentrum een jachtgeweer bij.

Op foto’s en video’s is te zien hoe mensen in paniek wegvluchtten uit het winkelcentrum na de schoten. Een ooggetuige vertelde aan NRK dat ze kinderen, zwangere vrouwen en ouderen zag vallen, en in de chaos zelfs iemand van een roltrap zag vallen.

Getuigen

“Mensen dachten eerst dat het om een dief ging”, verklaarde ooggetuige Rikke Levandovski aan de Deense televisiezender TV2. “Toen hoorde ik de schoten en verborg ik mezelf achter de toonbank in een winkel. Hij schoot gewoon in de menigte, niet naar het plafond of de vloer.”

“Hij was psychopathisch genoeg om op mensen te gaan jagen, maar hij rende niet”, zei een getuige aan DR. Een video toont hoe de man op een bepaald moment rustig rondwandelt en zijn geweer in zijn nek legt.

Andere getuigen vertelden dat de verdachte mensen wijsmaakte dat zijn wapen nep was zodat ze dichterbij zouden komen. Mahdi Al-Wazni, die terwijl iedereen aan het weglopen was op zoek ging naar zijn 2,5 jaar oude dochter, zegt dat hij de verdachte zag met een jachtgeweer en dat de man meermaals riep dat hij niet echt schoot. Al-Wazni werd uiteindelijk pas na twee uur herenigd met zijn dochtertje, dat door vreemden was meegenomen in een winkel waar ze zich schuilhielden.

Videobeelden

Mensen die aanwezig waren in (de buurt van) het winkelcentrum werd gevraagd om contact op te nemen met hun familie om hen gerust te stellen, maar bij voorkeur via sms, omdat het lokale telefonienetwerk overbelast was. Er werd een verwantencentrum ingericht en psychologische bijstand aangeboden.

De politie vraagt “al wie iets gezien, gehoord of gefilmd heeft” om contact op te nemen met de autoriteiten. Winkels in en nabij het winkelcentrum worden door de politie ook “aangemoedigd om vanaf zondag te zorgen voor foto- en videobewaking”. Het shoppingcentrum blijft minstens een week dicht terwijl de politie de zaak onderzoekt.

Het leger heeft intussen de bewakingsopdrachten overgenomen van de politie. Die maatregel moet toelaten meer politiemensen vrij te maken voor het onderzoek naar de schietpartij.

Aanslag van 2015

Denemarken zag in 2015 voor het laatst een terreuraanslag, toen twee mensen gedood werden en zes politieagenten gewond raakten, toen een eenzame schutter een man doodschoot aan een cultuurcentrum waar een debat over vrijheid van meningsuiting doorging, en later een tweede slachtoffer maakte aan een joodse synagoge in het centrum van Kopenhagen. Die schutter kwam vervolgens zelf om het leven bij een schietpartij met de politie.